Châm Ngôn 27
1 Chớ khoe khoang về ngày mai; Vì con chẳng biết ngày mai sẽ sanh ra điều gì.
Make no boast for thyself of the coming day; for thou knowest not what a day may bring forth.
2 Hãy để cho kẻ khác khen ngợi con, miệng con chẳng nên làm; Ðể cho một người ngoài tán mỹ con, môi con đừng làm.
Let another man praise thee, and not thy own mouth; a stranger, and not thy own lips.
3 Ðá thì nặng, cát cũng nặng; Nhưng cơn tức giận của kẻ ngu dại còn nặng hơn cả hai.
A stone hath heaviness, and the sand, weight; but a fool's wrath is heavier than both of them.
4 Sự căm gan vốn hung dữ, và cơn giận như nước tràn ra; Nhưng ai đứng nổi trước sự ghen ghét?
Fury hath its cruelty, and anger its overwhelming power; but who is able to stand before jealousy?
5 Một lời quở trách tỏ tường Hơn là thương yêu giấu kín.
Better is open reproof than concealed love.
6 Bạn hữu làm cho thương tích, ấy bởi lòng thành tín; Còn sự hôn hít của kẻ ghen ghét lấy làm giả ngụy.
Faithful are the wounds of a friend; but deceptive are the kisses of an enemy.
7 Kẻ no nê giày đạp tàng mật dưới chơn mình; Song điều gì đắng cũng lấy làm ngọt cho kẻ đói khát.
The satisfied soul treadeth under foot fine honey; but to the hungry soul every bitter thing is sweet.
8 Kẻ lưu lạc xa cách nơi ở của mình, Giống như chim bay đây đó khỏi ổ nó vậy.
As a bird that wandereth away from her nest, so is a man that wandereth away from his place.
9 Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái linh hồn; Lời khuyên do lòng bạn hữu ra cũng êm dịu dường ấy.
Oil and perfume cause the heart to rejoice, and so do the sweet words of a friend more than one's own counsel.
10 Chớ lìa bạn mình, hay là bạn của cha mình; Trong ngày hoạn nạn chớ đi đến nhà anh em mình: Một người xóm giềng gần còn hơn anh em xa.
Thy own friend, and thy father's friend, thou must not forsake; but into thy brother's house enter not on the day of thy calamity: better is a near neighbor than a distant brother.
11 Hỡi con, khá khôn ngoan, và làm vui lòng cha, Ðể cha có thế đáp lại cùng kẻ nào sỉ nhục cha.
Become wise, my son, and cause my heart to rejoice, that I may give an answer to him that reproacheth me.
12 Người khôn khéo thấy trước sự tai hại, bèn lo ẩn núp mình; Còn kẻ ngu muội cứ đi qua, và phải mang lấy tai vạ.
The prudent foreseeth the evil, and hideth himself; but the simple pass on, and are punished.
13 Hãy lấy áo của người, vì người đã bảo lãnh cho kẻ lạ; Khá buộc người một của cầm, vì người đã đáp thế cho người dâm phụ.
Take his garment, for he became surety for a stranger; and on account of an alien woman take a pledge of him.
14 Kẻ nào chổi dậy sớm chúc phước lớn tiếng cho bạn hữu mình, Người ta sẽ kể điều đó là sự rủa sả.
When one saluteth his friend with a loud voice, when rising early in the morning, it will be counted a curse to him.
15 Một máng xối giột luôn luôn trong ngày mưa lớn, Và một người đờn bà hay tranh cạnh, cả hai đều y như nhau.
A continual dropping on a very rainy day and a contentious woman are alike.
16 Ai muốn ngăn giữ nàng, khác nào ngăn giữ gió, Và như tay hữu cầm lấy dầu vậy.
He that would conceal her might conceal the wind, and as [fragrant] oil on his right hand, which would betray itself.
17 Sắt mài nhọn sắt. Cũng vậy người bổ dưỡng diện mạo bạn hữu mình.
Iron is sharpened by iron: so doth a man sharpen himself on the countenance of his friend.
18 Ai săn sóc cây vả, sẽ ăn trái nó; Và kẻ nào hầu chủ mình ắt được tôn trọng.
Whoso guardeth the fig-tree will eat its fruit: so he that watcheth over his master will be honored.
19 Mặt dọi mặt trong nước thế nào, Lòng người đối với người cũng thế ấy.
As the water [showeth] to the face the [reflected] face: so doth the heart of man show itself to man.
The nether world and the place of corruption are never satisfied: so are the eyes of man never satisfied. (Sheol h7585)
21 Lò thử bạc, dót thử vàng; Còn sự khen ngợi thử loài người.
[As] the fining-pot is for silver, and the furnace for gold: so is a man [proved] according to his praise.
22 Dầu con dùng chầy giã mà giã kẻ ngu dại trong cối Chung lộn với gạo, Thì sự điên dại nó cũng không lìa khỏi nó.
Though thou shouldst pound the fool in a mortar, in the midst of grains of wheat with a pestle: still would his folly not depart from him.
23 Hãy rán biết cảnh trạng bầy chiên con, Và lo săn sóc các đoàn bò của con;
Endeavor to know well the appearance of thy flocks, direct thy attention to thy herds;
24 Vì sự giàu có không lưu tồn mãi mãi, Và mũ triều thiên há còn đến đời đời sao?
For property endureth not for ever, nor doth the crown remain for all generations.
25 Cỏ khô đã mất đi, cỏ non bèn mọc ra, Và người ta thâu nhập rau cỏ núi.
When the grass is past, young verdure showeth itself, and then are gathered the herbs of the mountains.
26 Lông chiên con dùng làm áo xống cho con, Giá dê đực dùng mua đồng ruộng.
The sheep are for thy clothing, and he-goats are the purchase-price of a field.
27 Sữa dê có đủ làm đồ ăn cho con, Cho người nhà con, và đặng nuôi lấy các con đòi của con.
And thou wilt have enough of goats' milk for thy food, for the food of thy household, and the support for thy maidens.
