< Công Vụ Các Sứ đồ 18 >
1 Rồi đó, Phao-lô đi khỏi thành A-thên, mà tới thành Cô-rinh-tô.
After that Paul departed from Attens and came to Corinthu
2 Tại đó, người gặp một người Giu-đa, tên là A-qui-la, quê ở xứ Bông, mới từ nước Y-ta-li đến đây với vợ mình là Bê-rít-sin, bởi vì vua Cơ-lốt có chỉ truyền mọi người Giu-đa phải lánh khỏi thành Rô-ma; Phao-lô bèn hiệp với hai người.
and founde a certayne Iewe named Aquila borne in Ponthus latly come from Italie wt his wyfe Priscilla (because that the Emperour Claudius had comaunded all Iewes to departe fro Rome) and he drewe vnto them.
3 Vì đồng nghề, nên Phao-lô ở nhà hai người mà làm việc chung nhau; vả, nghề các người đó là may trại.
And because he was of the same crafte he abode with them and wrought: their crafte was to make tentes.
4 Hễ đến ngày Sa-bát, thì Phao-lô giảng luận trong nhà hội, khuyên dỗ người Giu-đa và người Gờ-réc.
And he preached in ye synagoge every saboth daye and exhorted the Iewes and the gentyls.
5 Khi Si-la và Ti-mô-thê từ xứ Ma-xê-đoan đến, thì Phao-lô hết lòng chuyên lo về sự giảng dạy, làm chứng với người Giu-đa rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ.
When Sylas and Timotheus were come from Macedonia Paul was constrayned by the sprete to testifie to the Iewes that Iesus was very Christ.
6 Nhưng, vì chúng chống cự và khinh dể người, nên người giũ áo mình mà nói rằng: Ước gì máu các ngươi đổ lại trên đầu các ngươi! Còn ta thì tinh sạch; từ đây, ta sẽ đi đến cùng người ngoại.
And whe they sayde cotrary and blasphemed he shoke his rayment and sayde vnto the: youre bloud apon youre awne heeddes and fro hence forth I goo blamelesse vnto ye gentyls.
7 Phao-lô ra khỏi đó, vào nhà một người tên là Ti-ti-u Giút-tu, là kẻ kính sợ Đức Chúa Trời, nhà người giáp với nhà hội.
And he departed thence and entred into a certayne manes housse named Iustus a worshiper of god whose housse ioyned harde to ye synagoge.
8 Bấy giờ Cơ-rít-bu, chủ nhà hội, với cả nhà mình đều tin Chúa; lại có nhiều người Cô-rinh-tô từng nghe Phao-lô giảng, cũng tin và chịu phép báp-tem.
How be it one Crispus ye chefe rular of the synagoge beleved on ye lorde with all his housholde and many of the Corinthias gave audience and beleved and were baptised.
9 Ban đêm, Chúa phán cùng Phao-lô trong sự hiện thấy rằng: Đừng sợ chi; song hãy nói và chớ làm thinh;
Then spake the lorde to Paul in the nyght by a vision: be not afrayde but speake and holde not thy peace:
10 ta ở cùng ngươi, chẳng ai tra tay trên ngươi đặng làm hại đâu; vì ta có nhiều người trong thành nầy.
for I am with the and no man shall invade the that shall hurte the. For I have moche people in this cite.
11 Phao-lô ở lại đó một năm sáu tháng, dạy đạo Đức Chúa Trời trong đám họ.
And he continued there a yeare and sixe monethes and taught them the worde of God.
12 Lúc Ga-li-ôn đang làm quan trấn thủ xứ A-chai, người Giu-đa đồng lòng nổi lên nghịch cùng Phao-lô và kéo người đến tòa án,
When Gallio was rular of the countre of Acaia the Iewes made insurreccion with one accorde agaynst Paul and brought him to the iudgement seate
13 mà nói rằng: Người nầy xui dân thờ Đức Chúa Trời một cách trái luật pháp.
saying: this felow counceleth men to worship God contrary to ye lawe.
14 Phao-lô vừa toan mở miệng trả lời, thì Ga-li-ôn nói cùng dân Giu-đa rằng: Hỡi người Giu-đa, giá như về nỗi trái phép hay tội lỗi gì, thì theo lẽ phải, ta nên nhịn nhục nghe các ngươi.
And as Paul was about to open his mouth Gallio sayde vnto ye Iewes: yf it were a matter of wronge or an evyll dede (o ye Iewes) reason wolde that I shuld heare you:
15 Song nếu biện luận về đạo lý, danh hiệu, hay là luật pháp riêng của các ngươi, thì hãy tự xử lấy; ta chẳng khứng xử đoán những việc đó đâu.
but yf it be a question of wordes or of names or of youre lawe loke ye to it youre selves. For I wilbe no iudge in soche maters
16 Người bèn đuổi chúng ra khỏi tòa án.
and he drave them from the seate.
17 Bấy giờ, chúng bắt Sốt-then, chủ nhà hội, đánh đòn trước tòa án, nhưng Ga-li-ôn chẳng lo đến việc đó.
Then toke all the Grekes Sostenes the chefe rular of the synagoge and smote him before the iudges seate. And Gallio cared for none of tho thinges.
18 Phao-lô ở lại thành Cô-rinh-tô ít lâu nữa, rồi từ giã anh em, xuống thuyền đi với Bê-rít-sin và A-qui-la qua xứ Sy-ri, sau khi đã chịu cạo đầu tại thành Sen-cơ-rê, vì người có lời thề nguyện.
Paul after this taryed there yet a good whyle and then toke his leave of the brethren and sayled thence into Ciria Priscilla and Aquila accompanyinge him. And he shore his heed in Cenchrea for he had a vowe.
19 Kế đó, ba người tới thành Ê-phê-sô, Phao-lô để đồng bạn mình lại đó. Còn người, thì vào nhà hội, nói chuyện với những người Giu-đa;
And he came to Ephesus and lefte them there: but he him selfe entred into the synagoge and reasoned with the Iewes.
20 song khi chúng xin ở lại lâu hơn nữa, thì người chẳng khứng.
When they desyred him to tary longer tyme with the he consented not
21 Người từ giã các người đó mà rằng: Ví Đức Chúa Trời khứng, thì chuyến khác ta sẽ đến nơi các ngươi; rồi người từ thành Ê-phê-sô mà đi.
but bad the fare well sayinge. I must nedes at this feast that cometh be in Ierusalem: but I will returne agayne vnto you yf God will. And he departed from Ephesus
22 Khi đổ bộ tại thành Sê-sa-rê rồi, người đi lên thành Giê-ru-sa-lem, chào mừng Hội thánh, đoạn lại xuống thành An-ti-ốt.
and came vnto Cesarea: and ascended and saluted the congregacion and departed vnto Antioche
23 Người ở đó ít lâu, rồi lại đi, trải lần lần khắp trong xứ Ga-la-ti và xứ Phi-ri-gi, làm cho hết thảy môn đồ đều vững lòng.
and when he had taryed there a whyle he departed. And went over all the countre of Galacia and Phrigia by order strengthynge all the disciples.
24 Bấy giờ có một người Giu-đa tên là A-bô-lô, quê tại thành A-léc-xan-tri, là tay khéo nói và hiểu Kinh Thánh, đến thành Ê-phê-sô.
And a certayne Iewe named Apollos borne at Alexandria came to Ephesus an eloquent man and myghty in the scriptures.
25 Người đã học đạo Chúa; nên lấy lòng rất sốt sắng mà giảng và dạy kĩ càng những điều về Đức Chúa Jêsus, dẫu người chỉ biết phép báp-tem của Giăng mà thôi.
The same was informed in the waye of the Lorde and he spake fervently in the sprete and taught diligently the thinges of the Lorde and knewe but the baptim of Iohn only.
26 Vậy, người khởi sự giảng cách dạn-dĩ trong nhà hội. Bê-rít-sin và A-qui-la nghe giảng, bèn đem người về với mình, giải bày đạo Đức Chúa Trời cho càng kĩ lưỡng hơn nữa.
And the same began to speake boldely in the synagoge. And when Aquila and Priscilla had hearde him: they toke him vnto them and expounded vnto him the waye of God more perfectly.
27 Người toan sang xứ A-chai, thì anh em giục lòng cho và viết thơ gởi dặn môn đồ phải tiếp đãi người tử tế. Khi tới rồi, người được nhờ ơn Đức Chúa Trời mà bổ ích cho kẻ đã tin theo.
And when he was disposed to goo into Acaia the brethren wrote exhortynge the disciples to receave him. After he was come thyther he holpe them moche which had beleved thorowe grace.
28 Vì người hết sức bẻ bác người Giu-đa giữa thiên hạ, lấy Kinh Thánh mà bày tỏ rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ.
And myghtely he overcame the Iewes and that openly shewynge by the scriptures that Iesus was Christ.