Châm Ngôn 22
1 Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều; Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng.
A GOOD name is rather to be chosen than great riches, and loving favor rather than silver and gold.
2 Kẻ giàu và người nghèo đều gặp nhau; Ðức Giê-hô-va đã dựng nên cả hai.
The rich and poor meet together: the LORD is the maker of them all.
3 Người khôn ngoan thấy đều tai vạ, và ẩn mình; Nhưng kẻ ngu muội cứ đi luôn, và mắc phải vạ.
A prudent man foresees the evil, and hides himself: but the simple pass on, and are punished.
4 Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Ðức Giê-hô-va, Ấy là giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.
By humility and the fear of the LORD are riches, and honor, and life.
5 Trong đường kẻ gian tà có gai chông và cái bẫy; Ai gìn giữ linh hồn mình sẽ cách xa nó.
Thorns and snares are in the way of the fraudulent: he that does keep his soul shall be far from them.
6 Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.
Train up a child in the way he should go: and when he is old, he will not depart from it.
7 Người giàu quản hạt kẻ nghèo; Kẻ nào mượn là tôi tớ của kẻ cho mượn.
The rich rules over the poor, and the borrower is servant to the lender.
8 Kẻ nào giao sự bất công sẽ gặt điều tai họa; Và cây roi thạnh nộ nó sẽ bị gãy đi.
He that sows iniquity shall reap vanity: and the rod of his anger shall fail.
9 Người nào có mắt từ thiện sẽ được phước; Vì người ban bánh mình cho kẻ nghèo khó.
He that has a bountiful eye shall be blessed; for he gives of his bread to the poor.
10 Hãy đuổi kẻ nhạo báng ra, thì sự cãi lẫy cũng sẽ đi; Ðiều tranh cạnh và sự sỉ nhục sẽ hết.
Cast out the scorner, and contention shall go out; yes, strife and reproach shall cease.
11 Ai ái mộ lòng thánh sạch, Và có duyên nơi môi miệng mình, sẽ được vua làm bạn nghĩa.
He that loves pureness of heart, for the grace of his lips the king shall be his friend.
12 Mắt của Ðức Giê-hô-va coi giữ người có tri thức; Nhưng Ngài đánh đổ lời kẻ gian tà.
The eyes of the LORD preserve knowledge, and he overthrows the words of the transgressor.
13 Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ở ngoài đó; Tôi sẽ bị giết tại giữa đường.
The slothful man says, There is a lion without, I shall be slain in the streets.
14 Miệng của dâm phụ vốn là một cái hố sâu; Ai bị Ðức Giê-hô-va giận sẽ sa ngã vào đó.
The mouth of strange women is a deep pit: he that is abhorred of the LORD shall fall therein.
15 Sự ngu dại vốn buộc vào lòng con trẻ; Song roi răn phạt sẽ làm cho sự ấy lìa xa nó.
Foolishness is bound in the heart of a child; but the rod of correction shall drive it far from him.
16 Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có; Và ai co kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn.
He that oppresses the poor to increase his riches, and he that gives to the rich, shall surely come to want.
17 Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn ngoan, Khá chuyên lòng con về sự tri thức ta.
Bow down your ear, and hear the words of the wise, and apply your heart to my knowledge.
18 Vì nếu con gìn giữ nó trong lòng con, Lập nó ở chung nhau trên môi miệng con, thì ấy thật một sự tốt đẹp.
For it is a pleasant thing if you keep them within you; they shall with be fitted in your lips.
19 Ngày nay ta đã dạy cho con hiểu biết các điều đó, Ðể con có lòng tin cậy Ðức Giê-hô-va.
That your trust may be in the LORD, I have made known to you this day, even to you.
20 Ta há chẳng có chép cho con Những điều tốt về mưu luận và về tri thức sao,
Have not I written to you excellent things in counsels and knowledge,
21 Ðể làm cho con biết sự quả quyết của lời chân lý, Hầu cho con lấy lời thật mà đáp lại với những người sai con?
That I might make you know the certainty of the words of truth; that you might answer the words of truth to them that send to you?
22 Chớ bóc lột kẻ nghèo, bởi vì họ nghèo, Cũng đừng hà hiếp người khốn khổ nơi cửa thành;
Rob not the poor, because he is poor: neither oppress the afflicted in the gate:
23 Vì Ðức Giê-hô-va sẽ binh vực duyên cớ của họ, Và đoạt lấy sự sống của kẻ có cướp lột họ.
For the LORD will plead their cause, and spoil the soul of those that spoiled them.
24 Chớ làm bạn với người hay giận; Chớ giao tế cùng kẻ cường bạo,
Make no friendship with an angry man; and with a furious man you shall not go:
25 E con tập theo đường lối nó, Và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
Lest you learn his ways, and get a snare to your soul.
26 Chớ đồng bọn cùng những kẻ giao tay nhau, Hoặc cùng kẻ bảo lãnh nợ:
Be not you one of them that strike hands, or of them that are sureties for debts.
27 Nếu con không có gì trả, Cớ sao con muốn chúng đoạt lấy cái giường con đi?
If you have nothing to pay, why should he take away your bed from under you?
28 Chớ dời đi các mộc giới cũ, Mà tổ phụ con đã dựng.
Remove not the ancient landmark, which your fathers have set.
29 Con có thấy người nào siêng năng trong công việc mình chăng? Người ấy hẳn sẽ đứng ở trước mặt các vua, chớ chẳng phải ở trước mặt người hèn hạ đâu.
See you a man diligent in his business? he shall stand before kings; he shall not stand before mean men.
