Giô-sua 2
1 Giô-suê, con trai của Nun, từ Si-tim mật sai hai người do thám mà rằng: Hãy đi do thám xứ, nhất là Giê-ri-cô. Vậy, hai người ấy đi đến nhà của một kỵ nữ tên là Ra-háp, và ngụ tại đó.
Then Joshua [chose] two men from [their camp at] Acacia. He told them, “Go [across the Jordan River] and secretly find out all that you can about the land on that side of the river, especially about Jericho [city].” So the two men crossed [the river and entered Jericho]. They entered the house of a prostitute, whose name was Rahab. They stayed in her house [that night].
2 Người ta bèn tâu cùng vua Giê-ri-cô rằng: Kìa, đêm nay có người trong dân Y-sơ-ra-ên đã đến do thám xứ.
But someone [saw them and] told the king of Jericho, “Some Israeli men have come here tonight to spy out the land!”
3 Vua Giê-ri-cô sai nói cùng Ra-háp rằng: Hãy đuổi hai người đã đến vào nhà ngươi; vì họ đến đặng do thám cả xứ.
So the king sent some messengers to tell Rahab, “Bring out the men who came and entered your house, [so that we can kill them], because they have come [here] to (spy out/find out all they can about) this land!”
4 Nhưng người đàn bà đem giấu hai người này, rồi đáp rằng: Quả thật họ đã tới nhà tôi nhưng chẳng biết ở đâu đến.
She told them that the two men had gone to her house. But she had hidden the two men there. So when the messengers came to her house, she told them, “Two men came here, but I did not know where they had come from.
5 Song vào buổi tối cửa thành hầu đóng, hai người ấy đi ra tôi không biết đi đâu; hãy mau đuổi theo, vì các ngươi theo kịp được.
At dusk, just before (guards closed the city gate/the city gates were closed), the two men left. I do not know where they went. So, go quickly and search for them! Perhaps you may catch them!”
6 Vả, nàng có biểu hai người leo lên mái nhà, giấu dưới cộng gai mà nàng rải ở trên mái.
But [she was lying, ] she had taken the two men up to the [flat] roof of her house and had hidden them under the piles of flax that she had laid on the roof.
7 Những người của vua đuổi theo họ về hướng sông Giô-đanh, cho đến chỗ cạn; vừa khi những người đuổi theo đó ra khỏi thành, thì người ta đóng cửa thành.
The messengers went out of the city to search for the two men. Immediately, the guards shut the city gate. The messengers went along the road that leads down to the place where people can walk across the Jordan [River], [but they did not find the two men].
8 Trước khi hai người do thám chưa nằm ngủ, nàng leo lên mái nhà,
Before the two men lay down [to sleep] that night, Rahab went up to the roof
9 mà nói rằng: Tôi biết rằng Đức Giê-hô-va đã ban cho các ông xứ này, sự kinh khủng vì cớ các ông đã bắt lấy chúng tôi, và cả dân của xứ đều sờn lòng trước mặt các ông.
and said to them, “We know that Yahweh [is about to] give this land to you Israelis, and as a result all the people living in this land are terrified because of you.
10 Vì chúng tôi có hay khi các ông ra khỏi xứ Ê-díp-tô, thì Đức Giê-hô-va đã khiến nước Biển đỏ bày khô trước mặt các ông, và điều các ông đã làm cho Si-hôn và Oùc, hai vua dân A-mô-rít, ở bên kia sông Giô-đanh, mà các ông đã diệt đi.
We have heard about how Yahweh dried up the water of the Red Sea for you to cross it when you left Egypt. And we have heard how you killed Sihon and Og, the two kings of the tribe of Amor who lived east of the Jordan [River]. You [Israelis] totally destroyed everyone [and everything in their kingdom].
11 Chúng tôi có hay điều đó, lòng bèn tan ra, chẳng ai trong chúng tôi còn can đảm trước mặt các ông nữa; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ông là Đức Chúa Trời ở trên trời cao kia, và ở dưới đất thấp này.
When we heard about those things, we were very dismayed. We no longer have enough courage to fight against you, because we know that Yahweh, the God whom you [worship], is helping you. [And we know that] he rules everything in heaven and here on earth.
12 Vậy bây giờ, vì tôi đã làm nhân cho hai ông, thì hai ông cũng phải làm nhân lại cho nhà cha tôi; hãy chỉ Đức Giê-hô-va mà thề cùng tôi, và cho một dấu quả quyết
So now [I want you to] solemnly promise me, and ask Yahweh to punish you if you do not do what you promise. Solemnly promise me that you will act kindly to me and my family, because I have acted kindly to you.
13 rằng các ông sẽ để cha mẹ, anh em, chị em tôi, và hết thảy người bà con của họ đều còn sống, cùng cứu chúng tôi khỏi chết.
Do something to prove that you will (spare the lives of/not kill) my father and my mother, my brothers and sisters, and all of their families. Promise me that you [Israelis] will not kill us [when you destroy this city].”
14 Hai người đáp rằng: Mạng chúng ta sẽ đền cho mạng nàng! Nếu nàng không cho lậu việc chúng ta ra, thì chúng ta sẽ đãi nàng cách nhân từ và thành tín khi Đức Giê-hô-va ban xứ cho chúng ta.
The two men replied, “We desire that God will cause us to die if we do not do as we say! If you do not tell others what we [are planning to] do, we will act kindly toward you all when Yahweh enables us to possess the land.”
15 Vậy, nàng dùng một sợi dây dòng hai người xuống nơi cửa sổ, vì nhà nàng ở tại trên vách thành.
[One of] the outside walls of the house where Rahab lived was part of the wall [that was around] the city. So she fastened a rope outside the window [that was in that wall], by which the men could climb down the wall.
16 Nàng nói rằng: Hãy đi đến núi, kẻo những người đuổi theo gặp các ông chăng; hãy ẩn đó ba ngày cho đến chừng nào những người đuổi theo trở về; sau rồi các ông hãy đi đường.
Then she said to them, “When you leave the city, go up into the hills so that the men who are searching for you will not find you. Hide in caves in the hills for three days, until the men who are searching for you return to the city. Then you can return safely to your camp.”
17 Vả, hai người nói cùng nàng rằng: Này thể nào chúng ta sẽ khỏi mắc lời thề mà nàng đã bắt ta thề.
The two men [gave her a red cord, and] said to her, “This is what you must do; if you do not do this, we will not be required to do what we have vowed to do.
18 Khi nào chúng ta vào xứ, nàng phải cột sợi chỉ điều này nơi cửa sổ mà nàng dòng chúng ta xuống, rồi nhóm hiệp cha mẹ, anh em, và hết thảy bà con của nàng lại trong nhà mình.
You must tie this red cord in the window that has the rope by which we will climb down. You must let the cord hang there. And you must bring your father and your mother and your brothers and all the others in your family inside the house. Then, when our army enters your land, we will see the cord, and we will not kill the people in your house.
19 Phàm ai trong các người đó đi ra ngoài cửa nhà nàng, thì huyết người ấy sẽ đổ lại trên đầu người, và chúng ta vô tội; nhưng nếu ai tra tay vào người nào ở cùng nàng trong nhà, thì huyết của người đó sẽ đổ lại trên đầu chúng ta.
If anyone in your family goes outside this house into the street, [our soldiers] will kill them, and we will not be guilty [MTY] for doing that. But if anyone who is in this house with you is injured, we will be guilty for causing that.
20 Còn nếu nàng cho lậu việc chúng ta, ắt chúng ta sẽ khỏi mắc lời mà nàng đã bắt chúng ta thề.
But if you tell anyone what we [are planning to] do, we are not required to do what we have vowed to do.”
21 Nàng bèn đáp: Khá y lời hai ông đã nói. Đoạn, nàng cho hai người đi, và hai người liền đi. Nàng bèn cột sợi chỉ điều nơi cửa sổ.
Rahab said, “I agree to do what you say.” So they climbed down the rope and left. And she left the red cord tied in the window.
22 Vậy, hai người đi đến núi, ở đó ba ngày cho đến khi những người đuổi theo mình trở về. Mấy người ấy kiếm họ cùng đường, nhưng không gặp.
When the two men left the city, they went up into the hills. They stayed there for three days, while the men [who had been sent by the king] continued to search for them. They searched all along the road, but they did not find the two men. So they returned to the city.
23 Hai người do thám bèn đi xuống núi trở về; khi đã qua sông Giô-đanh rồi, thì đến gần Giô-suê, con trai Nun, thuật cho người mọi điều đã xảy ra.
Then the two men started back toward their camp. They went down from the hills, went down to the river, crossed it at the place where people can walk across it, and returned to their camp. They told Joshua everything that had happened to them.
24 Hai người nói cùng Giô-suê rằng: Quả thật, Đức Giê-hô-va đã phó cả xứ vào tay chúng ta; và lại, hết thảy dân của xứ đều sờn lòng trước mặt chúng ta.
They said to Joshua, “We are sure that Yahweh is going to enable us to possess everything that is in that land. The people there are terrified [IDM] because of us.”
