Châm Ngôn 22
1 Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều; Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng.
A good name is rather to be chosen than great riches; And better is good-will than silver and gold.
2 Kẻ giàu và người nghèo đều gặp nhau; Ðức Giê-hô-va đã dựng nên cả hai.
The rich and the poor meet together; The LORD is the Maker of them all.
3 Người khôn ngoan thấy đều tai vạ, và ẩn mình; Nhưng kẻ ngu muội cứ đi luôn, và mắc phải vạ.
The prudent man seeth the evil, and hideth himself; But the simple rush on, and are punished.
4 Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Ðức Giê-hô-va, Ấy là giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.
By humility and the fear of the LORD Are riches and honor and life.
5 Trong đường kẻ gian tà có gai chông và cái bẫy; Ai gìn giữ linh hồn mình sẽ cách xa nó.
Thorns and snares are in the way of the deceitful; He that will preserve his life will be far from them.
6 Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.
Train up a child in accordance with his way, And when he is old he will not depart from it.
7 Người giàu quản hạt kẻ nghèo; Kẻ nào mượn là tôi tớ của kẻ cho mượn.
The rich ruleth over the poor, And the borrower is servant to the lender.
8 Kẻ nào giao sự bất công sẽ gặt điều tai họa; Và cây roi thạnh nộ nó sẽ bị gãy đi.
He who soweth iniquity shall reap calamity, And the rod of his punishment is prepared.
9 Người nào có mắt từ thiện sẽ được phước; Vì người ban bánh mình cho kẻ nghèo khó.
He who hath a bountiful eye shall be blessed, Because he giveth of his bread to the poor.
10 Hãy đuổi kẻ nhạo báng ra, thì sự cãi lẫy cũng sẽ đi; Ðiều tranh cạnh và sự sỉ nhục sẽ hết.
Cast out the scoffer, and contention will go out; Yea, strife and reproach will cease.
11 Ai ái mộ lòng thánh sạch, Và có duyên nơi môi miệng mình, sẽ được vua làm bạn nghĩa.
He who loveth purity of heart, Grace is upon his lips, and the king will be his friend.
12 Mắt của Ðức Giê-hô-va coi giữ người có tri thức; Nhưng Ngài đánh đổ lời kẻ gian tà.
The eyes of the LORD watch over knowledge; But he overthroweth the words of the treacherous.
13 Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ở ngoài đó; Tôi sẽ bị giết tại giữa đường.
The slothful man saith, “There is a lion without; I shall be slain in the streets.”
14 Miệng của dâm phụ vốn là một cái hố sâu; Ai bị Ðức Giê-hô-va giận sẽ sa ngã vào đó.
The mouth of strange women is a deep pit; He with whom the LORD is angry shall fall therein.
15 Sự ngu dại vốn buộc vào lòng con trẻ; Song roi răn phạt sẽ làm cho sự ấy lìa xa nó.
Folly is bound to the heart of a child; But the rod of correction will drive it far from him.
16 Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có; Và ai co kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn.
He that oppresseth the poor to increase his wealth, And he that giveth to the rich, shall surely come to want.
17 Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn ngoan, Khá chuyên lòng con về sự tri thức ta.
Incline thine ear, and hear the words of the wise, And give heed to my instruction!
18 Vì nếu con gìn giữ nó trong lòng con, Lập nó ở chung nhau trên môi miệng con, thì ấy thật một sự tốt đẹp.
For it will be a pleasant thing, if thou keep them in thy bosom, When they are altogether established upon thy lips.
19 Ngày nay ta đã dạy cho con hiểu biết các điều đó, Ðể con có lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va.
That thy trust may be in the LORD, I have this day given to thee instruction, yea, to thee.
20 Ta há chẳng có chép cho con Những điều tốt về mưu luận và về tri thức sao,
Behold, I have written to thee excellent things Concerning counsel and knowledge;
21 Ðể làm cho con biết sự quả quyết của lời chân lý, Hầu cho con lấy lời thật mà đáp lại với những người sai con?
That I may make thee know rectitude, and words of truth; That thou mayst bring back words of truth to them that send thee.
22 Chớ bóc lột kẻ nghèo, bởi vì họ nghèo, Cũng đừng hà hiếp người khốn khổ nơi cửa thành;
Rob not the poor man, because he is poor, Nor crush thou the destitute at the gate;
23 Vì Ðức Giê-hô-va sẽ binh vực duyên cớ của họ, Và đoạt lấy sự sống của kẻ có cướp lột họ.
For the LORD will maintain their cause, And despoil their spoilers of life.
24 Chớ làm bạn với người hay giận; Chớ giao tế cùng kẻ cường bạo,
Make no friendship with a passionate man, Nor be the companion of a man prone to wrath;
25 E con tập theo đường lối nó, Và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
Lest thou learn his ways, And take to thyself a snare.
26 Chớ đồng bọn cùng những kẻ giao tay nhau, Hoặc cùng kẻ bảo lãnh nợ:
Be not thou one of those who strike hands, Of those who are sureties for debts.
27 Nếu con không có gì trả, Cớ sao con muốn chúng đoạt lấy cái giường con đi?
When thou hast nothing to pay, Why should thy bed be taken from under thee?
28 Chớ dời đi các mộc giới cũ, Mà tổ phụ con đã dựng.
Remove not the ancient landmark, Which thy fathers have made.
29 Con có thấy người nào siêng năng trong công việc mình chăng? Người ấy hẳn sẽ đứng ở trước mặt các vua, chớ chẳng phải ở trước mặt người hèn hạ đâu.
Seest thou a man diligent in his business? He shall be the minister of kings; He shall not serve obscure men.
