Châm Ngôn 6
1 Hỡi con, nếu con có bảo lãnh cho kẻ lân cận mình, Nếu con giao tay mình vì người ngoại,
My son, if you be surety for your friend, if you have stricken your hand with a stranger,
2 Thì con đã bị lời miệng mình trói buộc, Mắc phải lời của miệng con.
You are snared with the words of your mouth, you are taken with the words of your mouth.
3 Hỡi con, bởi vì con đã sa vào tay kẻ lân cận con, Hỡi làm điều nầy và giải cứu mình con: Hãy đi hạ mình xuống, nài xin người lân cận con;
Do this now, my son, and deliver yourself, when you are come into the hand of your friend; go, humble yourself, and make sure your friend.
4 Chớ để cho hai mắt con ngủ, Hoặc mí mắt con chợp lại;
Give not sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
5 Hỡi giải cứu mình khỏi người như con hoàng dương thoát khỏi tay thợ săn, Như con chim thoát khỏi tay kẻ đánh rập.
Deliver yourself as a roe from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Hỡi kẻ biếng nhác, hãy đi đến loài kiến; Khá xem xét cách ăn ở nó mà học khôn ngoan.
Go to the ant, you sluggard; consider her ways, and be wise:
7 Tuy nó không có hoặc quan tướng, Hay quan cai đốc, hay là quan trấn,
Which having no guide, overseer, or ruler,
8 Thì nó cũng biết sắm sửa lương phạn mình trong lúc mùa hè, Và thâu trử vật thực nó trong khi mùa gặt.
Provides her meat in the summer, and gathers her food in the harvest.
9 Hỡi kẻ biếng nhác, ngươi sẽ nằm cho đến chừng nào? Bao giờ ngươi sẽ ngủ thức dậy?
How long will you sleep, O sluggard? when will you arise out of your sleep?
10 Ngủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay nằm một chút,
Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
11 Thì sự nghèo khổ của ngươi sẽ đến như kẻ đi rảo, Và sự thiếu thốn của ngươi tới như người cầm binh khí.
So shall your poverty come as one that travels, and your want as an armed man.
12 Người nào đi đừng có miệng giả dối, Là một kẻ vô loại, một người gian ác;
A naughty person, a wicked man, walks with a fraudulent mouth.
13 Hắn liếc con mắt, dùng chơn mình bày ý, Và lấy ngón tay mình ra dấu;
He winks with his eyes, he speaks with his feet, he teaches with his fingers;
14 Trong lòng hắn vẫn có sự gian tà; Nó toan mưu ác luôn luôn, Và gieo sự tranh cạnh.
Frowardness is in his heart, he devises mischief continually; he sows discord.
15 Bới cớ ấy, tai họa sẽ xảy đến nó thình lình; Bỗng chúc nó bị bại hoại, không phương thế chữa được.
Therefore shall his calamity come suddenly; suddenly shall he be broken without remedy.
16 Có sáu điều Ðức Giê-hô-va ghét, Và bảy điều Ngài lấy làm gớm ghiếc:
These six things does the LORD hate: yes, seven are an abomination to him:
17 Con mắt kiêu ngạo, lưỡi dối trá, Tay làm đổ huyết vô tội
A proud look, a lying tongue, and hands that shed innocent blood,
18 Lòng toan những mưu ác, Chơn vội vàng chạy đến sự dữ,
An heart that devises wicked imaginations, feet that be swift in running to mischief,
19 Kẻ làm chứng gian và nói điều dối, Cùng kẻ gieo sự tranh cạnh trong vòng anh em.
A false witness that speaks lies, and he that sows discord among brothers.
20 Hỡi con, hãy giữ lời răn bảo của cha, Chớ lìa bỏ các phép tắc của mẹ con.
My son, keep your father’s commandment, and forsake not the law of your mother:
21 Khá ghi tạc nó nơi lòng con luôn luôn, Và đeo nó nơi cổ con.
Bind them continually on your heart, and tie them about your neck.
22 Khi con đi, các lời đó sẽ dẫn dắt con; Lúc con ngủ, nó gìn giữ con; Và khi con thúc đẩy, thì nó sẽ trò chuyện với con.
When you go, it shall lead you; when you sleep, it shall keep you; and when you wake, it shall talk with you.
23 Vì điều răn là một cái đèn, luật pháp là ánh sáng, Và sự quở trách khuyên dạy là con đường sự sống,
For the commandment is a lamp; and the law is light; and reproofs of instruction are the way of life:
24 Ðặng giữ con khỏi người đờn bà ác nghiệp, Và khỏi lưỡi dua nịnh của dâm phụ.
To keep you from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
25 Lòng con chớ tham muốn sắc nó, Ðừng để mình mắc phải mí mắt nó.
Lust not after her beauty in your heart; neither let her take you with her eyelids.
26 Vì tại kỵ nữ có người nông nổi chỉ còn một miếng bánh mà thôi; Người dâm phụ vẫn lừa sẵn linh hồn quí báu.
For by means of a whorish woman a man is brought to a piece of bread: and the adulteress will hunt for the precious life.
27 Há có người nào để lửa trong lòng mình, Mà áo người lại chẳng bị cháy sao?
Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
28 Há có ai đi trên than lửa hực, Mà chơn mình lại chẳng bị phồng chăng?
Can one go on hot coals, and his feet not be burned?
29 Kẻ nào đi tới cùng vợ người lân cận mình cũng vậy; Phàm ai đụng đến nàng ắt chẳng được khỏi bị phạt.
So he that goes in to his neighbor’s wife; whoever touches her shall not be innocent.
30 Người ta chẳng khinh dị kẻ trộm, Nếu nó ăn cắp đặng phỉ lòng mình khi đói khát;
Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
31 Hễ nó bị bắt, chắc phải thường bồi gấp bảy lần; Nó sẽ nộp hết tài sản của nhà nó.
But if he be found, he shall restore sevenfold; he shall give all the substance of his house.
32 Kẻ nào phạm tội ngoại tình với người đờn bà, tất vô tâm vô trí: Ai làm như vậy, khiến cho linh hồn mình bị hư mất.
But whoever commits adultery with a woman lacks understanding: he that does it destroys his own soul.
33 Người ấy sẽ bị thương tích và khinh bỉ, Sự sỉ nhục người sẽ chẳng bôi mất đi;
A wound and dishonor shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
34 Vì sự ghen ghét là điều giận dữ của người nam, Trong ngày báo thù, người không dung thứ;
For jealousy is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
35 Người sẽ chẳng nhận giá đền tội nào hết, Mặc dầu con gia tăng của lễ, người cũng không đặng phỉ ý đâu.
He will not regard any ransom; neither will he rest content, though you give many gifts.
