< Lu-ca 19 >
1 Đức Chúa Jêsus vào thành Giê-ri-cô, đi ngang qua phố.
And having come in He passed through Jericho.
2 Tại đó, có một người tên là Xa-chê, làm đầu bọn thâu thuế, và giàu có.
And behold, a certain man by name called Zaccheus; and he was chief of the publicans, and he was rich.
3 Người đó tìm xem Đức Chúa Jêsus là ai, nhưng không thấy được, vì đoàn dân đông lắm, mà mình lại thấp.
And he was seeking to see Jesus, who He is; and was not able on account of the multitude, because he was small in stature.
4 Vậy, Xa-chê chạy trước, trèo lên cây sung, để ngó thấy Đức Chúa Jêsus, vì Ngài phải đi qua đó.
And having run forward in advance, he went up in a sycamore-tree in order that he might see Him: because He was about to pass that way.
5 Đức Chúa Jêsus đến chỗ ấy, ngước mắt lên mà phán rằng: Hỡi Xa-chê, hãy xuống cho mau, vì hôm nay ta phải ở nhà ngươi.
And when He came to the place, Jesus looking up, saw him, and said to him, Zaccheus, hastening, come down; for it behooveth me to abide in thy house this day.
6 Xa-chê vội vàng xuống và mừng rước Ngài.
And hastening, he came down, and received Him rejoicing.
7 Ai nấy thấy vậy, đều lằm bằm rằng: Người nầy vào nhà kẻ có tội mà trọ!
And all seeing, murmured, saying, that He is come in to abide with a sinner man.
8 Song Xa-chê đứng trước mặt Chúa, thưa rằng: Lạy Chúa, nầy, tôi lấy nửa gia tài mình mà cho kẻ nghèo, và nếu có làm thiệt hại ai, bất k” việc gì, tôi sẽ đền gấp tư.
And Zaccheus standing, said to the Lord, Behold, Lord, the half of my goods I give to the poor; and if I have taken any thing from any one fraudulently, I restore fourfold.
9 Đức Chúa Jêsus bèn phán rằng: Hôm nay sự cứu đã vào nhà nầy, vì người nầy cũng là con cháu Aùp-ra-ham.
And Jesus said to him, This day salvation has come to this house, because he also is a son of Abraham;
10 Bởi Con người đã đến tìm và cứu kẻ bị mất.
for the Son of man came to seek and to save that which is lost.
11 Họ nghe những lời ấy, thì Đức Chúa Jêsus thêm một thí dụ nữa, vì Ngài gần đến thành Giê-ru-sa-lem, và người ta tưởng rằng nước Đức Chúa Trời sẽ hiện ra ngay.
And they hearing these things, proceeding, He spoke a parable, because he is nigh unto Jerusalem, and they think the kingdom of God is about to be made manifest immediately.
12 Vậy, Ngài phán rằng: Có một vị thế tử đi phương xa, đặng chịu phong chức làm vua rồi trở về;
Then He said, A certain nobleman went to a far country, to receive for himself a kingdom, and return.
13 bèn gọi mười người trong đám đầy tớ mình, giao cho mười nén bạc, và dạy rằng: Hãy dùng bạc nầy sanh lợi cho đến khi ta trở về.
And calling his ten servants, he gave to them ten pounds, and said to them, Operate till I come.
14 Song dân xứ ấy ghét người, thì sai sứ theo đặng nói rằng: Chúng tôi không muốn người nầy cai trị chúng tôi!
But his citizens continued to hate him, and sent an embassy after him, saying, We do not wish this man to rule over us.
15 Khi người đã chịu phong chức làm vua rồi, trở về, đòi các đầy tớ đã lãnh bạc đến, đặng cho biết mỗi người làm lợi được bao nhiêu.
And it came to pass, when he returned, having received the kingdom, and he said, that those servants should be called, to whom he had given the money, in order that he might know what each one had gained by their merchandise.
16 Đầy tớ thứ nhất đến trình rằng: Lạy Chúa, nén bạn của chúa sanh lợi được mười nén.
And the first came, saying, Lord, thy pound has gained ten pounds.
17 Chủ rằng: Hỡi đầy tớ ngay lành kia, được lắm; vì ngươi trung tín trong sự nhỏ mọn, ngươi sẽ được cai trị mười thành.
And he said to him, Well done, thou good servant: because thou hast been faithful in the least, have thou authority over ten cities.
18 Người thứ hai đến thưa rằng: Lạy chúa, nén bạc của Chúa sanh lợi ra được năm nén.
And the second one came, saying, Lord, thy pound has gained five pounds.
19 Chủ rằng: Ngươi được cai trị năm thành.
And he also said to him, Be thou over five cities.
20 Người khác đến thưa rằng: Lạy chúa, đây nầy, nén bạc của chúa tôi đã gói giữ trong khăn;
And the other one came, saying, Lord, behold, thy pound, which I had laid away in a napkin:
21 bởi tôi sợ chúa, vì chúa là người nghiêm nhặt, hay lấy trong nơi không để, gặt trong chỗ không gieo.
for I feared thee, because thou art an austere man: thou takest up that which thou hadst not laid down, and thou reapest that which thou hast not sown.
22 Chủ rằng: Hỡi đầy tớ gian ác kia, ta cứ lời ngươi nói ra mà xét ngươi. Ngươi biết ta là người nghiêm nhặt, hay lấy trong chỗ không để, gặt trong chỗ không gieo;
And he says to him, Out of thine own mouth I will judge thee, thou wicked servant. Didst thou know that I am an austere man, taking up what I have not laid down, and reaping what I have not sown?
23 cớ sao ngươi không giao bạc ta cho hàng bạc? Khi ta về, sẽ lấy lại vốn và lời.
Wherefore indeed didst thou not put my money in the bank? and having come I would have received the same with the product.
24 Chủ lại nói cùng các người đứng đó rằng: Hãy lấy nén bạc nó đi, cho người có mười nén.
And he said to the bystanders, Take the pound from him, and give it to the one having ten pounds.
25 Họ bèn thưa rằng: Lạy chúa, người ấy có mười nén rồi.
And they said to him, Lord, he has ten pounds.
26 Ta nói cùng các ngươi, ai có, thì sẽ cho thêm; song ai không có, thì sẽ cất luôn của họ đã có nữa.
I say unto you, that to every one having it shall be given; and from every one not having, it shall be taken away even that which he hath.
27 Còn như những kẻ nghịch cùng ta, không muốn ta cai trị họ, hãy kéo họ đến đây, và chém đi trước mặt ta.
Moreover bring these my enemies, not wishing me to rule over them, hither, and slay them before me.
28 Sau khi Đức Chúa Jêsus phán điều đó, thì đi trước mặt dân chúng lên thành Giê-ru-sa-lem.
And speaking these things, He was journeying before them, going up to Jerusalem.
29 Đức Chúa Jêsus gần đến thành Bê-pha-giê và Bê-tha-ni, ngang núi gọi là ô-li-ve, sai hai môn đồ đi,
And it came to pass, when He drew nigh unto Bethphage and Bethany, to the mount called the Mount of Olives, and He sent away two of His disciples,
30 và dặn rằng: Hãy đi đến làng trước mặt các ngươi; khi vào làng, sẽ thấy một lừa con buộc đó, chưa hề có ai cỡi; hãy mở và dắt về cho ta.
saying, Go into the village over against you; in which entering you will find a colt tied, on which no one of men ever sat: loosing, lead him hither.
31 Hoặc có ai hỏi sao các ngươi mở nó ra, hãy trả lời rằng: Chúa cần dùng lừa nầy.
And if any one may ask you, Why do you loose him? thus say to him, that the Lord hath need of him:
32 Hai người được sai ra đi, quả gặp mọi điều y như Đức Chúa Jêsus đã phán.
and those having been sent, departing, found as Jesus told them.
33 Đang mở lừa con, các chủ lừa hỏi rằng: Sao mở lừa con nầy ra:
And they loosing the donkey, his master said to them, Why do you loose the donkey?
34 Hai người trả lời rằng: Chúa cần dùng nó.
And they said, The Lord hath need of him.
35 Hai người bèn dắt lừa về cho Đức Chúa Jêsus; rồi lấy áo mình trải trên con lừa, nâng Ngài lên cỡi.
And they led him to Jesus: and casting their garments on the colt, they mounted Jesus on them.
36 Khi Đức Chúa Jêsus đang đi tới, có nhiều kẻ trải áo trên đường.
And He going forward, they were strewing their garments in the road.
37 Lúc đến gần dốc núi ô-li-ve, cả đám môn đồ lấy làm mừng rỡ, và cả tiếng ngợi khen Đức Chúa Trời về những phép lạ mình đã thấy,
And He already drawing nigh to the descension of the Mount of Olives, the whole multitude of the disciples began to praise God with a loud voice for all those miracles which they saw; shouting,
38 mà nói rằng: Đáng ngợi khen Vua nhân danh Chúa mà đến! Bình an ở trên trời, và vinh hiển trên các nơi rất cao!
saying, Blessed is the King coming in the name of the Lord: peace in heaven, and glory in the highest.
39 Bấy giờ, có mấy người Pha-ri-si ở trong đám dân đông nói cùng Ngài rằng: Thưa thầy, xin quở trách môn đồ thầy!
And certain ones of the Pharisees from the multitude said to Him, Teacher, rebuke thy disciples:
40 Ngài đáp rằng: Ta phán cùng các ngươi, nếu họ nín lặng thì đá sẽ kêu lên.
and He responding said to them, I say unto you, that if these may keep silent, the rocks will cry out.
41 Khi Đức Chúa Jêsus gần đến thành, thấy thì khóc về thành, và phán rằng:
And when He drew near, seeing the city He wept over it,
42 Ước gì, ít nữa là ngày nay, mầy đã hiểu biết sự làm cho mầy được bình an! Song hiện nay những sự ấy kín giấu nơi mắt mầy.
saying, If thou indeed hadst known, truly in this thy day, the things appertaining to thy peace! but now they are hidden from thy eyes.
43 Vì sẽ có ngày xảy đến cho mầy, khi quân nghịch đào hố xung quanh mầy, vây mầy chặt bốn bề.
Because the days will come upon thee, and thine enemies will cast a fortification about thee, and surround thee, and press in on thee from all directions,
44 Họ sẽ hủy hết thảy, mầy và con cái ở giữa mầy nữa. Không để cho mầy hòn đá nầy trên hòn đá kia, vì mầy không biết lúc mình đã được thăm viếng.
and will slay thee, and thy children in thee; and will leave in thee not a stone upon a stone; because thou hast not known the time of thy visitation.
45 Đức Chúa Jêsus vào đền thờ rồi, bèn đuổi những kẻ bán ở đó ra,
And having come into the temple, He began to cast out those buying and selling,
46 mà phán rằng: Có lời chép rằng: Nhà ta sẽ là nhà cầu nguyện; song các ngươi làm thành ra một cái hang trộm cướp.
saying to them; It has been written, My house shall be a house of prayer: but you have made it a den of thieves.
47 Hằng ngày Ngài giảng dạy trong đền thờ. Các thầy tế lễ cả, các thầy thông giáo, cùng người tôn trưởng trong dân tìm phương giết Ngài;
And He was teaching daily in the temple, and the chief priests and scribes and the first men of the people were seeking to destroy Him.
48 nhưng họ không biết dùng chước chi, vì dân sự đều chăm chỉ mà nghe Ngài nói.
And they were not finding what they might do; for all the people hung on Him, hearing Him.