Công Vụ Các Sứ đồ 10
1 Trong thành Sê-sa-rê, có một người tên là Cọt-nây, làm đội trưởng của đội binh gọi là Y-ta-li.
In Caesarea lived a man named Cornelius who was a Roman centurion of the Italian battalion.
2 Người vẫn là đạo đức, cùng cả nhà mình đều kính sợ Đức Chúa Trời, người hay bố thí cho dân, và cầu nguyện Đức Chúa Trời luôn không thôi.
He was a religious man who, together with everyone in his household, had great reverence for God. He gave generously to the poor, and prayed regularly to God.
3 Đang ban ngày, nhằm giờ thứ chín, người thấy rõ ràng trong sự hiện thấy có một vị thiên sứ của Đức Chúa Trời vào nhà mình, và truyền rằng: Hỡi Cọt-nây!
At about 3 p.m. one day he had a vision in which he saw very clearly an angel of God who came to him and called to him, “Cornelius!”
4 Đôi mắt người ngó chăm thiên sứ và run sợ lắm, thưa rằng: Lạy Chúa, có việc chi? Thiên sứ nói: Lời cầu nguyện cùng sự bố thí ngươi đã lên thấu Đức Chúa Trời, và Ngài đã ghi nhớ lấy.
Frightened, Cornelius stared at him and asked, “What do you want, Lord?” “God has paid attention to your prayers, and recognized your generosity to the poor,” he told Cornelius.
5 Vậy, bây giờ hãy sai người đến thành Giốp-bê, mời Si-môn nào đó, cũng gọi là Phi-e-rơ.
“Now send some men to Joppa, and fetch Simon, also called Peter,
6 Người hiện trọ nơi Si-môn, là thợ thuộc da, nhà ở gần biển.
who is staying at Simon the tanner's house down by the sea-shore.”
7 Khi thiên sứ, là đấng truyền cho người, đã trở lui, thì Cọt-nây gọi hai người trong đám đầy tớ mình và một tên lính tin kính trong những lính thuộc về mình,
When the angel who had spoken to him had left, Cornelius called in two of his house-servants and a soldier of his personal guard, a religious man.
8 mà thuật lại mọi điều cho họ nghe, rồi sai đến thành Giốp-bê.
After he'd explained to them all that had happened he sent them to Joppa.
9 Bữa sau, trong lúc ba người ấy đang đi đường và đã đến gần thành, vừa nhằm giờ thứ sáu Phi-e-rơ leo lên mái nhà để cầu nguyện.
The next day, as they were on their way and approaching the city, Peter went up onto the top of the house to pray. It was about noon,
10 Người đói và thèm ăn; khi người ta đang dọn cho ăn, thì người bị ngất trí đi.
and he was getting hungry, wanting to eat. But while the meal was being prepared, he fell into a trance, and
11 Người thấy trời mở ra, và có vật chi giống như một bức khăn lớn níu bốn chéo lên, giáng xuống và sa đến đất:
he saw heaven opened. He saw something coming down that looked like a large sheet held by its four corners, being lowered onto the earth.
12 thấy trong đó có những thú bốn cẳng, đủ mọi loài, côn trùng bò trên đất, và chim trên trời.
Inside were all kinds of animals and reptiles and birds.
13 Lại có tiếng phán cùng người rằng: Hỡi Phi-e-rơ, hãy dậy, làm thịt và ăn.
He heard a voice say, “Get up Peter, kill and eat!”
14 Song Phi-e-rơ thưa rằng: Lạy Chúa, chẳng vậy; vì tôi chẳng ăn giống gì dơ dáy chẳng sạch bao giờ.
But Peter replied, “Certainly not, Lord! I have never eaten anything that is impure and unclean.”
15 Tiếng đó lại phán cùng người lần thứ hai rằng: Phàm vật chi Đức Chúa Trời đã làm cho sạch, thì chớ cầm bằng dơ dáy.
He heard the voice speak again, “Don't you call unclean what God has made clean!”
16 Lời đó lặp lại ba lần; rồi vật ấy liền bị thâu lên trên trời.
This happened three times, and then the sheet was quickly taken back into heaven.
17 Phi-e-rơ đang nghi ngờ về ý nghĩa của sự hiện thấy mình đã thấy, thì các người mà Cọt-nây sai đi đã hỏi thăm được nhà Si-môn, và tới đứng tận cửa.
While Peter was puzzling over what the vision he'd seen really meant, the men sent by Cornelius had found out where Simon's house was and were standing at the gate.
18 Họ kêu và hỏi đây có phải là nơi Si-môn tức Phi-e-rơ ở chăng.
They called out, asking whether Simon, also called Peter, was staying there.
19 Phi-e-rơ còn đang ngẫm nghĩ về sự hiện thấy đó, thì Đức Thánh Linh phán cùng người rằng: Kìa, có ba người đang tìm ngươi.
While Peter was still wondering about the vision, the Spirit said to him, “Look, there are three men looking for you.
20 Vậy, hãy đứng dậy, xuống mà đi với họ, chớ hồ nghi, vì ta đã sai họ đó.
Get up, go downstairs, and go with them. Don't worry at all because I'm the one who sent them.”
21 Phi-e-rơ bèn xuống cùng họ mà nói rằng: Ta đây, là người các ngươi đang tìm; các ngươi đến đây có việc gì?
So Peter went downstairs to meet the men. “I'm the one you're looking for,” he said. “Why are you here?”
22 Họ trả lời rằng: Đội trưởng Cọt-nây là người công bình, kính sợ Đức Chúa Trời, cả dân Giu-đa đều làm chứng tốt về người, người đó đã bởi một vị thiên sứ thánh mà chịu mạng lịnh từ nơi cao rằng phải mời ông về nhà và nghe lời ông.
“We come from Cornelius, a good, religious man who has reverence for God and is widely respected among the Jewish people,” they replied. “A holy angel instructed him to send for you to come to his house so he can hear what you have to tell him.”
23 Phi-e-rơ bèn mời họ vào nhà và cho trọ tại đó. Ngày mai, Phi-e-rơ chờ dậy đi với họ, có một vài người trong hàng anh em từ Giốp-bê cùng đi với.
So he invited them in and they stayed there. The next day he got up and left with them. Some of the brothers from Joppa went with them too.
24 Bữa sau, đến thành Sê-sa-rê. Cọt-nây với bà con và bạn thiết mà người đã nhóm lại tại nhà mình đang chờ đợi.
The following day they arrived in Caesarea where Cornelius was waiting for them with his relatives and close friends whom he'd called together.
25 Phi-e-rơ vừa vào, thì Cọt-nây ra rước, phục xuống dưới chân người mà lạy.
When Peter entered the house, Cornelius met him and fell down at his feet and worshiped him.
26 Nhưng Phi-e-rơ đỡ người dậy, nói rằng: Ngươi hãy đứng dậy, chính ta cũng chỉ là người mà thôi.
But Peter pulled him back up, telling him, “Stand up! I'm only a man!”
27 Phi-e-rơ đang nói chuyện với Cọt-nây, bước vào, thấy có nhiều người nhóm lại.
Peter spoke with Cornelius, and then went on in where he found many other people waiting for him.
28 Người nói cùng chúng rằng: Người Giu-đa vốn không được phép giao thông với người ngoại quốc hay là tới nhà họ; nhưng Đức Chúa Trời đã tỏ cho ta biết chẳng nên coi một người nào là ô uế hay chẳng sạch.
He said to them, “You certainly know that it's not permitted for a Jew to be associated with or to visit foreigners. But God has shown me that it's not for me to call anyone impure or unclean.
29 Nên khi các ngươi đã sai tìm, thì ta chẳng ngại gì mà đến đây. Vậy ta hỏi vì việc chi mà các ngươi mời ta đến.
That's why I came without any argument when I was sent for. So now I want to know the reason why you sent for me.”
30 Cọt-nây trả lời rằng: Đã bốn ngày nay, nhằm giờ thứ chín, tôi đang ở nhà cầu nguyện, thình lình có một người mặc áo sáng lòa, hiện ra trước mặt tôi,
“Four days ago, at about this time—three in the afternoon—I was praying in my house,” Cornelius explained. “Suddenly I saw a man standing in front of me, dressed in clothes that shone brightly.
31 mà phán rằng: Hỡi Cọt-nây, lời cầu nguyện ngươi đã được nhậm, Đức Chúa Trời đã ghi nhớ việc bố thí của ngươi.
He told me, ‘Cornelius, your prayers have been heard, and God has recognized your generosity to the poor.
32 Vậy, ngươi hãy sai đến thành Giốp-bê, mời Si-môn, là Phi-e-rơ đến đây: người đang ở tại nhà Si-môn, thợ thuộc da, gần biển.
Send someone to Joppa for Simon Peter. He's staying at Simon the tanner's house, down by the sea-shore.’
33 Tức thì tôi sai tìm ông, mà ông đến đây là rất phải. Vậy, bây giờ, thay thảy chúng tôi đang ở trước mặt Đức Chúa Trời, để nghe mọi điều Chúa đã dặn ông nói cho chúng tôi.
So immediately I sent for you, and it was good of you to come. That's why we're all here, meeting together before God, ready to hear everything the Lord has told you.”
34 Phi-e-rơ bèn mở miệng nói rằng: Quả thật, ta biết Đức Chúa Trời chẳng hề vị nể ai,
Peter replied, “I'm totally convinced that God has no favorites.
35 nhưng trong các dân, hễ ai kính sợ Ngài và làm sự công bình, thì nấy được đẹp lòng Chúa.
In every nation God accepts those who respect him, and do what is good and right.
36 Aáy là lời Ngài đã phán cùng con cái Y-sơ-ra-ên, khi rao giảng tin lành về sự bình an bởi Đức Chúa Jêsus-Christ, tức là Chúa của loài người.
You know the message he sent to Israel, sharing the good news of peace that comes from Jesus Christ, who is Lord of all.
37 Việc đã bắt đầu từ xứ Ga-li-lê rồi tràn ra trong cả xứ Giu-đê, kế sau Giăng đã giảng ra phép báp-tem, thì các ngươi biết rồi;
You know that this good news spread throughout Judea, beginning in Galilee, following John's call to baptism.
38 thể nào Đức Chúa Trời đã xức cho Đức Chúa Jêsus ở Na-xa-rét bằng Đức Thánh Linh và quyền phép, rồi Ngài đi từ nơi nọ qua chỗ kia làm phước và chữa lành hết thảy những người bị ma quỉ ức hiếp; vì Đức Chúa Trời ở cùng Ngài.
It's about Jesus of Nazareth—how God anointed him with the Holy Spirit and with power, and how he went around doing good, healing all those who were under the devil's control, for God was with him.
39 Chúng ta từng chứng kiến về mọi điều Ngài đã làm trong xứ người Giu-đa và tại thành Giê-ru-sa-lem. Chúng đã treo Ngài trên cây gỗ mà giết đi.
We can testify to all that he did in Judea and Jerusalem. They killed him by hanging him on a cross.
40 Nhưng ngày thứ ba, Đức Chúa Trời đã khiến Ngài sống lại, lại cho Ngài được tỏ ra,
But God raised him back to life on the third day, and had him appear,
41 chẳng hiện ra với cả dân chúng, nhưng với những kẻ làm chứng mà Đức Chúa Trời đã chọn trước, tức là với chúng ta, là kẻ đã ăn uống cùng Ngài, sau khi Ngài từ trong kẻ chết sống lại.
not to everyone, but to those witnesses chosen by God—including us, who ate and drank with him after he rose from the dead.
42 Lại Ngài đã biểu chúng ta khá giảng dạy cho dân chúng, và chứng quyết chính Ngài là Đấng Đức Chúa Trời đã lập lên để đoán xét kẻ sống và kẻ chết.
He gave us the responsibility of publicly telling this to the people, to testify that he is the one God chose as the Judge of the living and the dead.
43 Hết thảy các đấng tiên tri đều làm chứng nầy về Ngài rằng hễ ai tin Ngài thì được sự tha tội vì danh Ngài.
He is the one all the prophets spoke about, that everyone who trusts in him will receive forgiveness through his name.”
44 Khi Phi-e-rơ đang nói, thì Đức Thánh Linh giáng trên mọi người nghe đạo.
While Peter was still speaking, the Holy Spirit fell on all of them who were listening to the message.
45 Các tín đồ đã chịu phép cắt bì, là những kẻ đồng đến với Phi-e-rơ, đều lấy làm lạ, vì thấy sự ban cho Đức Thánh Linh cũng đổ ra trên người ngoại nữa.
The Jewish believers who had come with Peter were astonished, because the gift of the Holy Spirit was also poured out on the foreigners.
46 Vì các tín đồ đó nghe họ nói tiếng ngoại quốc và khen ngợi Đức Chúa Trời.
They heard them speaking in tongues, glorifying God.
47 Bấy giờ Phi-e-rơ lại cất tiếng nói rằng: Người ta có thể từ chối nước về phép báp-tem cho những kẻ đã nhận lấy Đức Thánh Linh cũng như chúng ta chăng?
Then Peter asked, “Is anybody going to prevent them being baptized in water, since they have received the Holy Spirit just as we have?”
48 Người lại truyền làm phép báp-tem cho họ nhân danh Đức Chúa Jêsus Christ. Họ bèn nài người ở lại với mình một vài ngày.
He gave orders for them to be baptized in the name of Jesus Christ. Then they pleaded with him to spend some time with them.
