Châm Ngôn 3
1 Hỡi con, chớ quên sự khuyên dạy ta, Lòng con khá giữ các mạng lịnh ta;
My son, don’t forget my teaching; but keep my mitzvot ·instructions· in your heart:
2 Vì nó sẽ thêm cho con lâu ngày, Số năm mạng sống, và sự bình an.
for length of days, and years of life, and peace, will they add to you.
3 Sự nhơn từ và sự chơn thật, chớ để lìa bỏ con; Hãy đeo nó vào cổ, ghi nó nơi bia lòng con;
Don’t let chesed ·loving-kindness· and truth forsake you. Bind them around your neck. Write them on the tablet of your heart.
4 Như vậy, trước mặt Ðức Chúa Trời và loài người Con sẽ được ơn và có sự khôn ngoan thật.
So you will find chen ·grace·, and good understanding in the sight of God and man.
5 Hãy hết lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va, Chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con;
Trust in Adonai with all your heart, and don’t lean on your own understanding.
6 Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.
In all your ways acknowledge him, and he will make your paths straight.
7 Chớ khôn ngoan theo mắt mình; Hãy kính sợ Ðức Giê-hô-va, và lìa khỏi sự ác:
Don’t be wise in your own eyes. Fear Adonai, and depart from evil.
8 Như vậy, cuống rốn con sẽ được mạnh khỏe, Và xương cốt con được mát mẻ.
It will be health to your body, and nourishment to your bones.
9 Hãy lấy tài vật và huê lợi đầu mùa của con, Mà tôn vinh Ðức Giê-hô-va;
Honor Adonai with your substance, with the first fruits of all your increase:
10 Vậy, các vựa lẫm con sẽ đầy dư dật, Và những thùng của con sẽ tràn rượu mới.
so your barns will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
11 Hỡi con, chớ khinh điều sửa phạt của Ðức Giê-hô-va, Chớ hiềm lòng khi Ngài quở trách;
My son, don’t despise Adonai’s discipline, neither be despondent when he corrects you:
12 Vì Ðức Giê-hô-va yêu thương ai thì trách phạt nấy. Như một người cha đối cùng con trai yêu dấu mình.
for whom Adonai 'ahav ·affectionately loves·, he reproves; even as a father reproves his son in whom he delights.
13 Người nào tìm đặng sự khôn ngoan, Và được sự thông sáng, có phước thay!
Happy is the man who finds wisdom, the man who gets understanding.
14 Vì thà được nó hơn là được tiền bạc, Hoa lợi nó sanh ra tốt hơn vàng ròng.
For her good profit is better than getting silver, and her teshuvah ·complete return· is better than fine gold.
15 Sự khôn ngoan quí báu hơn châu ngọc, Chẳng một bửu vật nào con ưa thích mà sánh kịp nó được.
She is more precious than rubies. None of the things you can desire are to be compared to her.
16 Tay hữu nó cầm sự trường thọ, Còn trong tay tả, có sự giàu có và vinh hiển.
Length of days is in her right hand. In her left hand are riches and kavod ·weighty glory·.
17 Các nẻo nó vốn là nẻo khoái lạc, Và các lối nó cả điều bình an.
Her ways are ways of pleasantness. All her paths are peace.
18 Nó là cây sự sống cho ai nắm lấy nó; Người nào cầm giữ nó đều được phước hạnh.
She is a tree of life to those who lay hold of her. Happy is everyone who retains her.
19 Ðức Giê-hô-va dùng sự khôn ngoan lập nên trái đất; Nhờ sự thông sáng mà sắp đặt các từng trời.
By wisdom Adonai founded the earth. By understanding, he established the heavens.
20 Do sự hiểu biết Ngài các vực sâu mở ra, Và mây đặt ra sương móc.
By his knowledge, the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
21 Hỡi con, khá gìn giữ sự khôn ngoan thật và sự dẽ dặt, Chớ để nó lìa xa mắt con;
My son, let them not depart from your eyes. Keep sound wisdom and discretion:
22 Thì nó sẽ là sự sống của linh hồn con, Và như đồ trang sức cho cổ con.
so they will be life to your soul, and chen ·grace· for your neck.
23 Con sẽ bước đi vững vàng trong đường con, Và chơn con không vấp ngã.
Then you shall walk in your way securely. Your foot won’t stumble.
24 Khi con nằm, chẳng có điều sợ hãi; Phải, con sẽ nằm được ngủ ngon giấc.
When you lie down, you will not be afraid. Yes, you will lie down, and your sleep will be sweet.
25 Chớ sợ sự kinh khiếp xảy đến thình lình, Cũng đừng kinh hãi lúc sự tàn hại giáng trên kẻ ác;
Don’t be afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it comes:
26 Vì Ðức Giê-hô-va là nơi nương cậy của con, Ngài sẽ gìn giữ chơn con khỏi mắc bẫy.
for Adonai will be your confidence, and will keep your foot from being taken.
27 Chớ từ chối làm lành cho kẻ nào xứng đáng, Miễn là tay con có quyền làm điều ấy.
Don’t withhold good from those to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.
28 Nhược bằng con có tại nơi con vật kẻ lân cận cầu xin, thì chớ nói với người rằng: Hãy đi và trở lại, ngày mai ta sẽ cho ngươi.
Don’t say to your neighbor, “Go, and come again; tomorrow I will give it to you,” when you have it by you.
29 Chớ lập mưu hại kẻ lân cận con, Vì người ăn ở bình yên bên con.
Don’t devise evil against your neighbor, since he dwells securely by you.
30 Nếu không có làm điều hại cho con, Chớ tranh giành vô cớ với ai.
Don’t strive with a man without cause, if he has done you no harm.
31 Chớ phân bì với kẻ hung dữ, Cũng đừng chọn lối nào của hắn;
Don’t envy the man of violence. Choose none of his ways.
32 Vì Ðức Giê-hô-va gớm ghiếc kẻ gian tà; Nhưng kết tình bậu bạn cùng người ngay thẳng.
For the perverse is an abomination to Adonai, but his friendship is with the upright.
33 Sự rủa sả của Ðức Giê-hô-va giáng trên nhà kẻ ác. Song Ngài ban phước cho chỗ ở của người công bình.
Adonai’s curse is in the house of the wicked, but he blesses the habitation of the upright.
34 Quả thật Ngài nhạo báng kẻ hay nhạo báng; Nhưng Ngài ban ơn cho người khiêm nhường.
Surely he opposes the mockers, but he gives chen ·grace· to the humble.
35 Người khôn ngoan sẽ hưởng được sự vinh hiển; Còn sự thăng lên của kẻ ngu dại sẽ ra điều hổ thẹn.
The wise will inherit kavod ·weighty glory·, but shame will be the promotion of fools.
