Châm Ngôn 22
1 Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều; Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng.
More choice, is a name, than great riches, beyond silver and gold, is pleasant grace.
2 Kẻ giàu và người nghèo đều gặp nhau; Ðức Giê-hô-va đã dựng nên cả hai.
The rich and the poor, meet together, the maker of them all, is Yahweh.
3 Người khôn ngoan thấy đều tai vạ, và ẩn mình; Nhưng kẻ ngu muội cứ đi luôn, và mắc phải vạ.
A prudent man, seeth calamity, and hideth himself, but, the simple, pass on, and suffer.
4 Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Ðức Giê-hô-va, Ấy là giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.
The reward of humility, is the reverence of Yahweh, riches, and honour, and life.
5 Trong đường kẻ gian tà có gai chông và cái bẫy; Ai gìn giữ linh hồn mình sẽ cách xa nó.
Thorns and snares, are in the way of the perverse, —he that guardeth his soul, shall be far from them.
6 Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.
Train up a youth, in the direction of his duty, even when he becometh old, he will not depart from it.
7 Người giàu quản hạt kẻ nghèo; Kẻ nào mượn là tôi tớ của kẻ cho mượn.
The rich, over the poor, beareth rule, —and, slave, is the borrower to the lender.
8 Kẻ nào giao sự bất công sẽ gặt điều tai họa; Và cây roi thạnh nộ nó sẽ bị gãy đi.
He that soweth perversity, shall reap trouble, and, the rod of his wrath, shall be ready.
9 Người nào có mắt từ thiện sẽ được phước; Vì người ban bánh mình cho kẻ nghèo khó.
A benevolent eye, the same, shall be blessed, —because he hath given of his bread to the poor.
10 Hãy đuổi kẻ nhạo báng ra, thì sự cãi lẫy cũng sẽ đi; Ðiều tranh cạnh và sự sỉ nhục sẽ hết.
Drive away the scoffer, that strife may depart, and quarrel, and contempt may cease.
11 Ai ái mộ lòng thánh sạch, Và có duyên nơi môi miệng mình, sẽ được vua làm bạn nghĩa.
Yahweh loveth the pure in heart, gracious are his lips, his friend is the king!
12 Mắt của Ðức Giê-hô-va coi giữ người có tri thức; Nhưng Ngài đánh đổ lời kẻ gian tà.
The eyes of Yahweh, watch over knowledge, therefore hath he overturned the words of the treacherous.
13 Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ở ngoài đó; Tôi sẽ bị giết tại giữa đường.
Saith the sluggard, A lion outside! Amidst the broadways, shall I be slain.
14 Miệng của dâm phụ vốn là một cái hố sâu; Ai bị Ðức Giê-hô-va giận sẽ sa ngã vào đó.
A deep chasm, is the mouth of strange women, he with whom Yahweh is indignant, falleth there.
15 Sự ngu dại vốn buộc vào lòng con trẻ; Song roi răn phạt sẽ làm cho sự ấy lìa xa nó.
Foolishness, is bound up in the heart of a youth, the rod of correction, shall drive it far from him.
16 Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có; Và ai co kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn.
He that oppresseth the poor, to make increase for himself, giving to the rich, shall surely come to want.
17 Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn ngoan, Khá chuyên lòng con về sự tri thức ta.
Incline thine ear and hear the words of wise men, then, thy heart, wilt thou apply to my teaching;
18 Vì nếu con gìn giữ nó trong lòng con, Lập nó ở chung nhau trên môi miệng con, thì ấy thật một sự tốt đẹp.
For sweet shall they be, when thou shalt keep them in thine inmost mind, they shall fit well together, upon thy lips.
19 Ngày nay ta đã dạy cho con hiểu biết các điều đó, Ðể con có lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va.
That in Yahweh may be thy trust, I have made them known to thee to-day, even to thee.
20 Ta há chẳng có chép cho con Những điều tốt về mưu luận và về tri thức sao,
Have I not written for thee noble things, with counsels and knowledge:
21 Ðể làm cho con biết sự quả quyết của lời chân lý, Hầu cho con lấy lời thật mà đáp lại với những người sai con?
To cause thee to know the meaning of faithful sayings, that thou mayest give back faithful sayings to them who ask thee.
22 Chớ bóc lột kẻ nghèo, bởi vì họ nghèo, Cũng đừng hà hiếp người khốn khổ nơi cửa thành;
Do not rob the poor, because he is poor, neither crush thou the oppressed in the gate;
23 Vì Ðức Giê-hô-va sẽ binh vực duyên cớ của họ, Và đoạt lấy sự sống của kẻ có cướp lột họ.
For, Yahweh, will plead their cause, and will despoil their despoilers of life.
24 Chớ làm bạn với người hay giận; Chớ giao tế cùng kẻ cường bạo,
Do not have friendship with one given to anger, and, with a wrathful man, shall thou not enter in:
25 E con tập theo đường lối nó, Và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
Lest thou learn his ways, and take a snare to thy soul.
26 Chớ đồng bọn cùng những kẻ giao tay nhau, Hoặc cùng kẻ bảo lãnh nợ:
Be not of them who strike hands, of them who are sureties for debts:
27 Nếu con không có gì trả, Cớ sao con muốn chúng đoạt lấy cái giường con đi?
If thou hast nothing to pay, why should one take away thy bed from under thee?
28 Chớ dời đi các mộc giới cũ, Mà tổ phụ con đã dựng.
Do not move back the ancient boundary, which thy father’s made.
29 Con có thấy người nào siêng năng trong công việc mình chăng? Người ấy hẳn sẽ đứng ở trước mặt các vua, chớ chẳng phải ở trước mặt người hèn hạ đâu.
Seest thou a man prompt in his business? before kings, shall he stand, he shall not stand before men who are obscure.
