Công Vụ Các Sứ đồ 15
1 Vả, có mấy người từ xứ Giu-đê đến, dạy các anh em rằng: Nếu các ngươi chẳng chịu phép cắt bì theo lễ Môi-se, thì không thể được cứu rỗi.
But certain persons came down from Judea, and began to teach the Lord’s followers that, unless they were circumcised, in accordance with the custom required by Moses, they could not be saved.
2 Nhân đó, có sự khác ý và cuộc cãi lẽ dữ dội giữa Phao-lô và Ba-na-ba với mấy người đó, người ta nhất định Phao-lô và Ba-na-ba với mấy người trong bọn kia đi lên thành Giê-ru-sa-lem, đến cùng các sứ đồ và trưởng lão đặng hỏi về việc nầy.
This gave rise to a serious dispute, and much discussion, between Paul and Barnabas and these people, and it was therefore settled that Paul and Barnabas and others of their number should go up to Jerusalem, to consult the apostles and church elders about the matter under discussion.
3 Vậy, sau khi các người ấy được Hội thánh đưa đường rồi, thì trải qua xứ Phê-ni-xi và xứ Sa-ma-ri, thuật lại sự người ngoại trở về đạo, và như vậy làm cho anh em thay thảy được vui mừng lắm.
The church, therefore, sent them on their journey, and they made their way through Phoenicia and Samaria, telling the story of the conversion of the Gentiles, to the great joy of all the followers.
4 Vừa tới thành Giê-ru-sa-lem, được Hội thánh, các sứ đồ và trưởng lão tiếp rước, rồi thuật lại mọi điều Đức Chúa Trời đã cậy mình làm.
On their arrival at Jerusalem, they were welcomed by the church, as well as by the apostles and the elders, and gave an account of all that God had helped them to do.
5 Nhưng có mấy kẻ về đảng Pha-ri-si đã tin đạo, đứng dậy nói rằng phải làm phép cắt bì cho những người ngoại, và truyền họ phải tuân theo luật pháp Môi-se.
Some of the Pharisees’ party, however, who had become believers in Christ, came forward and declared that they were bound to circumcise converts and to direct them to observe the Law of Moses.
6 Các sứ đồ và các trưởng lão bèn họp lại để xem xét về việc đó.
The apostles and the church elders held a meeting to consider this question.
7 Sau một cuộc bàn luận dài rồi, Phi-e-rơ đứng dậy nói cùng chúng rằng: Hỡi anh em, hãy biết rằng từ lúc ban đầu, Đức Chúa Trời đã chọn tôi trong các anh em, để cho người ngoại được nghe Tin Lành bởi miệng tôi và tin theo.
After much discussion, Peter rose and said: “You, my friends, know well that long ago God singled me out – that through my lips the Gentiles should hear the message of the good news, and become believers in Christ.
8 Đức Chúa Trời là Đấng biết lòng người, đã làm chứng cho người ngoại, mà ban Đức Thánh Linh cho họ cũng như cho chúng ta;
Now God, who reads all hearts, declared his acceptance of the Gentiles, by giving them the Holy Spirit, just as he did to us.
9 Ngài chẳng phân biệt chúng ta với người ngoại đâu, vì đã lấy đức tin khiến cho lòng họ tinh sạch.
He made no distinction between them and us, when he purified their hearts by their faith.
10 Vậy bây giờ, cớ sao anh em thử Đức Chúa Trời, gán cho môn đồ một cái ách mà tổ phụ chúng ta hoặc chính chúng ta cũng chưa từng mang nổi?
Why, then, do you now provoke God, by putting on the necks of these disciples a yoke which neither our ancestors nor we were able to bear?
11 Trái lại, chúng ta tin rằng nhờ ơn Đức Chúa Jêsus, chúng ta được cứu cũng như người ngoại vậy.
No, it is through the loving kindness of the Lord Jesus that we, just as they do, believe that we have been saved.”
12 Cả hội đồng đều lẳng lặng, nghe Ba-na-ba và Phao-lô thuật lại những phép lạ dấu kỳ mà Đức Chúa Trời đã cậy mình làm ra giữa người ngoại.
Every voice in the assembly was hushed, as they listened to Barnabas and Paul, while they gave an account of all the signs and wonders which God had shown among the Gentiles through them.
13 Nói xong, Gia-cơ cất tiếng lên rằng: Hỡi anh em, hãy nghe tôi!
After they had finished speaking, James addressed the Council. “Friends,” he began, “hear what I have to say.
14 Si-môn có thuật thế nào lần thứ nhất, Đức Chúa Trời đã đoái thương người ngoại, đặng từ đó lấy ra một dân để dâng cho danh Ngài.
Simon has described the manner in which God first visited the Gentiles, in order to take from among them a people to bear his name.
15 Điều đó phù hiệp với lời các đấng tiên tri, vì có chép rằng:
And that is in harmony with the words of the prophets, where they say –
16 Rồi đó, ta sẽ trở lại, Dựng lại đền tạm của vua Đa-vít bị đổ nát; Ta sẽ sửa sự hư nát đền đó lại Mà gây dựng lên;
‘After this I will return; and I will rebuild the house of David which has fallen – its ruins I will rebuild, and will set it up once more;
17 Hầu cho những người sót lại Và mọi dân cầu khẩn danh ta đều tìm Chúa. Chúa là Đấng làm nên những việc nầy có phán như vậy;
that so the rest of mankind may earnestly seek the Lord – even all the Gentiles on whom my name has been bestowed,
says the Lord, as he does these things, known from long ago.’ (aiōn g165)
19 Vậy, theo ý tôi, thật chẳng nên khuấy rối những người ngoại trở về cùng Đức Chúa Trời;
In my judgment, therefore, we should not add to the difficulties of those Gentiles who are turning to God,
20 song khá viết thơ dặn họ kiêng giữ cho khỏi sự ô uế của thần tượng, sự tà dâm, sự ăn thịt thú vật chết ngột và huyết.
but we should write to them to abstain from food that has been polluted by being sacrificed to idols, from impurity, from eating the flesh of strangled animals, and from blood.
21 Vì trải bao nhiêu đời nay, trong mỗi thành vẫn có người giảng luật pháp Môi-se, bởi mọi ngày Sa-bát, trong các nhà hội người ta có đọc luật ấy.
For in every town, for generations past, there have been those who preach Moses, read as he is in the synagogues every Sabbath.”
22 Kế đó, các sứ đồ và trưởng lão cùng cả Hội thánh bèn quyết định sai những người được chọn ở nơi mình đi với Phao-lô và Ba-na-ba đến thành An-ti-ốt. Aáy là Giu-đe, cũng gọi là Ba-sa-ba, và Si-la, là hai người đứng đầu trong hàng anh em;
It was then decided by the apostles and the elders, with the assent of the whole church, to choose some of their number, and send them to Antioch with Paul and Barnabas. Those chosen were Judas (called Barsabas) and Silas, who were leaders among the community.
23 rồi giao cho hai người bức thơ như sau nầy: Các sứ đồ, trưởng lão và anh em gởi lời chào thăm anh em trong những người ngoại tại thành An-ti-ốt, trong xứ Sy-ri và xứ Si-li-si!
They were bearers of the following letter – ‘The apostles, and the followers who are the church elders, send their greetings to the followers of the Lord of Gentile birth in Antioch, Syria, and Cilicia.
24 Bởi từng nghe có một vài người trong vòng chúng ta, chẳng lãnh mạng lịnh nào nơi chúng ta, tự lấy lời mình khuấy rối, và biến loạn lòng các ngươi nữa,
As we had heard that some of our number had upset you by their assertions, and unsettled your minds – without instructions from us –
25 nên chúng ta đồng lòng quyết ý chọn những người thay mặt sai đi cùng kẻ rất yêu dấu của chúng ta là Ba-na-ba và Phao-lô, mà đến nơi các ngươi;
We met and decided to choose certain men and send them to you with our dear friends Barnabas and Paul,
26 hai người nầy vốn đã liều thân vì danh Đức Chúa Jêsus Christ là Chúa chúng ta.
who have risked their lives for the name of our Lord, Jesus Christ.
27 Vậy chúng ta đã sai Giu-đe và Si-la đến, để nói miệng với anh em về việc đó:
We are accordingly sending Judas and Silas, and they will tell you by word of mouth what we are now writing.
28 ấy là Đức Thánh Linh và chúng ta đã ưng rằng chẳng gán gánh nặng nào khác cho anh em ngoài những điều cần dùng,
We have, therefore, decided, under the guidance of the Holy Spirit, to lay no further burden on you beyond these necessary conditions –
29 tức là anh em phải kiêng ăn của cúng thần tượng, huyết, thú vật chết ngột, và chớ tà dâm; ấy là mọi điều mà anh em khá kiêng giữ lấy vậy. Kính chúc bình an!
That you abstain from food offered to idols, from blood, from eating the flesh of strangled animals, and from impurity. If you guard yourselves against such things, it will be well with you. Farewell.’
30 Vậy, khi các người đó đã từ giã Hội thánh, xuống thành An-ti-ốt, nhóm hết thảy anh em lại, và trao thơ cho.
So the bearers of this letter were sent on their way, and went down to Antioch. There they called a meeting of all the followers,
31 Người ta đọc thơ, thảy đều mừng rỡ vì được lời yên ủi.
and delivered the letter, the reading of which caused great rejoicing by its encouraging contents.
32 Giu-đe và Si-la chính là kẻ tiên tri, cũng lấy nhiều lời giảng mà khuyên bảo, và giục lòng anh em mạnh mẽ.
Judas and Silas, who were themselves prophets, further encouraged the them by many an address, and strengthened their faith.
33 Khỏi ít lâu, anh em chúc các người đó bình an mà cho về cùng những người đã sai đến.
After some stay, they were dismissed with kind farewells from the followers, and returned to those who had sent them.
34 Nhưng mà Si-la thì quyết ở lại thành An-ti-ốt.
35 Nhưng Phao-lô và Ba-na-ba ở lại tại thành An-ti-ốt, giảng Tin Lành và dạy đạo Chúa với nhiều người khác.
Paul and Barnabas, however, remained in Antioch, where they taught and, with the help of many others, told the good news of the Lord’s message.
36 Sau ít lâu, Phao-lô nói với Ba-na-ba rằng: Chúng ta hãy trở lại thăm hết thảy anh em trong các thành mà chúng ta trước đã giảng đạo Chúa, xem thử ra thể nào.
Some time after this, Paul said to Barnabas, “Let us go back and visit the Lord’s followers in every town in which we have told the Lord’s message, and see how they are prospering.”
37 Ba-na-ba muốn đem theo Giăng cũng gọi là Mác.
Barnabas wished to take with them John, whose other name was Mark;
38 Nhưng Phao-lô không có ý đem Mác đi với, vì người đã lìa hai người trong xứ Bam-phi-ly, chẳng cùng đi làm việc với.
but Paul felt that they ought not to take with them the man who had deserted them in Pamphylia, and had not gone on with them to their work.
39 Nhân đó có sự cãi lẫy nhau dữ dội, đến nỗi hai người phân rẽ nhau, và Ba-na-ba đem Mác cùng xuống thuyền vượt qua đảo Chíp-rơ.
This caused such unpleasant feeling between them that they parted ways, Barnabas taking Mark and sailing for Cyprus,
40 Còn Phao-lô sau khi đã chọn Si-la, và nhờ anh em giao phó mình cho ân điển Chúa, thì khởi đi.
while Paul chose Silas for his companion and, after he had been committed by the followers to the gracious care of the Lord,
41 Người trải qua xứ Sy-ri và xứ Si-li-si, làm cho các Hội thánh được vững bền.
started on his journey and went through Syria and Cilicia, strengthening the churches in the faith.
