Châm Ngôn 3
1 Hỡi con, chớ quên sự khuyên dạy ta, Lòng con khá giữ các mạng lịnh ta;
My son, do not forget my law, but let your heart guard my precepts.
2 Vì nó sẽ thêm cho con lâu ngày, Số năm mạng sống, và sự bình an.
For they shall set before you length of days, and years of life, and peace.
3 Sự nhơn từ và sự chơn thật, chớ để lìa bỏ con; Hãy đeo nó vào cổ, ghi nó nơi bia lòng con;
Let not mercy and truth abandon you: encircle them around your throat, and inscribe them on the tablets of your heart.
4 Như vậy, trước mặt Ðức Chúa Trời và loài người Con sẽ được ơn và có sự khôn ngoan thật.
And so shall you discover grace and good discipline, in the sight of God and men.
5 Hãy hết lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va, Chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con;
Have confidence in the Lord with all your heart, and do not depend upon your own prudence.
6 Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.
In all your ways, consider him, and he himself will direct your steps.
7 Chớ khôn ngoan theo mắt mình; Hãy kính sợ Ðức Giê-hô-va, và lìa khỏi sự ác:
Do not seem wise to yourself. Fear God, and withdraw from evil.
8 Như vậy, cuống rốn con sẽ được mạnh khỏe, Và xương cốt con được mát mẻ.
Certainly, it shall be health to your navel, and refreshment to your bones.
9 Hãy lấy tài vật và huê lợi đầu mùa của con, Mà tôn vinh Ðức Giê-hô-va;
Honor the Lord with your substance, and give to him from the first of all your fruits,
10 Vậy, các vựa lẫm con sẽ đầy dư dật, Và những thùng của con sẽ tràn rượu mới.
and then your storehouses will be filled with abundance, and your presses shall overflow with wine.
11 Hỡi con, chớ khinh điều sửa phạt của Ðức Giê-hô-va, Chớ hiềm lòng khi Ngài quở trách;
My son, do not discard the discipline of the Lord, and do not fall away when you are corrected by him.
12 Vì Ðức Giê-hô-va yêu thương ai thì trách phạt nấy. Như một người cha đối cùng con trai yêu dấu mình.
For whomever the Lord loves, he corrects, and just as a father does with a son, he wins him over.
13 Người nào tìm đặng sự khôn ngoan, Và được sự thông sáng, có phước thay!
Blessed is the man who finds wisdom and who advances to prudence.
14 Vì thà được nó hơn là được tiền bạc, Hoa lợi nó sanh ra tốt hơn vàng ròng.
Her acquisition is better than trading in silver, and her fruit is better than the first and purest gold.
15 Sự khôn ngoan quí báu hơn châu ngọc, Chẳng một bửu vật nào con ưa thích mà sánh kịp nó được.
She is more precious than all riches, and all that can be desired cannot prevail in comparison to her.
16 Tay hữu nó cầm sự trường thọ, Còn trong tay tả, có sự giàu có và vinh hiển.
Length of days is at her right hand, and at her left hand is wealth and glory.
17 Các nẻo nó vốn là nẻo khoái lạc, Và các lối nó cả điều bình an.
Her ways are beautiful ways, and all her paths are peaceful.
18 Nó là cây sự sống cho ai nắm lấy nó; Người nào cầm giữ nó đều được phước hạnh.
She is a tree of life to those who overtake her, and he who shall take hold of her is blessed.
19 Ðức Giê-hô-va dùng sự khôn ngoan lập nên trái đất; Nhờ sự thông sáng mà sắp đặt các từng trời.
The Lord founded the earth on wisdom. He secured the heavens with prudence.
20 Do sự hiểu biết Ngài các vực sâu mở ra, Và mây đặt ra sương móc.
By his wisdom, the abyss erupted and the clouds increased with dew.
21 Hỡi con, khá gìn giữ sự khôn ngoan thật và sự dẽ dặt, Chớ để nó lìa xa mắt con;
My son, let not these things move away from your eyes. Preserve law as well as counsel.
22 Thì nó sẽ là sự sống của linh hồn con, Và như đồ trang sức cho cổ con.
And so shall there be life in your soul and grace in your voice.
23 Con sẽ bước đi vững vàng trong đường con, Và chơn con không vấp ngã.
Then you shall walk confidently in your way, and your feet will not stumble.
24 Khi con nằm, chẳng có điều sợ hãi; Phải, con sẽ nằm được ngủ ngon giấc.
When you slumber, you shall not fear. When you rest, your sleep also will be sweet.
25 Chớ sợ sự kinh khiếp xảy đến thình lình, Cũng đừng kinh hãi lúc sự tàn hại giáng trên kẻ ác;
Do not fear unexpected terror, nor the power of the impious falling upon you.
26 Vì Ðức Giê-hô-va là nơi nương cậy của con, Ngài sẽ gìn giữ chơn con khỏi mắc bẫy.
For the Lord will be at your side, and he will guard your feet, so that you may not be seized.
27 Chớ từ chối làm lành cho kẻ nào xứng đáng, Miễn là tay con có quyền làm điều ấy.
Do not prevent him who is able from doing good. When you are able, do good yourself too.
28 Nhược bằng con có tại nơi con vật kẻ lân cận cầu xin, thì chớ nói với người rằng: Hãy đi và trở lại, ngày mai ta sẽ cho ngươi.
Do not say to your friend: “Go away, and then return. Tomorrow I will give to you.” When you are able to do so, give in the present.
29 Chớ lập mưu hại kẻ lân cận con, Vì người ăn ở bình yên bên con.
Do not undertake evil against your friend, even though he has trust in you.
30 Nếu không có làm điều hại cho con, Chớ tranh giành vô cớ với ai.
Do not contend against a man without cause, even though he has done no evil to you.
31 Chớ phân bì với kẻ hung dữ, Cũng đừng chọn lối nào của hắn;
Do not rival an unjust man, and do not imitate his ways.
32 Vì Ðức Giê-hô-va gớm ghiếc kẻ gian tà; Nhưng kết tình bậu bạn cùng người ngay thẳng.
For everyone who ridicules is an abomination to the Lord, and his communication is for the simple.
33 Sự rủa sả của Ðức Giê-hô-va giáng trên nhà kẻ ác. Song Ngài ban phước cho chỗ ở của người công bình.
Destitution in the house of the impious is from the Lord. But the habitations of the just shall be blessed.
34 Quả thật Ngài nhạo báng kẻ hay nhạo báng; Nhưng Ngài ban ơn cho người khiêm nhường.
He will ridicule those who ridicule, but he will bestow grace upon the mild.
35 Người khôn ngoan sẽ hưởng được sự vinh hiển; Còn sự thăng lên của kẻ ngu dại sẽ ra điều hổ thẹn.
The wise will possess glory. The exaltation of the foolish is disgraceful.
