Châm Ngôn 20
1 Rượu khiến người ta nhạo báng, đồ uống say làm cho hỗn láo; Phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn ngoan.
Wine is an intemperate thing, and strong drink full of violence: but every fool is entangled with them.
2 Sự oai khiếp của vua giống như sư tử gầm hét; Ai chọc giận người ắt phạm đến mạng sống mình.
The threat of a king differs not from the rage of a lion; and he that provokes him sins against his own soul.
3 Người nào giữ mình khỏi tranh cạnh, ấy là sự tôn vinh của người; Chỉ kẻ điên cuồng sa vào đó mà thôi.
[It is] a glory to a man to turn aside from railing; but every fool is entangled with such matters.
4 Vì có mùa đông kẻ biếng nhác chẳng cày ruộng; Qua mùa gặt nó sẽ xin ăn, nhưng chẳng được gì hết.
A sluggard when reproached is not ashamed: so also he who borrows corn in harvest.
5 Mưu kế trong lòng người ta như nước sâu; Người thông sáng sẽ múc lấy tại đó.
Counsel in a man's heart is deep water; but a prudent man will draw it out.
6 Phần nhiều người khoe khoang sự nhơn từ mình; Nhưng ai sẽ tìm được một người trung thành?
A man is valuable, and a merciful man precious: but [it is] hard to find a faithful man.
7 Người công bình ăn ở cách thanh liêm; Những con cháu người lấy làm có phước thay!
He that walks blameless in justice, shall leave his children blessed.
8 Vua ngồi trên ngôi xét đoán, Lấy mặt mình đánh tan các điều ác.
Whenever a righteous king sits on the throne, no evil thing can stand before his presence.
9 Ai có thể nói: Ta đã luyện sạch lòng mình, Ta đã trong sạch tội ta rồi?
Who will boast that he has a pure heart? or who will boldly say that he is pure from sins?
10 Hai thứ trái cân, và hai thứ lường, Cả hai đều gớm ghiếc cho Ðức Giê-hô-va.
A large and small weight, and divers measures, are even both of them unclean before the Lord; and [so is] he that makes them.
11 Công việc con trẻ làm, hoặc trong sạch hoặc chánh đáng, Cũng đều tỏ bổn tánh nó ra.
A youth [when in company] with a godly man, will be restrained in his devices, and [then] his way will be straight.
12 Tai để nghe, mắt để thấy, Ðức Giê-hô-va đã làm ra cả hai.
The ear hears, and the eye sees: even both of them are the Lord's work.
13 Chớ ưa ngủ, e cho người trở nên nghèo khổ chăng; Hãy mở mắt ra, thì sẽ được no nê bánh.
Love not to speak ill, lest thou be cut off: open thine eyes, and be filled with bread.
14 Kẻ mua nói rằng: Không tốt, không tốt! Ðoạn đi, và tự khoe khoang mình.
15 Có vàng và nhiều châu ngọc; Song miệng có tri thức là bửu vật quí giá.
16 Hãy cầm lấy áo hắn, vì hắn có bảo lãnh cho người khác; Hãy buộc họ một của cầm, bởi họ đáp thế cho người đờn bà lạ.
17 Bánh nhờ dối gạt mà được lấy làm ngon ngọt cho người; Nhưng kế sau miệng người đầy sạn.
18 Nhờ bàn luận, các mưu kế được định vững vàng; Hãy đánh giặc cách khôn khéo.
19 Kẻ nào đi thèo lẻo bầy tỏ điều kín đáo; Vậy, chớ giao thông với kẻ hay hở môi quá.
20 Ngọn đèn của kẻ rủa cha mẹ mình Sẽ tắt giữa vùng tăm tối mờ mịt.
The lamp of him that reviles father or mother shall be put out, and his eyeballs shall see darkness.
21 Sản nghiệp mình được vội vã lúc ban đầu, Và cuối cùng sẽ chẳng đặng phước.
A portion hastily gotten at first shall not be blessed in the end.
22 Chớ nói: Ta sẽ trả ác. Hãy chờ đợi Ðức Giê-hô-va, Ngài sẽ cứu rỗi con.
Say not, I will avenge myself on my enemy; but wait on the Lord, that he may help thee.
23 Trái cân hai thứ lấy làm gớm ghiếc cho Ðức Giê-hô-va; Và cây cân giả nào phải vật tốt lành.
A double weight is an abomination to the Lord; and a deceitful balance is not good in his sight.
24 Các bước của loài người do nơi Ðức Giê-hô-va nhứt định; Vậy, loài người hiểu đường lối mình sao được?
A man's goings are directed of the Lord: how then can a mortal understand his ways?
25 Nói cách hớp tớp rằng: Vậy nầy là vật thánh! Và sau khi đã khấn nguyện rồi mới suy xét đến, ấy quả một cái bẫy cho người ta.
It is a snare to a man hastily to consecrate some of his own property: for [in that case] repentance comes after vowing.
26 Vua khôn ngoan làm tan kẻ ác, Và khiến bánh xe lăn cán chúng nó.
A wise king utterly crushes the ungodly, and will bring a wheel upon them.
27 Linh tánh loài người vốn một ngọn đèn của Ðức Giê-hô-va, Dò thấu các nơi ẩn bí của lòng.
The spirit of man is a light of the Lord, who searches the inmost parts of the belly.
28 Sự nhân từ và chơn thật bảo hộ vua; Người lấy lòng nhân từ mà nâng đỡ ngôi nước mình.
Mercy and truth are a guard to a king, and will surround his throne with righteousness.
29 Sức lực của gã trai trẻ là vinh hiển của người; Còn tóc bạc là sự tôn trọng của ông già.
Wisdom is an ornament to young men; and grey [hairs] are the glory of old men.
30 Những thương tích và dấu vít làm cho sạch điều ác, Và roi vọt thấm vào nơi kín đáo của lòng.
Bruises and contusions befall bad men; and plagues [shall come] in the inward parts of [their] belly.
