Châm Ngôn 17
1 Thà một miếng bánh khô mà hòa thuận, Còn hơn là nhà đầy thịt tế lễ lại cãi lộn nhau.
Better to eat a dry scrap in peace than to feast in a house full of people arguing.
2 Tôi tớ khôn sáng sẽ quản trị con trai làm xấu hổ, Và được hưởng phần cơ nghiệp giữa các anh em.
A servant who acts wisely will be put in charge of a disgraced son, and will share the family inheritance with the brothers.
3 Nồi dót để luyện bạc, lò để luyện vàng; Nhưng Đức Giê-hô-va thử lòng của loài người.
A crucible tests silver, and a furnace tests gold, but the Lord tests the attitude of mind.
4 Kẻ làm ác chăm chỉ về môi gian ác; Kẻ hay nói dối lắng tai nghe lưỡi độc hiểm.
Evil people listen to spiteful talk, and liars pay attention to malicious words.
5 Ai nhạo báng người bần cùng sỉ nhục Đấng tạo hóa mình; Ai vui mừng về tai họa sẽ chẳng được thoát khỏi bị phạt.
Anyone who oppresses the poor insults their Maker, and anyone who enjoys the suffering of others will be punished.
6 Mão triều thiên của ông già, ấy là con cháu; Còn vinh hiển của con cái, ấy là ông cha.
Old people are proud of their grandchildren, and children are proud of their parents.
7 Lời tốt lành không xứng với kẻ ngu; Môi miệng giả dối lại càng ít xứng cho vua chúa thay.
Fine words don't suit stupid people, how much less are lies suited to a ruler.
8 Của hối lộ giống như viên ngọc quí trước mặt ai được nó; Dầu nó xây trở phía nào, cũng được may mắn.
Whoever gives a bribe thinks it's a magical stone—that wherever they turn they'll have success!
9 Kẻ nào lấp giấu tội lỗi tìm cầu điều tình ái; Còn ai nhắc lập lại điều gì chia rẽ bạn bậu thiết cốt.
If you forgive a wrong you encourage friendship, but if you keep talking about it you'll lose your friend.
10 Lời quở trách thấm sâu vào người khôn ngoan, Hơn là trăm roi đánh vào kẻ ngu muội.
A reprimand hits a thinking person more than one hundred blows hit someone stupid.
11 Kẻ gian ác chỉ tìm điều phản nghịch; Vì vậy sẽ sai một sứ giả dữ tợn đi hãm đánh nó.
Evil people are only looking to rebel, so a cruel messenger will be sent to attack them.
12 Thà người ta gặp gấu cái bị cướp con, Hơn là gặp kẻ ngây dại theo điên cuồng nó.
Better to meet a she-bear robbed of her cubs than a stupid person and their foolishness.
13 Tai họa không hề lìa khỏi nhà Của kẻ lấy ác trả thiện.
If you repay evil for good, evil will never leave your house.
14 Khởi đầu tranh cạnh, ấy như người ta mở đường nước chảy; Vậy, khá thôi cãi lẫy trước khi đánh lộn.
The beginning of a quarrel is like the first leak in a water dam, so drop it before a major argument bursts out.
15 Ai xưng kẻ ác là công bình, và kẻ nào lên án cho người công bình, Cả hai điều lấy làm gớm ghiếc cho Đức Giê-hô-va.
The Lord hates it when the wicked are acquitted and the innocent condemned.
16 Kẻ ngu muội thiếu trí hiểu, Thế thì bạc trong tay hắn mua khôn ngoan mà chi?
Is there any point in stupid people trying to buy wisdom when they don't want to learn?
17 Bằng hữu thương mến nhau luôn luôn; Và anh em sanh ra để giúp đỡ trong lúc hoạn nạn.
A true friend is always there to love you, and family provides help when troubles come.
18 Kẻ ngu muội giao tay, Chịu làm bảo lãnh trước mặt kẻ lân cận mình.
It's not a wise idea to make a pledge and guarantee a neighbor's debt.
19 Ai ưa tranh cạnh ưa tội lỗi; Ai xây cất cửa mình cao kiếm điều hư sập.
People who love sin like to argue; those who build high gates invite destruction.
20 Kẻ nào có lòng vày vò không tìm được phước hạnh; Và ai có lưỡi gian tà sẽ sa vào tai hại.
People with warped minds don't succeed; those who tell lies get into trouble.
21 Ai sanh con ngu muội ắt sẽ có buồn rầu; Còn cha của kẻ ngây dại chẳng được vui vẻ.
A stupid son brings grief to his father; the father of a child who does stupid things has no joy.
22 Lòng vui mừng vốn một phương thuốc hay; Còn trí nao sờn làm xương cốt khô héo.
A cheerful attitude is like good medicine, but discouragement makes you sick.
23 Người gian ác lãnh nhẹm của hối lộ, Đặng làm sai lệch các lối xét đoán.
The wicked take hidden bribes to pervert the course of justice.
24 Có sự khôn ngoan trước mặt người thông sáng; Song con mắt kẻ ngu muội ở nơi địa cực.
Sensible people focus on wisdom, but the eyes of stupid people are always wandering.
25 Con ngu muội là một điều buồn rầu cho cha, Và một sự cay đắng cho mẹ đã sanh đẻ nó.
A stupid son brings grief to his father and sadness to his mother who gave birth to him.
26 Lấy làm chẳng tốt mà phạt vạ người công bình, Hay là đánh người tước vị vì cớ lòng ngay thẳng của họ.
It's not right to impose a fine on someone who's innocent or to flog good leaders for their honesty.
27 Người nào kiêng lời nói mình có tri thức; Còn người có tánh ôn hàn là một người thông sáng.
If you're wise, you'll be careful what you say; and if you're sensible, you'll keep your temper.
28 Khi nín lặng, dầu người ngu dại, cũng được cầm bằng khôn ngoan; Còn kẻ nào ngậm môi miệng mình lại được kể là thông sáng.
Even stupid people who keep quiet are considered wise; if they don't say anything they appear intelligent.
