Châm Ngôn 20
1 Rượu khiến người ta nhạo báng, đồ uống say làm cho hỗn láo; Phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn ngoan.
Wine is a luxurious thing, and drunkenness riotous: whosoever is delighted therewith shell not be wise.
2 Sự oai khiếp của vua giống như sư tử gầm hét; Ai chọc giận người ắt phạm đến mạng sống mình.
As the roaring of a lion, so also is the dread of a king: he that provoketh him, sinneth against his own soul.
3 Người nào giữ mình khỏi tranh cạnh, ấy là sự tôn vinh của người; Chỉ kẻ điên cuồng sa vào đó mà thôi.
It is an honour for a man to separate himself from quarrels: but all fools are meddling with reproaches.
4 Vì có mùa đông kẻ biếng nhác chẳng cày ruộng; Qua mùa gặt nó sẽ xin ăn, nhưng chẳng được gì hết.
Because of the cold the sluggard would not plough: he shall beg therefore in the summer, and it shall not be given him.
5 Mưu kế trong lòng người ta như nước sâu; Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.
Counsel in the heart of a man is like deep water: but a wise man will draw it out.
6 Phần nhiều người khoe khoang sự nhơn từ mình; Nhưng ai sẽ tìm được một người trung thành?
Many men are called merciful: but who shall find a faithful man?
7 Người công bình ăn ở cách thanh liêm; Những con cháu người lấy làm có phước thay!
The just that walketh in his simplicity, shall leave behind him blessed children.
8 Vua ngồi trên ngôi xét đoán, Lấy mặt mình đánh tan các điều ác.
The king, that sitteth on the throne of judgment, scattereth away all evil with his look.
9 Ai có thể nói: Ta đã luyện sạch lòng mình, Ta đã trong sạch tội ta rồi?
Who can say: My heart is clean, I am pure from sin?
10 Hai thứ trái cân, và hai thứ lường, Cả hai đều gớm ghiếc cho Ðức Giê-hô-va.
Diverse weights and diverse measures, both are abominable before God.
11 Công việc con trẻ làm, hoặc trong sạch hoặc chánh đáng, Cũng đều tỏ bổn tánh nó ra.
By his inclinations a child is known, if his works be clean and right.
12 Tai để nghe, mắt để thấy, Ðức Giê-hô-va đã làm ra cả hai.
The hearing ear, and the seeing eye, the Lord hath made them both.
13 Chớ ưa ngủ, e cho người trở nên nghèo khổ chăng; Hãy mở mắt ra, thì sẽ được no nê bánh.
Love not sleep, lest poverty oppress thee: open thy eyes, and be filled with bread.
14 Kẻ mua nói rằng: Không tốt, không tốt! Ðoạn đi, và tự khoe khoang mình.
It is nought, it is nought, saith every buyer: and when he is gone away, then he will boast.
15 Có vàng và nhiều châu ngọc; Song miệng có tri thức là bửu vật quí giá.
There is gold, and a multitude of jewels: but the lips of knowledge are a precious vessel.
16 Hãy cầm lấy áo hắn, vì hắn có bảo lãnh cho người khác; Hãy buộc họ một của cầm, bởi họ đáp thế cho người đờn bà lạ.
Take away the garment of him that is surety for a stranger, and take a pledge from him for strangers.
17 Bánh nhờ dối gạt mà được lấy làm ngon ngọt cho người; Nhưng kế sau miệng người đầy sạn.
The bread of lying is sweet to a man: but afterwards his mouth shall be filled with gravel.
18 Nhờ bàn luận, các mưu kế được định vững vàng; Hãy đánh giặc cách khôn khéo.
Designs are strengthened by counsels: and wars are to be managed by governments.
19 Kẻ nào đi thèo lẻo bầy tỏ điều kín đáo; Vậy, chớ giao thông với kẻ hay hở môi quá.
Meddle not with him that revealeth secrets, and walketh deceitfully, and openeth wide his lips.
20 Ngọn đèn của kẻ rủa cha mẹ mình Sẽ tắt giữa vùng tăm tối mờ mịt.
He that curseth his father, and mother, his lamp shall be put out in the midst of darkness.
21 Sản nghiệp mình được vội vã lúc ban đầu, Và cuối cùng sẽ chẳng đặng phước.
The inheritance gotten hastily in the beginning, in the end shall be without a blessing.
22 Chớ nói: Ta sẽ trả ác. Hãy chờ đợi Ðức Giê-hô-va, Ngài sẽ cứu rỗi con.
Say not: I will return evil: wait for the Lord and he will deliver thee.
23 Trái cân hai thứ lấy làm gớm ghiếc cho Ðức Giê-hô-va; Và cây cân giả nào phải vật tốt lành.
Diverse weights are an abomination before the Lord: a deceitful balance is not good.
24 Các bước của loài người do nơi Ðức Giê-hô-va nhứt định; Vậy, loài người hiểu đường lối mình sao được?
The steps of man are guided by the Lord: but who is the man that can understand his own way?
25 Nói cách hớp tớp rằng: Vậy nầy là vật thánh! Và sau khi đã khấn nguyện rồi mới suy xét đến, ấy quả một cái bẫy cho người ta.
It is ruin to a man to devour holy ones, and after vows to retract.
26 Vua khôn ngoan làm tan kẻ ác, Và khiến bánh xe lăn cán chúng nó.
A wise king scattereth the wicked, and bringeth over them the wheel.
27 Linh tánh loài người vốn một ngọn đèn của Ðức Giê-hô-va, Dò thấu các nơi ẩn bí của lòng.
The spirit of a man is the lamp of the Lord, which searcheth all the hidden things of the bowels.
28 Sự nhân từ và chơn thật bảo hộ vua; Người lấy lòng nhân từ mà nâng đỡ ngôi nước mình.
Mercy and truth preserve the king, and his throne is strengthened by clemency.
29 Sức lực của gã trai trẻ là vinh hiển của người; Còn tóc bạc là sự tôn trọng của ông già.
The joy of young men is their strength: and the dignity of old men, their grey hairs.
30 Những thương tích và dấu vít làm cho sạch điều ác, Và roi vọt thấm vào nơi kín đáo của lòng.
The blueness of a wound shall wipe away evils: and stripes in the more inward parts of the belly.
