Châm Ngôn 27
1 Chớ khoe khoang về ngày mai; Vì con chẳng biết ngày mai sẽ sanh ra điều gì.
Do not make a noise about tomorrow, for you are not certain what a day's outcome may be.
2 Hãy để cho kẻ khác khen ngợi con, miệng con chẳng nên làm; Để cho một người ngoài tán mỹ con, môi con đừng làm.
Let another man give you praise, and not your mouth; one who is strange to you, and not your lips.
3 Đá thì nặng, cát cũng nặng; Nhưng cơn tức giận của kẻ ngu dại còn nặng hơn cả hai.
A stone has great weight, and sand is crushing; but the wrath of the foolish is of greater weight than these.
4 Sự căm gan vốn hung dữ, và cơn giận như nước tràn ra; Nhưng ai đứng nổi trước sự ghen ghét?
Wrath is cruel, and angry feeling an overflowing stream; but who does not give way before envy?
5 Một lời quở trách tỏ tường Hơn là thương yêu giấu kín.
Better is open protest than love kept secret.
6 Bạn hữu làm cho thương tích, ấy bởi lòng thành tín; Còn sự hôn hít của kẻ ghen ghét lấy làm giả ngụy.
The wounds of a friend are given in good faith, but the kisses of a hater are false.
7 Kẻ no nê giày đạp tàng mật dưới chân mình; Song điều gì đắng cũng lấy làm ngọt cho kẻ đói khát.
The full man has no use for honey, but to the man in need of food every bitter thing is sweet.
8 Kẻ lưu lạc xa cách nơi ở của mình, Giống như chim bay đây đó khỏi ổ nó vậy.
Like a bird wandering from the place of her eggs is a man wandering from his station.
9 Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái linh hồn; Lời khuyên do lòng bạn hữu ra cũng êm dịu dường ấy.
Oil and perfume make glad the heart, and the wise suggestion of a friend is sweet to the soul.
10 Chớ lìa bạn mình, hay là bạn của cha mình; Trong ngày hoạn nạn chớ đi đến nhà anh em mình: Một người xóm giềng gần còn hơn anh em xa.
Do not give up your friend and your father's friend; and do not go into your brother's house in the day of your trouble: better is a neighbour who is near than a brother far off.
11 Hỡi con, khá khôn ngoan, và làm vui lòng cha, Để cha có thế đáp lại cùng kẻ nào sỉ nhục cha.
My son, be wise and make my heart glad, so that I may give back an answer to him who puts me to shame.
12 Người khôn khéo thấy trước sự tai hại, bèn lo ẩn núp mình; Còn kẻ ngu muội cứ đi qua, và phải mang lấy tai vạ.
The sharp man sees the evil and takes cover: the simple go straight on and get into trouble.
13 Hãy lấy áo của người, vì người đã bảo lãnh cho kẻ lạ; Khá buộc người một của cầm, vì người đã đáp thế cho người dâm phụ.
Take a man's clothing if he makes himself responsible for a strange man, and get an undertaking from him who gives his word for strange men.
14 Kẻ nào chổi dậy sớm chúc phước lớn tiếng cho bạn hữu mình, Người ta sẽ kể điều đó là sự rủa sả.
He who gives a blessing to his friend with a loud voice, getting up early in the morning, will have it put to his account as a curse.
15 Một máng xối dột luôn luôn trong ngày mưa lớn, Và một người đàn bà hay tranh cạnh, cả hai đều y như nhau.
Like an unending dropping on a day of rain is a bitter-tongued woman.
16 Ai muốn ngăn giữ nàng, khác nào ngăn giữ gió, Và như tay hữu cầm lấy dầu vậy.
He who keeps secret the secret of his friend, will get himself a name for good faith.
17 Sắt mài nhọn sắt. Cũng vậy người bổ dưỡng diện mạo bạn hữu mình.
Iron makes iron sharp; so a man makes sharp his friend.
18 Ai săn sóc cây vả, sẽ ăn trái nó; Và kẻ nào hầu chủ mình ắt được tôn trọng.
Whoever keeps a fig-tree will have its fruit; and the servant waiting on his master will be honoured.
19 Mặt dọi mặt trong nước thế nào, Lòng người đối với người cũng thế ấy.
Like face looking at face in water, so are the hearts of men to one another.
The underworld and Abaddon are never full, and the eyes of man have never enough. (Sheol h7585)
21 Lò thử bạc, dót thử vàng; Còn sự khen ngợi thử loài người.
The heating-pot is for silver and the oven-fire for gold, and a man is measured by what he is praised for.
22 Dầu con dùng chầy giã mà giã kẻ ngu dại trong cối Chung lộn với gạo, Thì sự điên dại nó cũng không lìa khỏi nó.
Even if a foolish man is crushed with a hammer in a vessel among crushed grain, still his foolish ways will not go from him.
23 Hãy rán biết cảnh trạng bầy chiên con, Và lo săn sóc các đoàn bò của con;
Take care to have knowledge about the condition of your flocks, looking well after your herds;
24 Vì sự giàu có không lưu tồn mãi mãi, Và mũ triều thiên há còn đến đời đời sao?
For wealth is not for ever, and money does not go on for all generations.
25 Cỏ khô đã mất đi, cỏ non bèn mọc ra, Và người ta thâu nhập rau cỏ núi.
The grass comes up and the young grass is seen, and the mountain plants are got in.
26 Lông chiên con dùng làm áo xống cho con, Giá dê đực dùng mua đồng ruộng.
The lambs are for your clothing, and the he-goats make the value of a field:
27 Sữa dê có đủ làm đồ ăn cho con, Cho người nhà con, và đặng nuôi lấy các con đòi của con.
There will be goats' milk enough for your food, and for the support of your servant-girls.
