Châm Ngôn 24
1 Chớ ganh ghét kẻ làm ác. Ðừng ước ao ở cùng chúng nó.
Seek not to be like evil men, neither desire to be with them:
2 Vì lòng chúng nó toan điều hủy phá, Và môi họ nói ra sự tổn hại.
Because their mind studieth robberies, and their lips speak deceits.
3 Nhờ sự khôn ngoan, cửa nhà được xây cất nên, Và được vững vàng bởi sự thông sáng;
By wisdom the house shall be built, and by prudence it shall be strengthened.
4 Nhờ sự tri thức, các phòng vi đều được đầy đủ Các thứ tài vật quí báu đẹp đẽ.
By instruction the storerooms shall be filled with all precious and most beautiful wealth.
5 Người khôn ngoan có sức mạnh, Và người tri thức gia thêm năng lực.
A wise man is strong: and a knowing man, stout and valiant.
6 Vì con phải nhờ mưu khôn mà đánh giặc; Ðâu có nhiều mưu sĩ thì đặng toàn thắng.
Because war is managed by due ordering: and there shall be safety where there are many counsels.
7 Sự khôn ngoan lấy làm cao xa quá cho kẻ ngu dại; Nó không mở miệng ra nơi cửa thành.
Wisdom is too high for a fool, in the gate he shall not open his mouth.
8 Kẻ nào toan làm điều ác, Người ta sẽ gọi hắn là kẻ gian giảo.
He that deviseth to do evils, shall be called a fool.
9 Tư tưởng ngu dại là tội lỗi; Kẻ nhạo báng lấy làm gớm ghiếc cho loài người.
The thought of a fool is sin: and the detracter is the abomination of men.
10 Nếu con ngã lòng trong ngày hoạn nạn, Thì sức lực con nhỏ mọn thay.
If thou lose hope being weary in the day of distress, thy strength shall be diminished.
11 Hãy giải cứu kẻ bị đùa đến sự chết, Và chớ chối rỗi cho người đi xiêu tó tới chốn hình khổ.
Deliver them that are led to death: and those that are drawn to death forbear not to deliver.
12 Nếu con nói: Chúng tôi chẳng biết gì đến; Thì Ðấng mà cân nhắc lòng người ta, há chẳng xem xét điều ấy sao? Và Ðấng gìn giữ linh hồn con, há không biết đến ư? Chớ thì Ngài chẳng báo cho mỗi người tùy theo công việc họ làm sao?
If thou say: I have not strength enough: he that seeth into the heart, he understandeth, and nothing deceiveth the keeper of thy soul, and he shall render to a man according to his works.
13 Hỡi con, hãy ăn mật, vì nó ngon lành; Tàng ong lấy làm ngọt ngào cho ổ gà con.
Fat honey, my son, because it is good, and the honeycomb most sweet to thy throat:
14 Con sẽ biết sự khôn ngoan nơi linh hồn con cũng như vậy; Nếu con đã tìm được sự khôn ngoan, ắt sẽ có phần thưởng, Và sự trông đợi của con sẽ chẳng phải thành luống công.
So also is the doctrine of wisdom to thy soul: which when thou hast found, thou shalt have hope in the end, and thy hope shall not perish.
15 Hỡi kẻ ác, chớ rình rập nhà người công bình; Ðừng phá tan chỗ nghĩ ngơi của người.
Lie not in wait, nor seek after wickedness in the house of the just, nor spoil his rest.
16 Vì người công bình dầu sa ngã bảy lần, cũng chổi dậy; Còn kẻ hung ác bị tai vạ đánh đổ.
For a just mall shall fall seven times and shall rise again: but the wicked shall fall down into evil.
17 Khi kẻ thù nghịch con sa ngã, chớ vui mừng; Lúc nó bị đánh đổ, lòng con đừng hớn hở;
When thy enemy shall fall, be not glad, and in his ruin let not thy heart rejoice:
18 Kẻo e Ðức Giê-hô-va thấy điều đó, mà chẳng đẹp lòng, Bèn cất cơn thạnh nộ Ngài khỏi nó chăng.
Lest the Lord see, and it displease him, and he turn away his wrath from him.
19 Chớ nổi giận vì cớ kẻ làm ác, Cũng đừng ganh ghét những người hung dữ;
Contend not with the wicked, nor seek to be like the ungodly:
20 Vì kẻ làm gian ác sẽ không được thiện báo, Và đèn kẻ hung dữ sẽ tắt đi.
For evil men have no hope of things to come, and the lamp of the wicked shall be put out.
21 Hỡi con, hãy kính sợ Ðức Giê-hô-va và tôn kính vua; Chớ hội hiệp cùng kẻ phản nghịch;
My son, fear the Lord and the king: and have nothing to do with detracters.
22 Vì sự tai họa của chúng xảy đến thình lình; Và ai biết sự phá hại của người nầy người kia?
For their destruction shall rise suddenly: and who knoweth the ruin of both?
23 Những ngôn ngữ nầy cũng do kẻ khôn ngoan mà đến: Trong việc xét đoán tư vị người, ấy chẳng phải tốt lành.
These things also to the wise: It is not good to have respect to persons in judgment.
24 Kẻ nào nói với kẻ ác rằng: Ngươi là công bình, Sẽ bị dân tộc rủa sả, và các nước lấy làm gớm ghiếc mình;
They that say to the wicked man: Thou art just: shall be cursed by the people, and the tribes shall abhor them.
25 Còn người nào quở trách kẻ ác ắt sẽ được đẹp lòng, Và sự phước lành sẽ giáng trên họ.
They that rebuke him, shall be praised: and a blessing shall come upon them.
26 Ai đáp lời chánh đáng, Tất như hôn nơi môi miệng vậy.
He shall kiss the lips, who answereth right words.
27 Hãy sửa sang công việc ở ngoài của con, Và sắm sẵn tại trong ruộng con; Rồi sau hãy cất nhà của con.
Prepare thy work without, and diligently till thy ground: that afterward thou mayst build thy house.
28 Chớ làm chứng vô cớ nghịch kẻ lân cận mình; Con há muốn lấy môi miệng mình mà phỉnh gạt sao?
Be not witness without cause against thy neighbour: and deceive not any man with thy lips.
29 Chớ nên nói: Tôi sẽ làm cho hắn như hắn đã làm cho tôi; Tôi sẽ báo người tùy công việc của người.
Say not: I will do to him as he hath done to me: I will render to every one according to his work.
30 Ta có đi ngang qua gần ruộng kẻ biếng nhác, Và gần vườn nho của kẻ ngu muội,
I passed by the field of the slothful man, and by the vineyard of the foolish man:
31 Thấy cây tật lê mọc khắp cùng, Gai góc che khuất mặt đất, Và tường đá của nó đã phá hư rồi
And behold it was all filled with nettles, and thorns had covered the face thereof, and the stone wall was broken down.
32 Ta nhìn xem, bèn để ý vào đó; Ta thấy và nhận được sự dạy dỗ.
Which when I had seen, I laid it up in my heart, and by the example I received instruction.
33 Ngủ một chút, chợp mắt một chút, Khoanh tay ngủ một chút,
Thou wilt sleep a little, said I, thou wilt slumber a little, thou wilt fold thy hands a little to rest:
34 Thì sự nghèo của con sẽ đến như một kẻ đi rạo, Và sự thiếu thốn của con áp tới như một kẻ cầm binh khí.
And poverty shall come to thee as a runner, and beggary as an armed man.
