Ma-thi-ơ 21
1 Vừa khi Ðức Chúa Jêsus cùng môn đồ đến thành Giê-ru-sa-lem, và đã tới thành Bê-pha-giê, bên núi Ô-li-ve rồi, thì Ngài sai hai môn đồ,
Now when they drew near to Jerusalem and came to Bethphage, opposite the Mount of Olives, then Jesus sent two disciples,
2 mà phán rằng: Hãy đi đến làng ở trước mặt các ngươi, tức thì sẽ gặp một con lừa cái bị cột, với một con lừa con; hãy mở ra và dắt đến cho ta.
saying to them: “Go into the village opposite you and immediately you will find a donkey tied, and a colt with her. Loose her and bring them to me.
3 Nếu có ai nói chi với các ngươi, hãy trả lời rằng Chúa cần dùng hai con lừa đó; tức thì họ sẽ gởi lừa đi.
And if anyone says anything to you, just say, ‘The Lord needs them,’ and immediately he will send them.”
4 Vả, điều ấy xảy ra để cho ứng nghiệm lời của đấng tiên tri rằng:
Now all this happened so that what was spoken through the prophet should be fulfilled, namely:
5 Hãy nói với con gái thành Si-ôn rằng: Nầy, vua ngươi đến cùng ngươi, Nhu mì, cỡi lừa Và lừa con, là con của lừa cái mang ách.
“Say to the daughter of Zion, ‘Look, your King is coming to you, humble and mounted on a donkey, in fact, a young donkey, foal of a beast of burden.’”
6 Hai môn đồ bèn đi, và làm y theo lời Ðức Chúa Jêsus đã dạy.
So going and doing just as Jesus had commanded them,
7 Hai người dắt lừa cái và lừa con, trải áo mình trên lưng lừa, và nâng Ngài cỡi lên.
the disciples brought the female donkey and the young donkey. And they placed their clothes on them and He sat down on them [the clothes].
8 Bấy giờ phần nhiều trong đám dân đông trải áo mình trên đường; kẻ khác chặt nhánh cây mà rải ra giữa đường.
And the very large crowd spread their clothes on the road, while others were cutting branches from the trees and spreading them on the road.
9 Ðoàn dân đi trước và theo sau đều kêu lên rằng: Hô-sa-na con vua Ða-vít! Ðáng khen ngợi cho Ðấng nhơn danh Chúa mà đến! Hô-sa-na ở trên nơi rất cao!
Then the crowds who went in front and those who followed kept crying out, saying: “Hosanna to the Son of David! Blessed is He who comes in the name of the Lord! Hosanna in the highest heaven!”
10 Khi Ngài đã vào thành Giê-ru-sa-lem, thì cả thành đều xôn xao, nói rằng: Người nầy là ai?
So when He came into Jerusalem the whole city was stirred up, saying, “Who is this?”
11 Chúng trả lời rằng: Ấy là Ðấng tiên tri Jêsus ở thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê.
And the crowds kept saying, “This is Jesus, the prophet from Natsareth of Galilee.”
12 Ðức Chúa Jêsus vào đền thờ, đuổi hết kẻ bán người mua ở đó; đổ bàn của người đổi bạc, và ghế của người bán bò câu.
Jesus went into the temple of God and drove out all who were selling and buying in the temple, and He overturned the tables of the money changers and the seats of those who sold the doves.
13 Ngài phán cùng họ rằng: Có lời chép: Nhà ta sẽ gọi là nhà cầu nguyện; nhưng các ngươi thì làm cho nhà ấy thành ra ổ trộm cướp.
And He says to them, “It is written, ‘My house will be called a house of prayer,’ but you have made it ‘a cave of bandits’.”
14 Bấy giờ, những kẻ mù và què đến cùng Ngài trong đền thờ, thì Ngài chữa cho họ được lành.
And the lame and the blind came to Him in the temple, and He healed them.
15 Nhưng các thầy tế lễ cả và các thầy thông giáo thấy sự lạ Ngài đã làm, và nghe con trẻ reo lên trong đền thờ rằng: Hô-sa-na con vua Ða-vít! thì họ tức giận,
But seeing the wonders that He did, and the children calling out in the temple and saying, “Hosanna to the Son of David!” the chief priests and the scribes became indignant
16 và nói với Ngài rằng: Thầy có nghe điều những đứa trẻ nầy nói không? Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Có. Vậy chớ các ngươi chưa hề đọc lời nầy: Chúa đã được ngợi khen bởi miệng con trẻ và con đương bú, hay sao?
and said to Him, “Do you hear what these are saying?” So Jesus says to them: “Yes. Have you never read that ‘Out of the mouth of babies and nursing infants You have prepared praise for Yourself’?”
17 Ðoạn, Ngài bỏ họ, đi ra khỏi thành mà đến làng Bê-tha-ni và nghỉ đêm ở đó.
Leaving them behind He went out of the city to Bethany and lodged there.
18 Sáng mai, khi trở lại thành thì Ngài đói.
Now in the early morning, as He returned to the city, He was hungry.
19 Thấy một cây vả ở bên đường, Ngài bèn lại gần, song chỉ thấy những lá mà thôi, thì Ngài phán cùng cây vả rằng: Mầy chẳng khi nào sanh ra trái nữa! Cây vả tức thì khô đi. (aiōn g165)
And seeing a lone fig tree by the road, He went up to it and found nothing on it, just leaves. And He says to it, “May you never again produce fruit!” And forthwith the fig tree started to wither. (aiōn g165)
20 Môn đồ thấy điều đó, lấy làm kỳ, nói rằng: Cớ sao trong giây phút mà cây vả liền khô đi vậy?
And seeing it the disciples marveled saying, “How quickly the fig tree became withered!”
21 Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, nếu các ngươi có đức tin, và không nghi ngờ chi hết, thì chẳng những các ngươi làm được điều đã làm cho cây vả mà thôi, song dầu các ngươi biểu hòn núi nầy rằng: Hãy cất mình lên và quăng xuống biển, điều đó cũng sẽ làm được.
So in answer Jesus said to them: “Assuredly I say to you, if you (pl.) have faith and do not doubt, you will not only do what was done to the fig tree, but even if you should say to this mountain, ‘Be taken up and be thrown into the sea,’ it will happen.
22 Trong khi cầu nguyện, các ngươi lấy đức tin xin việc gì bất kỳ, thảy đều được cả.
And anything whatever you may ask in the believing prayer, you will receive.”
23 Ðức Chúa Jêsus vào đền thờ rồi, đương giảng đạo, có các thầy tế lễ cả và các trưởng lão trong dân đến mà hỏi rằng: Bởi quyền phép nào mà thầy làm những sự nầy, và ai đã cho thầy quyền phép ấy?
So He came into the temple, and as He was teaching the chief priests and the elders of the people approached Him saying, “By what kind of authority are you doing these things?” and “Who gave you this authority?”
24 Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Ta cũng sẽ hỏi các ngươi một điều; nếu trả lời được, thì ta cũng sẽ nói cho các ngươi bởi quyền phép nào mà ta đã làm những việc đó.
But in answer Jesus said to them: “I also will ask you one question, which if you tell me, I also will tell you by what authority I do these things:
25 Phép báp-tem của Giăng bởi đâu? Bởi trên trời hay là bởi người ta? Vả, họ bàn riêng với nhau như vầy: Nếu chúng ta đáp rằng: Bởi trên trời, thì người sẽ nói với ta rằng: Vậy sao không tin lời người ấy?
The baptism of John—where was it from; from heaven or from men?” So they reasoned among themselves saying: “If we say, ‘From heaven,’ He will say to us, ‘Why then did you not believe him?’
26 Còn nếu đáp rằng: Bởi người ta, thì chúng ta sợ thiên hạ, vì thiên hạ đều cho Giăng là đấng tiên tri.
But if we say, ‘From men,’ we fear the crowd, for all consider John as a prophet.”
27 Vậy, họ trả lời Ðức Chúa Jêsus rằng: Chúng tôi không biết. Ngài bèn phán cùng họ rằng: Ta cũng không bảo cho các ngươi bởi quyền phép nào mà ta làm những điều nầy.
So in answer to Jesus they said, “We do not know.” So He said to them: “Neither do I tell you by what authority I do these things.
28 Các ngươi nghĩ làm sao? Một người kia có hai đứa con trai; nói cùng đứa thứ nhứt, mà rằng: Con ơi, bữa nay con hãy ra làm vườn nho.
“But what do you think? A certain man had two sons, and going to the first he said, ‘Son, go work today in my vineyard.’
29 Ðứa ấy thưa rằng: Vâng; rồi không đi.
But in answer he said, ‘I don't want to’ (but later he changed his mind and went).
30 Ðoạn, người cha đi đến đứa thứ hai, cũng bảo như vậy. Ðứa nầy thưa rằng: Tôi không muốn đi. Nhưng sau ăn năn, rồi đi.
And going to the other he said likewise. And in answer he said, ‘I go, Sir’; yet he did not go.
31 Trong hai con trai đó, đứa nào làm theo ý muốn của cha? Họ đáp rằng: Ðứa thứ hai. Ðức Chúa Jêsus phán cùng họ rằng: Quả thật, ta nói cùng các người, những kẻ thâu thuế và phường dĩ điếm sẽ được vào nước Ðức Chúa Trời trước các ngươi.
Which of the two did the will of the father?” They say to Him, “The first.” Jesus says to them: “Assuredly I say to you that the tax collectors and the prostitutes will go into the kingdom of God before you do.
32 Vì Giăng đã theo đường công bình đến cùng các ngươi, nhưng các ngươi không tin, còn những kẻ thâu thuế và phường dĩ điếm đã tin người; và các ngươi, khi đã thấy điều ấy, sau cũng không ăn năn đặng tin người.
For John came to you in the way of righteousness, and you did not believe him; but the tax collectors and the prostitutes believed him, yet when you saw it you did not afterward repent, so as to believe him.
33 Hãy nghe lời ví dụ khác. Có người chủ nhà kia, trồng một vườn nho, rào chung quanh, ở trong đào một cái hầm ép rượu, và cất một cái tháp; rồi cho những kẻ trồng nho mướn, và đi qua xứ khác.
“Hear another parable: There was a certain landowner who planted a vineyard and set a hedge around it, dug a winepress in it and built a tower. And he leased it to farmers and went on a journey.
34 Ðến mùa hái trái, người chủ sai đầy tớ đến cùng bọn trồng nho, đặng thâu hoa lợi.
When vintage-time drew near he sent his servants to the farmers to receive his fruits.
35 Bọn trồng nho bắt các đầy tớ, đánh người nầy, giết người kia, và ném đá người nọ.
But the farmers took his servants—one they beat, one they killed, one they stoned.
36 Người chủ lại sai đầy tớ khác đông hơn khi trước; thì họ cũng đối đãi một cách.
Again he sent other servants, more than the first, and they did to them likewise.
37 Sau hết, người chủ sai chính con trai mình đến cùng họ, vì nói rằng: Chúng nó sẽ kính trọng con ta.
So finally he sent his son to them saying, ‘They will respect my son.’
38 Nhưng khi bọn trồng nho thấy con đó, thì nói với nhau rằng: Người nầy là kẻ kế tự đây; hè! hãy giết nó đi, và chiếm lấy phần gia tài nó.
But when the farmers saw the son they said among themselves: ‘This is the heir. Come, let us kill him and take possession of his inheritance.’
39 Họ bèn bắt con ấy, quăng ra ngoài vườn nho, và giết đi.
And taking him they threw him out of the vineyard and killed him.
40 Vậy, khi người chủ vườn đến, thì sẽ xử với bọn làm vườn ấy thể nào?
Therefore, when the owner of the vineyard comes, what will he do to those farmers?”
41 Chúng trả lời rằng: Người chủ sẽ diệt đồ hung ác ấy cách khổ sở, và cho bọn trồng nho khác mướn vườn ấy, là kẻ sẽ nộp hoa lợi lúc đến mùa.
They say to Him: “He will miserably destroy those miserable men! And he will lease the vineyard to other farmers who will render to him the fruits in their seasons.”
42 Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Các ngươi há chưa hề đọc lời trong Kinh Thánh: Hòn đá đã bị người xây nhà bỏ ra, Trở nên đá đầu góc nhà; Ấy là một sự lạ trước mắt chúng ta, hay sao?
Jesus says to them: “Did you never read in the Scriptures: ‘A stone which the builders rejected, this one became the cornerstone. This was the Lord's doing, and it is marvelous in our eyes’?
43 Bởi vậy, ta phán cùng các ngươi, nước Ðức Chúa Trời sẽ cất khỏi các ngươi, và cho một dân khác là dân sẽ có kết quả của nước đó.
Therefore I say to you that the kingdom of God will be taken away from you and given to a nation producing the fruits of it.
44 Kẻ nào rơi trên hòn đá ấy sẽ bị giập nát, còn kẻ nào bị đá ấy rớt nhằm thì sẽ tan tành như bụi.
Also, whoever falls upon this stone will be broken to pieces; but upon whomever it falls, it will grind him to powder.”
45 Các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si nghe những lời ví dụ đó, thì biết Ngài nói về mình.
As the chief priests and Pharisees heard His parables they knew that He was speaking about them.
46 Họ bèn tìm cách để bắt Ngài; song sợ thiên hạ vì thiên hạ tôn Ngài là đấng tiên tri.
And although they wanted to seize Him, they were afraid of the crowds, because they considered Him as a prophet.
