Châm Ngôn 27
1 Chớ khoe khoang về ngày mai; Vì con chẳng biết ngày mai sẽ sanh ra điều gì.
Boast not thyself of to-morrow; For thou knowest not what a day may bring forth!
2 Hãy để cho kẻ khác khen ngợi con, miệng con chẳng nên làm; Để cho một người ngoài tán mỹ con, môi con đừng làm.
Let another man praise thee, and not thine own mouth; A stranger, and not thine own lips.
3 Đá thì nặng, cát cũng nặng; Nhưng cơn tức giận của kẻ ngu dại còn nặng hơn cả hai.
A stone is heavy and sand is weighty; But a fool's wrath is heavier than both.
4 Sự căm gan vốn hung dữ, và cơn giận như nước tràn ra; Nhưng ai đứng nổi trước sự ghen ghét?
Wrath is cruel, and anger overwhelming; But who is able to stand before jealousy?
5 Một lời quở trách tỏ tường Hơn là thương yêu giấu kín.
Better is open rebuke Than love kept concealed.
6 Bạn hữu làm cho thương tích, ấy bởi lòng thành tín; Còn sự hôn hít của kẻ ghen ghét lấy làm giả ngụy.
Faithful are the wounds of a friend; But the kisses of an enemy are deceitful.
7 Kẻ no nê giày đạp tàng mật dưới chân mình; Song điều gì đắng cũng lấy làm ngọt cho kẻ đói khát.
He who is fed to the full loatheth the honeycomb; But to the hungry any bitter thing is sweet.
8 Kẻ lưu lạc xa cách nơi ở của mình, Giống như chim bay đây đó khỏi ổ nó vậy.
As a bird that wandereth from its nest, So is a man who wandereth from his place.
9 Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái linh hồn; Lời khuyên do lòng bạn hữu ra cũng êm dịu dường ấy.
Oil and perfume gladden the heart; Sweet also is one's friend by hearty counsel.
10 Chớ lìa bạn mình, hay là bạn của cha mình; Trong ngày hoạn nạn chớ đi đến nhà anh em mình: Một người xóm giềng gần còn hơn anh em xa.
Thine own friend and thy father's friend forsake not; And go not into thy brother's house in the day of thy calamity. Better is a neighbor that is near, than a brother far off.
11 Hỡi con, khá khôn ngoan, và làm vui lòng cha, Để cha có thế đáp lại cùng kẻ nào sỉ nhục cha.
Be wise, my son, and make my heart glad, That I may give an answer to him that reproacheth me.
12 Người khôn khéo thấy trước sự tai hại, bèn lo ẩn núp mình; Còn kẻ ngu muội cứ đi qua, và phải mang lấy tai vạ.
A prudent man foreseeth the evil, and hideth himself; The simple pass on, and are punished.
13 Hãy lấy áo của người, vì người đã bảo lãnh cho kẻ lạ; Khá buộc người một của cầm, vì người đã đáp thế cho người dâm phụ.
Take his garment who is surety for another; Yea, take a pledge of him who is bound for a stranger.
14 Kẻ nào chổi dậy sớm chúc phước lớn tiếng cho bạn hữu mình, Người ta sẽ kể điều đó là sự rủa sả.
He who blesseth his neighbor with a loud voice, rising early for it, It shall be accounted to him as a curse.
15 Một máng xối dột luôn luôn trong ngày mưa lớn, Và một người đàn bà hay tranh cạnh, cả hai đều y như nhau.
A continual dropping in a very rainy day And a quarrelsome wife are alike.
16 Ai muốn ngăn giữ nàng, khác nào ngăn giữ gió, Và như tay hữu cầm lấy dầu vậy.
He who restraineth her restraineth the wind; And his right hand layeth hold of oil.
17 Sắt mài nhọn sắt. Cũng vậy người bổ dưỡng diện mạo bạn hữu mình.
Iron sharpeneth iron; So one man sharpeneth the face of another.
18 Ai săn sóc cây vả, sẽ ăn trái nó; Và kẻ nào hầu chủ mình ắt được tôn trọng.
He that watcheth the fig-tree shall eat its fruit; So he that is careful for his master shall come to honor.
19 Mặt dọi mặt trong nước thế nào, Lòng người đối với người cũng thế ấy.
As in water face answereth to face, So doth the heart of man to man.
The realms of the dead are never full; So the eyes of man are never satisfied. (Sheol h7585)
21 Lò thử bạc, dót thử vàng; Còn sự khen ngợi thử loài người.
The refining-pot is for silver, and the furnace for gold; So let a man be to the mouth that giveth him praise.
22 Dầu con dùng chầy giã mà giã kẻ ngu dại trong cối Chung lộn với gạo, Thì sự điên dại nó cũng không lìa khỏi nó.
Though thou shouldst beat a fool in a mortar, Among bruised wheat, with a pestle, Yet will not his folly depart from him.
23 Hãy rán biết cảnh trạng bầy chiên con, Và lo săn sóc các đoàn bò của con;
Be thou diligent to know the state of thy flocks, And look well to thy herds!
24 Vì sự giàu có không lưu tồn mãi mãi, Và mũ triều thiên há còn đến đời đời sao?
For riches last not for ever; Not even a crown endureth from generation to generation.
25 Cỏ khô đã mất đi, cỏ non bèn mọc ra, Và người ta thâu nhập rau cỏ núi.
The hay disappeareth, and the tender grass showeth itself, And the herbage of the mountains is gathered in.
26 Lông chiên con dùng làm áo xống cho con, Giá dê đực dùng mua đồng ruộng.
The lambs are thy clothing, And the goats the price of thy field.
27 Sữa dê có đủ làm đồ ăn cho con, Cho người nhà con, và đặng nuôi lấy các con đòi của con.
There is goat's milk enough for thy food, For the food of thy household, And for the sustenance of thy maidens.
