Châm Ngôn 3
1 Hỡi con, chớ quên sự khuyên dạy ta, Lòng con khá giữ các mạng lịnh ta;
My son, do not forget my teaching, but let your heart keep my commandments;
2 Vì nó sẽ thêm cho con lâu ngày, Số năm mạng sống, và sự bình an.
for they will add length to your days, years and peace to your life.
3 Sự nhơn từ và sự chơn thật, chớ để lìa bỏ con; Hãy đeo nó vào cổ, ghi nó nơi bia lòng con;
Never let loving devotion or faithfulness leave you; bind them around your neck, write them on the tablet of your heart.
4 Như vậy, trước mặt Ðức Chúa Trời và loài người Con sẽ được ơn và có sự khôn ngoan thật.
Then you will find favor and high regard in the sight of God and man.
5 Hãy hết lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va, Chớ nương cậy nơi sự thông sáng của con;
Trust in the LORD with all your heart, and lean not on your own understanding;
6 Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.
in all your ways acknowledge Him, and He will make your paths straight.
7 Chớ khôn ngoan theo mắt mình; Hãy kính sợ Ðức Giê-hô-va, và lìa khỏi sự ác:
Be not wise in your own eyes; fear the LORD and turn away from evil.
8 Như vậy, cuống rốn con sẽ được mạnh khỏe, Và xương cốt con được mát mẻ.
This will bring healing to your body and refreshment to your bones.
9 Hãy lấy tài vật và huê lợi đầu mùa của con, Mà tôn vinh Ðức Giê-hô-va;
Honor the LORD with your wealth and with the firstfruits of all your harvest;
10 Vậy, các vựa lẫm con sẽ đầy dư dật, Và những thùng của con sẽ tràn rượu mới.
then your barns will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
11 Hỡi con, chớ khinh điều sửa phạt của Ðức Giê-hô-va, Chớ hiềm lòng khi Ngài quở trách;
My son, do not reject the discipline of the LORD, and do not loathe His rebuke;
12 Vì Ðức Giê-hô-va yêu thương ai thì trách phạt nấy. Như một người cha đối cùng con trai yêu dấu mình.
for the LORD disciplines the one He loves, as does a father the son in whom he delights.
13 Người nào tìm đặng sự khôn ngoan, Và được sự thông sáng, có phước thay!
Blessed is the man who finds wisdom, the man who acquires understanding,
14 Vì thà được nó hơn là được tiền bạc, Hoa lợi nó sanh ra tốt hơn vàng ròng.
for she is more profitable than silver, and her gain is better than fine gold.
15 Sự khôn ngoan quí báu hơn châu ngọc, Chẳng một bửu vật nào con ưa thích mà sánh kịp nó được.
She is more precious than rubies; nothing you desire compares with her.
16 Tay hữu nó cầm sự trường thọ, Còn trong tay tả, có sự giàu có và vinh hiển.
Long life is in her right hand; in her left hand are riches and honor.
17 Các nẻo nó vốn là nẻo khoái lạc, Và các lối nó cả điều bình an.
All her ways are pleasant, and all her paths are peaceful.
18 Nó là cây sự sống cho ai nắm lấy nó; Người nào cầm giữ nó đều được phước hạnh.
She is a tree of life to those who embrace her, and those who lay hold of her are blessed.
19 Ðức Giê-hô-va dùng sự khôn ngoan lập nên trái đất; Nhờ sự thông sáng mà sắp đặt các từng trời.
The LORD founded the earth by wisdom and established the heavens by understanding.
20 Do sự hiểu biết Ngài các vực sâu mở ra, Và mây đặt ra sương móc.
By His knowledge the watery depths were broken open, and the clouds dripped with dew.
21 Hỡi con, khá gìn giữ sự khôn ngoan thật và sự dẽ dặt, Chớ để nó lìa xa mắt con;
My son, do not lose sight of this: Preserve sound judgment and discernment.
22 Thì nó sẽ là sự sống của linh hồn con, Và như đồ trang sức cho cổ con.
They will be life to your soul and adornment to your neck.
23 Con sẽ bước đi vững vàng trong đường con, Và chơn con không vấp ngã.
Then you will go on your way in safety, and your foot will not stumble.
24 Khi con nằm, chẳng có điều sợ hãi; Phải, con sẽ nằm được ngủ ngon giấc.
When you lie down, you will not be afraid; when you rest, your sleep will be sweet.
25 Chớ sợ sự kinh khiếp xảy đến thình lình, Cũng đừng kinh hãi lúc sự tàn hại giáng trên kẻ ác;
Do not fear sudden danger or the ruin that overtakes the wicked,
26 Vì Ðức Giê-hô-va là nơi nương cậy của con, Ngài sẽ gìn giữ chơn con khỏi mắc bẫy.
for the LORD will be your confidence and will keep your foot from the snare.
27 Chớ từ chối làm lành cho kẻ nào xứng đáng, Miễn là tay con có quyền làm điều ấy.
Do not withhold good from the deserving when it is within your power to act.
28 Nhược bằng con có tại nơi con vật kẻ lân cận cầu xin, thì chớ nói với người rằng: Hãy đi và trở lại, ngày mai ta sẽ cho ngươi.
Do not tell your neighbor, “Come back tomorrow and I will provide”— when you already have the means.
29 Chớ lập mưu hại kẻ lân cận con, Vì người ăn ở bình yên bên con.
Do not devise evil against your neighbor, for he trustfully dwells beside you.
30 Nếu không có làm điều hại cho con, Chớ tranh giành vô cớ với ai.
Do not accuse a man without cause, when he has done you no harm.
31 Chớ phân bì với kẻ hung dữ, Cũng đừng chọn lối nào của hắn;
Do not envy a violent man or choose any of his ways;
32 Vì Ðức Giê-hô-va gớm ghiếc kẻ gian tà; Nhưng kết tình bậu bạn cùng người ngay thẳng.
for the LORD detests the perverse, but He is a friend to the upright.
33 Sự rủa sả của Ðức Giê-hô-va giáng trên nhà kẻ ác. Song Ngài ban phước cho chỗ ở của người công bình.
The curse of the LORD is on the house of the wicked, but He blesses the home of the righteous.
34 Quả thật Ngài nhạo báng kẻ hay nhạo báng; Nhưng Ngài ban ơn cho người khiêm nhường.
He mocks the mockers, but gives grace to the humble.
35 Người khôn ngoan sẽ hưởng được sự vinh hiển; Còn sự thăng lên của kẻ ngu dại sẽ ra điều hổ thẹn.
The wise will inherit honor, but fools are held up to shame.
