Lu-ca 9
1 Đức Chúa Jêsus nhóm họp mười hai sứ đồ, ban quyền năng phép tắc để trị quỉ chữa bịnh.
Yesu da Ea ado ba: su dunu fagoyale gala, Ema misa: ne sia: i. Ilia da Fio a: silibu eno dunu ilia dogo ganodini aligila sa: i, amo fadegale fasima: ne, amola oloi dunu uhima: ne, Yesu da ilima gasa i.
2 Rồi Ngài sai đi rao giảng về nước Đức Chúa Trời cùng chữa lành kẻ có bịnh.
Yesu da ili Gode Ea Hinadafa Hou olelema: ne amola oloi dunu uhima: ne, asunasi.
3 Ngài dạy rằng: Đi đường chớ đem gì theo hết, hoặc gậy, hoặc bao, hoặc bánh, hoặc tiền bạc; cũng đừng đem hai áo.
E da ilima amane sia: i, “Liligi bagade mae aguni masa. Galiamo, muni salasu, ha: i manu, muni amola da: i salasu eno mae aguni masa.
4 Hễ các ngươi vào nhà nào, hãy ở đó cho đến khi đi.
Moilaiga doaga: sea, moilai hina da dilima aowamusa: dawa: sea, amo dunu ea diasu ganodini golale, eno moilaiga masunuba: le fawane yolema.
5 Còn ai không tiếp rước các ngươi, hãy ra khỏi thành họ, và phủi bụi chân mình để làm chứng nghịch cùng họ.
Be moilai dunu dilima higale ba: sea, bu asili, ilima sisasu olelema: ne, osobo gulu dilia emo gafega diala amo doga: ma”
6 Vậy, các sứ đồ ra đi, từ làng nầy tới làng kia, rao giảng Tin Lành khắp nơi và chữa lành người có bịnh.
Amalalu, Ea fa: no bobogesu dunu da asili, moilai huluane ganodini Gode Ea Sia: Ida: iwane olelelalu, amola oloi dunu huluane uhinisilalu.
7 Bấy giờ, Hê rốt là vua chư hầu, nghe nói về các việc xảy ra, thì không biết nghĩ làm sao; vì kẻ nầy nói rằng: Giăng đã từ kẻ chết sống lại;
Ga: lili soge ouligisu dunu ea dio amo Helode da Yesu Ea hou nababeba: le, bagadewane ededenai. Bai dunu mogili ilia da Yesu da Yone Ba: bodaise bogole bu wa: legadoi ilia sia: beba: le, e fofogadigi.
8 kẻ khác nói rằng: Ê-li đã hiện ra; và kẻ khác nữa thì rằng: Một trong các đấng tiên tri đời xưa đã sống lại.
Be eno dunu, “E da Elaidia bu osobo bagadega misi, “ilia sia: i. Eno ilia amane sia: i, “E da ninia aowalalia balofede dunu bu wa: legadole osobo bagadega misi.”
9 Song Hê-rốt thì nói: Ta đã truyền chém Giăng rồi: vậy người nầy là ai, mà ta nghe làm những việc dường ấy? Vua bèn tìm cách thấy Đức Chúa Jêsus.
Helode da amane sia: i, “Na sia: beba: le, Yone ea dialuma damuni fasi dagoi ba: i. Be amo dunu ea hou na da waha hisu hisu naba, amo da nowala: ?” Amalalu, e da Yesu ba: musa: , logo gebewane hogolalu.
10 Các sứ đồ trở về trình cùng Đức Chúa Jêsus mọi việc mình đã làm. Ngài bèn đem các sứ đồ đi tẻ ra với mình đến gần thành kia gọi là Bết-sai-đa.
‘Asunasi Dunu’ da Yesuma bu misini, ilia hamoi hou Yesuma adole i. Amalalu, Yesu da Ea Asunasi Dunu huluane, Bedesa: ida moilaiga helefimusa: oule asi.
11 Nhưng dân chúng nghe vậy, thì đi theo Ngài. Đức Chúa Jêsus tiếp đãi dân chúng, giảng cho họ về nước Đức Chúa Trời, và chữa cho những kẻ cần được lành bịnh.
Be ilia asi nababeba: le, dunu bagohame da Ema fa: no bobogele, Ema doaga: i. Amalalu, Yesu da amo dunu huluane hahawane yosia: i. E da Gode Ea Hinadafa Hou ilima olelei, amola oloi dunu uhinisi.
12 Khi gần tối, mười hai sứ đồ đến gần Ngài mà thưa rằng: Xin truyền cho dân chúng về, để họ đến các làng các ấp xung quanh mà trọ và kiếm chi ăn; vì chúng ta ở đây là nơi vắng vẻ.
Eso bega: be galu, Yesu Ea ado ba: su dunu fagoyale gala da Ema misini, amane sia: i, “Go soge da dunu hame esalebe soge. Dunu huluane ilia golasu hogoma: ne, amola ha: i manu bidi lama: ne, Di asunasima.”
13 Song Ngài phán rằng: Chính các ngươi hãy cho họ ăn. Các sứ đồ thưa rằng: Ví thử chính mình chúng tôi không đi mua đồ ăn cho hết thảy dân nầy, thì chỉ có năm cái bánh và hai con cá mà thôi.
Be Yesu E amane sia: i, “Dilisu ha: i manu ilima ima.” Ilia da bu adole i, “Ninia da agi ga: gi biyale amola menabo aduna fawane gala. Amabela: ? Amo dunu huluane defelewane moma: ne, ninia asili ha: i manu bidi lama: bela?”
14 Vả, bấy giờ có độ năm ngàn người nam ở đó. Ngài bèn phán cùng môn đồ rằng: Hãy biểu chúng ngồi từng hàng năm mươi người.
Amo sogebia da dunu 5000 agoane esalu. Yesu da Ea fa: no bobogesu dunuma amane sia: i, “Ili momogili, gilisisu 50 agoane hamone, gisi da: iya fima: ne sia: ma.”
15 Môn đồ làm theo lời; chúng ngồi xuống hết thảy.
Ea ado ba: su dunu da ilima fima: ne sia: beba: le, dunu gilisi huluane da fi dagoi.
16 Đoạn, Đức Chúa Jêsus lấy năm cái bánh và hai con cá, ngước mắt lên trời, chúc tạ, rồi bẻ ra trao cho môn đồ, đặng phát cho đoàn dân.
Amalalu, Yesu da agi ga: gi biyale amola menabo aduna lale, muagado ba: le gadole, Godema nodone sia: ne gadole, fifili, dunu enoma sagoma: ne, Ea ado ba: su dunuma i dagoi.
17 Ai nấy ăn no rồi, người ta thâu được mười hai giỏ đầy những miếng thừa.
Amalalu, dunu huluane mai dagoiba: le, sadi ba: i. Hame mai dialu agi fifi amola menabo amo ladili sali da daba fagoyale nabai ba: i.
18 Một ngày kia, Đức Chúa Jêsus đang cầu nguyện riêng, môn đồ nhóm lại xung quanh Ngài, Ngài hỏi rằng: Trong dân chúng, họ nói ta là ai?
Eso afaega Yesu da hisu sia: ne gadolaloba, Ea ado ba: su dunu da Ema doaga: i. Yesu E ilima amane adole ba: i, “Na da nowayale, dunu ilia da sia: dalula: ?”
19 Thưa rằng: Người nầy nói là Giăng Báp-tít, người kia nói là Ê-li; kẻ khác nói là một trong các đấng tiên tri đời xưa sống lại.
Ilia da Ema bu adole i, “Mogili Di da Yone Ba: bodaise ilia da sia: daha. Oda ilia Di da Elaidia sia: daha. Mogili ilia Di da aowalalia balofede dunu bu wa: legadole misi sia: daha.”
20 Ngài lại hỏi rằng: Còn về phần các ngươi thì nói ta là ai? Phi-e-rơ thưa rằng: Thầy là Đấng Christ của Đức Chúa Trời.
Amalalu, Yesu E bu adole ba: i “Be dilia! Na da nowayale, dilia da sia: dalula: ?” Bida da bu adole i, “Di da Gode Ea ilegei Mesaia!”
21 Đức Chúa Jêsus nghiêm cấm môn đồ nói sự ấy với ai,
Amo sia: nababeba: le, Yesu da amo sia: eno dunuma mae olelema: ne sia: i.
22 và phán thêm rằng: Con người phải chịu nhiều điều khốn khổ, phải bị các trưởng lão, các thầy tế lễ cả, và các thầy thông giáo bỏ ra, phải bị giết, ngày thứ ba phải sống lại.
E da Ea ado ba: su dunuma amane olelei, “Na, Dunu Egefe, da se bagade nabimu. Asigilai dunu, gobele salasu hina dunu amola sema olelesu dunu, da Na higabeba: le, medole legemu. Be bogole, eso osodaga, Gode da Na bu uhini wa: legadolesimu.”
23 Đoạn, Ngài phán cùng mọi người rằng: Nếu ai muốn theo ta, phải tự bỏ mình đi, mỗi ngày vác thập tự giá mình mà theo ta.
Amalalu, E da ilima amane sia: i, “Nowa dunu e da Nama fa: no bobogemusa: dawa: sea, e da ea esalusu fisili, eso huluane ea bulufalegei gaguia gadole, gisawane, Nama fa: no bobogema: mu.
24 Vì ai muốn cứu sự sống mình thì sẽ mất, còn ai vì cớ ta mất sự sống, thì sẽ cứu.
Bai nowa dunu ea esalusu gagumu hanai galea, e da ea esalusu fisimu. Be nowa dunu Nama asigiba: le, ea esalusu fisiagasea, e da ea esalusu gaga: mu.
25 Nếu ai được cả thiên hạ, mà chính mình phải mất hoặc hư đi, thì có ích gì?
Osobo bagade dunu da osobo bagade liligi huluane lama: ne, ea a: silibu eso huluane mae bogole Fifi Ahoanusu fisimu da defeala: ? Hame mabu!
26 Vì nếu ai hổ thẹn về ta và lời ta, thì Con người sẽ hổ thẹn về họ, khi Ngài ngự trong sự vinh hiển của mình, của Cha, và của thiên sứ thánh mà đến.
Nowa dunu da Na sia: nababeba: le, Na amola Na olelei e da higasea, Na, Dunu Egefe, amola a: igele dunu ninia da Gode Ea Hadigidafa laiwane bu masea, Na da amo Nama higabe dunu higamu.
27 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, một vài người trong các ngươi đang đứng đây sẽ không chết trước khi chưa thấy nước Đức Chúa Trời.
Na da hananewane sia: sa. Mogili waha guiguda: lelebe dunu, ilia mae bogole, Gode ea Hinadafa Hou doaga: i dagoi ba: mu.”
28 Độ tám ngày sau khi phán các lời đó, Đức Chúa Jêsus đem Phi-e-rơ, Giăng và Gia-cơ đi với mình lên trên núi để cầu nguyện.
Hi afadafa aligili, Yesu da Bida, Ya: mese amola Yone, ili oule asili, sia: ne gadomusa: goumiba: le heda: i.
29 Đang khi cầu nguyện, diện mạo Ngài khác thường, áo Ngài trở nên sắc trắng chói lòa.
Yesu da sia: ne gadolaloba, Ea odagi da afadenene, Ea abula hadigi bagade ahea: iai agoane hamobe ba: i.
30 Và nầy, có hai người nói chuyện cùng Ngài; ấy là Môi-se và Ê-li,
Amalalu, dunu aduna amo Mousese amola Elaidia,
31 hiện ra trong sự vinh hiển, và nói về sự Ngài qua đời, là sự sẽ phải ứng nghiệm tại thành Giê-ru-sa-lem.
ela amola hadigiwane ba: su, ela amola Yesu da Gode Ea ilegei hawa: hamomusa: Yelusaleme moilai bai bagadega bogomu, amo hou gilisili sia: dalebe ba: i.
32 Phi-e-rơ cùng đồng bạn mình buồn ngủ lắm, nhưng vừa tỉnh thức ra, thấy vinh hiển của Đức Chúa Jêsus và hai đấng ấy đứng gần Ngài.
Bida amola eno dunu da helebeba: le, golai dialu, be nedigili, Yesu hadigi hamoi amola eno dunu aduna Yesuma dafulili lelebe ba: i dagoi.
33 Lúc hai đấng ấy lìa khỏi Đức Chúa Jêsus, Phi-e-rơ thưa Ngài rằng: Thưa thầy, chúng ta ở đây tốt lắm, hãy đóng ba trại, một cái cho thầy, một cái cho Môi-se và một cái cho Ê-li. Vì Phi-e-rơ không biết mình nói chi.
Amalalu, Mousese amola Elaidia amo Yesu fisili ahoananoba, Bida da Yesuma amane sia: i, “Hina! Ninia guiguda: esalebeba: le, hahawane bagade. Ninia guiguda: diasu udiana, afae da Di, eno da Mousese amola eno da Elaidia, dili golama: ne ninia hiougimu.” Be ea asigi dawa: su da fisiba: le, udigili sia: i.
34 Khi người còn đang nói, có một đám mây kéo đến, bao phủ lấy; và khi vào trong đám mây, các môn đồ đều sợ hãi.
Sia: nanoba, mu mobi misini, ilia huluane uligi dagoi. Mu mobi amoga uligiba: le, ilia bagadewane beda: i galu.
35 Bấy giờ, nghe có tiếng từ trong đám mây phán ra rằng: Nầy là Con ta, Người được lựa chọn của ta, hãy nghe Người.
Amalalu, mu mobi amodili amane sia: be nabi, “Amo da Na ilegei Manodafa. Ea sia: nabima!”
36 Khi tiếng ấy phát ra, thì Đức Chúa Jêsus ở một mình. Các môn đồ nín lặng, không nói cùng ai về sự mình đã thấy.
Amo sia: nabalu, ilia da Yesu fawane ba: i. Amalalu, ilia ouiya: le, amo esoga ilia hou ba: i, eno dunuma hame olelei.
37 Bữa sau, khi Chúa cùng môn đồ từ núi xuống, có đoàn dân đông đến đón rước Ngài.
Golale hahabe, Yesu amola Ea ado ba: su dunu udiana da goumiba: le sa: ili, dunu bagohame Yesuma doaga: musa: ouesalebe ba: i.
38 Một người trong đám đông kêu lên rằng: Lạy thầy, xin thầy đoái đến con trai tôi, vì là con một tôi.
Amo dunu gilisisu ganodini, dunu afae da amane wele sia: i, “Olelesu! Di fidima! Nagofe Di ba: ma! Na da mano eno hame, amo fawane!
39 Một quỉ ám nó, thình lình kêu la; quỉ vật vã nó dữ tợn, làm cho sôi bọt miếng, mình mẩy nát hết, rồi mới ra khỏi.
Wadela: i Fio a: silibu da ema ludubiba: le, na mano da aaiyalala amola yagugusa amola ea defo hano da sasiasa. Amo Fio liligi da mae yolelewane ludubiba: le, e se bagade naba. Wadela: mu agoai ba: sa.
40 Tôi đã xin môn đồ thầy đuổi quỉ đó, nhưng họ đuổi không được.
Na da Dia fa: no bobogesu dunuma amo Fio liligi fadegale fasima: ne sia: i. Be ilia sia: ne ba: loba hamedei galu.”
41 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Hỡi dòng dõi không tin và bội nghịch kia, ta ở với các ngươi và nhịn các ngươi cho đến chừng nào? Hãy đem con của ngươi lại đây.
Yesu E amane sia: i, “Waha esalebe fi huluane da dafawaneyale dawa: su amola hou ida: iwane hamedafa dawa: Na da eso habodayane dili amola gilisili esaloma: bela: ? Amo mano Nama oule misa!”
42 Đứa con trai vừa lại gần, quỉ xô nó nhào xuống đất, và vật vã dữ tợn. Song Đức Chúa Jêsus quở nặng tà ma, chữa lành con trẻ ấy, và giao lại cho cha nó.
Goi da Yesuma manoba, Fio a: silibu da goi ea da: i gadelale osoboga gisalugala: i. Be Yesu da nigima: a:silibu amoma gagabole sia: i. Amalalu, E da goi uhinisini, edama bu i.
43 Ai nấy đều lấy làm lạ về quyền phép cao trọng của Đức Chúa Trời. Khi mọi người đang khen lạ các việc Đức Chúa Jêsus làm, Ngài phán cùng môn đồ rằng:
Amalalu, dunu huluane da Gode Ea gasa bagade hou ba: beba: le, bagadewane fofogadigi. Dunu huluane da Yesu Ea hawa: hamosu amoba: le fofogadigili dawa: laloba, Yesu da Ea ado ba: su dunu ilima amane sia: i,
44 Về phần các ngươi, hãy nghe kỹ điều ta sẽ nói cùng: Con người sẽ bị nộp trong tay người ta.
“Dilia noga: le nabima! Dunu Egefe da hobea osobo bagade dunu ilia loboga gagulaligibi ba: mu.”
45 Nhưng các môn đồ không hiểu lời ấy, vì đã che khuất cho mình để chẳng rõ nghĩa làm sao; và sợ không dám hỏi Ngài về lời ấy.
Be amo sia: ea bai ilia da hame dawa: i galu. Bai amo da muguniaiba: le, ilia Yesuma adole ba: mu beda: i galu.
46 Các môn đồ biện luận cùng nhau cho biết ai là lớn hơn hết trong hàng mình.
Amalalu, Yesu Ea ado ba: su dunu da amane sia: ga gegei. “Ninia gilisisu ganodini, nowa ea hou da baligili bagadela: ?”
47 Nhưng Đức Chúa Jêsus biết ý tưởng trong lòng môn đồ, thì lấy một đứa con trẻ để gần mình,
Be ilia asigi dawa: su dawa: beba: le, Yesu da mano fonobahadi lobolele, E guga aligima: ne, oule misi.
48 mà phán rằng: Hễ ai vì danh ta mà tiếp con trẻ nầy, tức là tiếp ta; còn ai tiếp ta, tức là tiếp Đấng đã sai ta. Vì kẻ nào hèn mọn hơn hết trong vòng các ngươi, ấy chính người đó là kẻ cao trọng.
E da Ea fa: no bobogesu dunu ilima amane sia: i, “Nowa da Nama asigiba: le amo mano hahawane yosia: sea, e da Na amola yosia: sa. Nowa da Nama hahawane yosia: sea, e da Na asunasisu Gode amola yosia: sa. Be dilia gilisisu amo ganodini, nowa da ea hou da baligili fonobosea, amo ea hou da baligili bagadedafa.”
49 Giăng cất tiếng nói rằng: Thưa thầy, chúng tôi từng thấy có kẻ nhân danh thầy mà trừ quỉ; chúng tôi đã cấm họ, vì không cùng chúng tôi theo thầy.
Yone da Yesuma amane sia: i, “Hina! Ninia da dunu afae Dia Dioba: le, wadela: i a: silibu fadegalesilalebe ba: i. Be e da ninia gilisisu ganodini hame ahoanebeba: le, ema yolema: ne sia: i.”
50 Nhưng Đức Chúa Jêsus phán rằng: Đừng cấm họ, vì ai không nghịch cùng các ngươi, là thuận với các ngươi.
Be Yesu da Yone amola eno ado ba: su dunu ilima amane adole i, “Ea logo mae hedofama! Nowa dunu da dilima ha lai hame galea, e da dilimagai gala.”
51 Khi gần đến k” Đức Chúa Jêsus được đem lên khỏi thế gian, Ngài quyết định đi thành Giê-ru-sa-lem.
Yesu da Hebene sogega heda: mu eso gadeneneba: le, E da Ea asigi dawa: su ga: nasiwane Yelusaleme moilai bai bagadega masusa: dawa: i galu.
52 Ngài sai kẻ đem tin đi trước mình. Họ ra đi, vào một làng của người Sa- ma-ri, để sửa soạn nhà trọ cho Ngài;
Ili bisili masa: ne, Yesu da adola ahoasu dunu asunasi. Ilia da Samelia moilai, Yesu Ea golasu hogomusa: doaga: i.
53 song người Sa-ma-ri không tiếp rước Ngài, vì Ngài đi thẳng lên thành Giê- ru-sa-lem.
Be moilai dunu da Yesu E Yelusaleme moilai bai bagadega masunu dawa: beba: le, Yesu hame aowamusa: sia: i.
54 Gia-cơ và Giăng là môn đồ Ngài, thấy vậy, nói rằng: Thưa Chúa, Chúa có muốn chúng tôi khiến lửa từ trên trời xuống thiêu họ chăng?
Amo hou ba: beba: le, Ea ado ba: su dunu aduna amo Ya: mese amola Yone, ela Yesuma amane sia: i, “Hina! Amo dunu laluga nema: ne, lalu da muagadonini sa: ima: ne, ania sia: mu da defeala: ?”
55 Nhưng Đức Chúa Jêsus xây lại quở hai người, mà rằng: Các ngươi không biết tâm thần nào xui giục mình.
Be Yesu da delegili, elama gagabole sia: i.
56 Rồi Ngài cùng môn đồ đi qua làng khác.
Amalalu, ilia eno moilaiga asili, doaga: i.
57 Đang khi đi đường, có kẻ thưa Ngài rằng: Chúa đi đâu tôi sẽ theo đó.
Ilia da logoga ahoanoba, dunu afae da Yesuma misini, amane sia: i, “Di da adi sogega ahoasea, na da mae yolele Dia baligia aligimu.”
58 Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Con cáo có hang, chim trời có ổ; song Con người không có chỗ mà gối đầu.
Yesu da bu adole i, “Fogisi da uli dogoiga diaha, sio da hina: douwa da: iya diaha. Be Dunu Egefe golama: ne da diasu hame.”
59 Ngài phán cùng kẻ khác rằng: Ngươi hãy theo ta. Kẻ ấy thưa rằng: Xin cho phép tôi đi chôn cha tôi trước đã.
Yesu da eno dunuma amane sia: i, “Nama fa: no bobogema!” Be amo dunu da bu adole i, “Hina! Na da hidadea buhagili, na ada bogosea, na da ea da: i hodo uli dogomu da defeala: ?”
60 Nhưng Đức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết; còn ngươi, hãy đi rao giảng nước Đức Chúa Trời.
Be Yesu da bu adole i, “Bogoi dunu ilia da bogoi dunu uli dogone salimu da defea. Be di da Gode Ea Hinadafa Hou olelemusa: masa.”
61 Có kẻ khác nữa thưa rằng: Lạy Chúa, tôi sẽ theo Chúa, song xin cho phép tôi trước về từ giã người trong nhà tôi.
Dunu eno da Yesuma amane sia: i, “Hina! Na da Dima fa: no bobogemu. Be hidadea na da na fi dunu ilima asigibio sia: mu.”
62 Đức Chúa Jêsus phán rằng: Ai đã tra tay cầm cày, còn ngó lại đằng sau, thì không xứng đáng với nước Đức Chúa Trời.
Be Yesu da ema bu adole i, “Nowa da ha: i manu bugimusa: , osobo gidinasu amoga gidinana, beba: sea, e da Gode Ea Hinadafa Hou amo ganodini hawa: hamomu hamedei ba: mu.”
