Ma-thi-ơ 15
1 Bấy giờ, có mấy người Pha-ri-si và mấy thầy thông giáo từ thành Giê-ru-sa-lem đến gần Đức Chúa Jêsus, mà thưa rằng:
Then came to Jesus the scribes and pharisees from Jerusalem saying,
2 Sao môn đồ thầy phạm lời truyền khẩu của người xưa? Vì họ không rửa tay trước khi ăn.
Why do thy disciples transgress the tradition of the elders? for they wash not their hands when they eat.
3 Ngài đáp rằng: Còn các ngươi sao cũng vì cớ lời truyền khẩu mình mà phạm điều răn của Đức Chúa Trời?
But He answered and said unto them, And why do ye transgress the commandment of God for your tradition?
4 Vì Đức Chúa Trời đã truyền điều răn nầy: Phải hiếu kính cha mẹ ngươi; lại, điều nầy: Ai mắng nhiếc cha mẹ thì phải chết.
For God commanded saying, Honour thy father and thy mother; and, He that revileth father or mother, let him be put to death:
5 Nhưng các ngươi lại nói rằng: Ai nói cùng cha mẹ rằng: Những điều mà tôi có thể giúp cha mẹ, đã dâng cho Đức Chúa Trời rồi, thì người ấy không cần phải hiếu kính cha mẹ.
but ye say, If any man say to his father or mother, "that which thou mightest be profited by from me is a gift to the temple,"
6 Như vậy, các ngươi đã vì lời truyền khẩu mình mà bỏ lời Đức Chúa Trời.
and so honour not his father or his mother, he shall be free. And thus have ye made void the commandment of God by your tradition.
7 Hỡi kẻ giả hình! Ê-sai đã nói tiên tri về các ngươi phải lắm, mà rằng:
Well did Esaias prophecy concerning you,
8 Dân nầy lấy môi miếng thờ kính ta; Nhưng lòng chúng nó xa ta lắm.
saying, This people approach me with their mouth, and honour me with their lips, but their heart is far from me:
9 Sự chúng nó thờ lạy ta là vô ích, Vì chúng nó dạy theo những điều răn mà chỉ bởi người ta đặt ra.
but in vain do they worship me, teaching for doctrines the injunctions of men.
10 Đoạn, Ngài gọi đoàn dân đến, mà phán rằng: Hãy nghe, và hiểu.
And He called the multitude to Him, and said unto them, Hear and understand it:
11 Chẳng phải điều chi vào miệng làm dơ dáy người; nhưng điều chi ở miệng ra, ấy mới là điều làm dơ dáy người vậy!
not that which goeth into the mouth defileth the man; but that which cometh out of the mouth, this polluteth the man.
12 Môn đồ bèn lại gần, mà thưa rằng: Thầy có hay rằng người Pha-ri-si nghe lời thầy nói mà phiền giận chăng?
Whereupon his disciples came and said to Him, Dost thou know that the pharisees, when they heard this assertion, were offended at it?
13 Ngài đáp rằng: Cây nào mà Cha ta trên trời không trồng, thì phải nhổ đi.
But He answered and said, Every plantation which my heavenly Father hath not planted shall be rooted up.
14 Hãy để vậy: đó là những kẻ mù làm người dẫn đưa; nếu kẻ mù dẫn đưa kẻ mù, thì cả hai sẽ cùng té xuống hố.
Regard them not; for they are blind guides of the blind: and if the blind lead the blind, both will fall into the ditch.
15 Phi-e-rơ bèn cất tiếng thưa rằng: Xin thầy cắt nghĩa lời ví dụ ấy cho chúng tôi.
Then Peter answered, and said unto Him, Explain to us this parable.
16 Đức Chúa Jêsus hỏi rằng: Các ngươi cũng còn chưa hiểu biết sao?
And Jesus replied, Are ye also still void of understanding?
17 Các ngươi chưa hiểu vật gì vào miệng thì đi thẳng xuống bụng, rồi phải bỏ ra nơi kín sao?
Do ye not yet know, that whatever goeth into the mouth passeth to the belly and is discharged downwards?
18 Song những điều bởi miệng mà ra là từ trong lòng, thì những điều đó làm dơ dáy người.
But the things, which proceed out of the mouth, come from the heart, and those defile a man.
19 Vì từ nơi lòng mà ra những ác tưởng, những tội giết người, tà dâm, dâm dục, trộm cướp, làm chứng dối, và lộng ngôn.
For out of the heart proceed wicked disputings, murders, adulteries, fornications, thefts, false-witnessings, slanders:
20 Aáy đó là những điều làm dơ dáy người; song sự ăn mà không rửa tay chẳng làm dơ dáy người đâu.
these defile a man, but to eat without washing the hands doth not defile him.
21 Đức Chúa Jêsus đi từ đó, vào bờ cõi thành Ty-rơ và thành Si-đôn.
And Jesus went from thence, and retired into the parts adjacent to Tyre and Sidon.
22 Xảy có một người đàn bà xứ Ca-na-an, từ xứ ấy đến, mà kêu lên rằng: Lạy Chúa, là con cháu vua Đa-vít, xin thương xót tôi cùng! Con gái tôi mắc quỉ ám, khốn cực lắm.
And there came out of those quarters a Canaanitish woman, and cried to Him saying, Have mercy on me, O Lord, thou son of David; for my daughter is grievously tormented by a demon.
23 Nhưng Ngài chẳng đáp một lời. Môn đồ bèn đến gần, cố nài xin rằng: Xin thầy truyền cho đàn bà ấy về, vì người kêu van ở đằng sau chúng ta.
But he answered her not a word: and his disciples came and intreated Him, saying, Send her away, for she crieth importunately after us.
24 Ngài đáp rằng: Ta chịu sai đến đây, chỉ vì các con chiên lạc mất của nhà Y-sơ-ra-ên đó thôi.
But he answered and said, I am sent only to the lost sheep of the house of Israel.
25 Song người đàn bà lại gần, lạy Ngài mà thưa rằng: Lạy Chúa, xin Chúa giúp tôi cùng!
However, she came and worshipped Him, saying, Lord help me.
26 Ngài đáp rằng: Không nên lấy bánh của con cái mà quăng cho chó con ăn.
But he answered, It is not fit to take the children's bread and throw it to dogs: and she said, True, Lord;
27 Người đàn bà lại thưa rằng: Lạy Chúa, thật như vậy, song mấy con chó con ăn những miếng bánh vụn trên bàn chủ nó rớt xuống.
yet the dogs eat of the crumbs that fall from the table of their masters.
28 Ngài bèn phán rằng: Hỡi đàn bà kia, ngươi có đức tin lớn; việc phải xảy ra theo ý ngươi muốn! Cũng một giờ đó, con gái người liền được lành.
Then Jesus answering, said unto her, O woman, great is thy faith: be it therefore unto thee as thou desirest. And her daughter was cured from that very hour.
29 Đức Chúa Jêsus từ đó đi đến gần biển Ga-li-lê; rồi lên trên núi mà ngồi.
And Jesus departed from thence, and came near to the sea of Galilee; and going up to a mountain He sat down there.
30 Bấy giờ có đoàn dân rất đông đến gần Ngài, đem theo những kẻ què, đui, câm, tàn tật và nhiều kẻ đau khác, để dưới chân Đức Chúa Jêsus, thì Ngài chữa cho họ được lành.
And great multitudes came to Him, having with them those that were lame, blind, dumb, maimed, and many others; and laid them at the feet of Jesus, and He healed them.
31 Vậy, chúng thấy kẻ câm được nói, kẻ tàn tật được khỏi, kẻ què được đi, kẻ đui được sáng, thì lấy làm lạ lắm, đều ngợi khen Đức Chúa Trời của dân Y-sơ-ra-ên.
So that the people wondered when they saw the dumb speaking, the maimed become sound, the lame walking, and the blind seeing: and they glorified the God of Israel.
32 Khi đó, Đức Chúa Jêsus gọi môn đồ đến mà phán rằng: Ta thương xót đoàn dân nầy; vì đã ba ngày ở cùng ta, bây giờ không có chi ăn hết. Ta không muốn để họ nhịn đói mà về, e phải mệt lủi dọc đường chăng.
Then Jesus called his disciples to Him and said, I am moved with compassion to the multitude, for they have been with me now three days, and have nothing to eat: I will not let them go away fasting, least they faint in the way.
33 Môn đồ thưa rằng: ỳ nơi đồng vắng nầy, ta há dễ kiếm đâu đủ bánh, đặng cho dân đông dường ấy ăn no nê sao?
And his disciples replied, Whence can we have so much bread in this desert place as to satisfy so great a multitude?
34 Ngài phán hỏi môn đồ rằng: Các ngươi có mấy cái bánh? Môn đồ thưa rằng: Có bảy cái bánh, cùng vài con cá.
And Jesus saith unto them, How many loaves have ye? and they said, Seven, and a few small fishes.
35 Ngài bèn biểu dân chúng ngồi xuống đất.
Then He bid the people sit down on the ground;
36 Đoạn Ngài lấy bảy cái bánh và cá; tạ ơn rồi, bẻ bánh ra đưa cho môn đồ, môn đồ phân phát cho dân chúng.
and taking the seven loaves and the fishes, when He had given thanks, He brake them, and gave to his disciples, and the disciples to the multitude.
37 Ai nấy ăn no cả, còn bánh thừa lượm được bảy giỏ đầy.
And they did all eat, and were satisfied: and they took up what was left even of fragments seven baskets full.
38 Số người ăn là bốn ngàn, không kể đàn bà con trẻ.
Now they that did eat were four thousand men, beside women and children.
39 Bấy giờ Ngài cho đoàn dân về, rồi xuống thuyền mà qua bờ cõi xứ Ma-ga-đan.
Then he dismissed the multitudes, and went into a ship, and came to the coasts of Magdala.
