Ma-thi-ơ 5
1 Đức Chúa Jêsus xem thấy đoàn dân đông, bèn lên núi kia; khi Ngài đã ngồi, thì các môn đồ đến gần.
And seeing the multitudes, he went up into the mountain; and when he had sat down, his disciples came to him;
2 Ngài bèn mở miệng mà truyền dạy rằng:
and he opened his mouth and taught them, saying:
3 Phước cho những kẻ có lòng khó khăn, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
Blessed are the poor in spirit; for theirs is the kingdom of heaven.
4 Phước cho những kẻ than khóc, vì sẽ được yên ủi!
Blessed are they that mourn; for they shall be comforted.
5 Phước cho những kẻ nhu mì, vì sẽ hưởng được đất!
Blessed are the meek; for they shall inherit the earth.
6 Phước cho những kẻ đói khát sự công bình, vì sẽ được no đủ!
Blessed are they that hunger and thirst for righteousness; for they shall be filled.
7 Phước cho những kẻ hay thương xót, vì sẽ được thương xót!
Blessed are the merciful; for they shall receive mercy.
8 Phước cho những kẻ có lòng trong sạch, vì sẽ thấy Đức Chúa Trời!
Blessed are the pure in heart; for they shall see God.
9 Phước cho những kẻ làm cho người hòa thuận, vì sẽ được gọi là con Đức Chúa Trời!
Blessed are the peacemakers; for they shall be called sons of God.
10 Phước cho những kẻ chịu bắt bớ vì sự công bình, vì nước thiên đàng là của những kẻ ấy!
Blessed are they that are persecuted on account of righteousness; for theirs is the kingdom of heaven.
11 Khi nào vì cớ ta mà người ta mắng nhiếc, bắt bớ, và lấy mọi điều dữ nói vu cho các ngươi, thì các ngươi sẽ được phước.
Blessed are you, when they shall reproach you, and persecute you, and say every evil thing against you, falsely, on my account.
12 Hãy vui vẻ, và nức lòng mừng rỡ, vì phần thưởng các ngươi ở trên trời sẽ lớn lắm; bởi vì người ta cũng từng bắt bớ các đấng tiên tri trước các ngươi như vậy.
Rejoice, and leap for joy; for great is your reward in heaven: for so did they persecute the prophets who were before you.
13 Các ngươi là muối của đất; song nếu mất mặn đi, thì sẽ lấy giống chi mà làm cho mặn lại? Muối ấy không dùng chi được nữa, chỉ phải quăng ra ngoài và bị người ta đạp dưới chân.
You are the salt of the earth: but if the salt has become tasteless, by what means shall it become salt again? It is then good for nothing but to be thrown out and trod upon by men.
14 Các ngươi là sự sáng của thế gian; một cái thành ở trên núi thì không khi nào bị khuất được:
You are the light of the world: a city that lies upon a mountain can not be hid:
15 cũng không ai thắp đèn mà để dưới cái thùng, song người ta để trên chân đèn, thì nó soi sáng mọi người ở trong nhà.
neither do men light a lamp and place it under the measure, but on the lamp-stand, and it gives light to all that are in the house.
16 Sự sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta như vậy, đặng họ thấy những việc lành của các ngươi, và ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời.
In this way let your light shine before men, that they may see your good works, and glorify your Father who is in heaven.
17 Các ngươi đừng tưởng ta đến đặng phá luật pháp hay là lời tiên tri; ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn.
Think not that I have come to make the law or the prophets of no effect. I have not come to make them of no effect, but to give them their full efficiency.
18 Vì ta nói thật cùng các ngươi, đang khi trời đất chưa qua đi, thì một chấm một nét trong luật pháp cũng không qua đi được cho đến khi mọi sự được trọn.
For verily I say to you, Till heaven and earth pass away, one yod or one point shall in no way pass from the law till all be fulfilled.
19 Vậy, ai hủy một điều cực nhỏ nào trong những điều răn nầy, và dạy người ta làm như vậy, thì sẽ bị xưng là cực nhỏ trong nước thiên đàng; còn như ai giữ những điều răn ấy, và dạy người ta nữa, thì sẽ được xưng là lớn trong nước thiên đàng.
Whoever, therefore, shall make void one of the least of these commandments, and shall teach men so, shall be called least in the kingdom of heaven. But whoever shall do and teach, he shall be called great in the kingdom of heaven.
20 Vì ta phán cho các ngươi rằng, nếu sự công bình của các ngươi chẳng trổi hơn sự công bình của các thầy thông giáo và người dòng Pha-ri-si, thì các ngươi chắc không vào nước thiên đàng.
For I say to you, That, unless your righteousness excel that of the scribes and Pharisees, you can by no means enter into the kingdom of heaven.
21 Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa án xử đoán.
You have heard that it was said to the ancients: You shall not kill; and whoever shall kill, shall be liable to the sentence of the judges.
22 Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa án xử đoán; ai mắng anh em mình rằng: Ra-ca, thì đáng bị tòa công luận xử đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa ngục hành phạt. (Geenna g1067)
But I say to you, Whoever is angry with his brother without a cause, shall be liable to the sentence of the judges. And whoever shall say to his brother, Worthless fellow, shall be liable to the sentence of the Sanhedrin. But who ever shall say, Impious wretch, shall be in danger of hell-fire. (Geenna g1067)
23 Aáy vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình,
If, therefore, you bring your gift to the altar, and there remember that your brother has any thing against you,
24 thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ.
leave your gift there before the altar, and go, first be reconciled to your brother, and then come and offer your gift.
25 Khi ngươi đi đường với kẻ nghịch mình, phải lập tức hòa với họ, kẻo họ nộp ngươi cho quan án, quan án giao ngươi cho thầy đội, mà ngươi phải ở tù.
Come to an agreement with your opponent at law quickly, while you are on the road with him, lest your opponent at law deliver you to the judge, and the judge deliver you to the officer, and you be thrown into prison.
26 Quả thật, ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.
Verily, I say to you, You shall by no means come out thence, till you have paid the last farthing.
27 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Ngươi chớ phạm tội tà dâm.
You have heard that it was said: You shall not commit adultery.
28 Song ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai ngó đàn bà mà động tình tham muốn, thì trong lòng đã phạm tội tà dâm cùng người rồi.
But I say to you, Whoever looks upon a woman to cherish desire for her, has already committed adultery with her in his heart.
29 Vậy nếu con mắt bên hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy móc mà quăng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể bị ném vào địa ngục. (Geenna g1067)
If, then, your right eye ensnare you, tear it out, and throw it from you; for it is profitable for you that one of your members should perish, and not that your whole body should be thrown into hell. (Geenna g1067)
30 Lại nếu tay hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy chặt mà liệng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân thể vào địa ngục. (Geenna g1067)
And if your right hand ensnare you, cut it off, and throw it from you; for it is profitable for you that one of your members should perish, and not that your whole body should be thrown into hell. (Geenna g1067)
31 Lại có nói rằng: Nếu người nào để vợ mình, thì hãy cho vợ cái tờ để.
It has been said: Whoever will put away his wife, let him give her a bill of divorce.
32 Song ta phán cùng các ngươi: Nếu người nào để vợ mà không phải vì cớ ngoại tình, thì người ấy làm cho vợ mình ra người tà dâm; lại nếu người nào cưới đàn bà bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.
But I say to you, Whoever shall put away his wife, unless on account of lewdness, causes her to commit adultery: and whoever marries her that is divorced, commits adultery.
33 Các ngươi còn có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ thề dối, nhưng đối với Chúa, phải giữ vẹn lời thề mình.
Again, you have heard that it was said to the ancients: You shall not swear falsely, but shall pay to the Lord your vows.
34 Song ta phán cùng các ngươi rằng đừng thề chi hết: đừng chỉ trời mà thề, vì là ngôi của Đức Chúa Trời;
But I say to you, Swear not at all: neither by heaven, for it is the throne of God;
35 đừng chỉ đất mà thề, vì là bệ chân của Đức Chúa Trời; đừng chỉ thành Giê-ru-sa-lem mà thề, vì là thành của Vua lớn.
nor by the earth, for it is his footstool; nor by Jerusalem, for it is the city of the great King:
36 Lại cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì tự ngươi không thể làm cho một sợi tóc nên trắng hay là đen được.
neither shall you swear by your head, for you can not make one hair white or black.
37 Song ngươi phải nói rằng: phải, phải; không, không. Còn điều người ta nói thêm đó, bởi nơi quỉ dữ mà ra.
But let your word be, Yes, yes; No, no; for whatever is more than these is of the Evil One.
38 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng.
You have heard that it was said: An eye for an eye, and a tooth for a tooth.
39 Song ta bảo các ngươi, đừng chống cự kẻ dữ. Trái lại, nếu ai vả má bên hữu ngươi, hãy đưa má bên kia cho họ luôn;
But I say to you, Resist not the injurious. But whoever will smite you on your right cheek, turn to him the other also.
40 nếu ai muốn kiện ngươi đặng lột cái áo vắn, hãy để họ lấy luôn cái áo dài nữa;
And to him that will go to law with you, and take away your coat, give your mantle also.
41 nếu ai muốn bắt ngươi đi một dặm đường, hãy đi hai dặm với họ.
And whoever will compel you to go one mile, go with him two.
42 Ai xin của ngươi hãy cho, ai muốn mượn của ngươi, thì đừng trớ.
Give to him that asks of you; and from him that would borrow of you, turn not away.
43 Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân cận, và hãy ghét kẻ thù nghịch mình.
You have heard that it was said: You shall love your neighbor, and hate your enemy.
44 Song ta nói cùng các ngươi rằng: Hãy yêu kẻ thù nghịch, và cầu nguyện cho kẻ bắt bớ các ngươi,
But I say to you, Love your enemies: bless those who curse you, do good to those who hate you, and pray for those who insult you and persecute you:
45 hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời; bởi vì Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công bình cùng kẻ độc ác.
that you may be the sons of your Father who is in heaven; for he makes his sun to rise upon the evil and the good, and causes it to rain on the just and on the unjust.
46 Nếu các ngươi yêu những kẻ yêu mình, thì có được thưởng gì đâu? Những kẻ thâu thuế há chẳng làm như vậy sao?
For if you love those who love you, what reward have you? Do not even the publicans the same?
47 Lại nếu các ngươi tiếp đãi anh em mình mà thôi, thì có lạ gì hơn ai? Người ngoại há chẳng làm như vậy sao?
And if you salute your brethren only, in what do you excel? Do not even the publicans so?
48 Thế thì các ngươi hãy nên trọn vẹn, như Cha các ngươi ở trên trời là trọn vẹn.
Be you therefore perfect, as your Father who is in heaven is perfect.
