Ma-thi-ơ 15
1 Bấy giờ, có mấy người Pha-ri-si và mấy thầy thông giáo từ thành Giê-ru-sa-lem đến gần Ðức Chúa Jêsus, mà thưa rằng:
Then came to Jesus Pharisees and Scribes that were from Jerusalem, and said:
2 Sao môn đồ thầy phạm lời truyền khẩu của người xưa? Vì họ không rửa tay trước khi ăn.
Why do thy disciples transgress the tradition of the elders, and wash not their hands when they eat bread?
3 Ngài đáp rằng: Còn các ngươi sao cũng vì cớ lời truyền khẩu mình mà phạm điều răn của Ðức Chúa Trời?
Jesus replied and said to them: Why do ye also transgress the commandment of God, on account of your tradition?
4 Vì Ðức Chúa Trời đã truyền điều răn nầy: Phải hiếu kính cha mẹ ngươi; lại, điều nầy: Ai mắng nhiếc cha mẹ thì phải chết.
For God hath said: Honor thy father, and thy mother; and he that revileth his father or his mother, shall be put to death.
5 Nhưng các ngươi lại nói rằng: Ai nói cùng cha mẹ rằng: Những điều mà tôi có thể giúp cha mẹ, đã dâng cho Ðức Chúa Trời rồi, thì người ấy không cần phải hiếu kính cha mẹ.
But ye say: Whosoever shall say to a father or to a mother, Be that my offering, by which ye get profit from me: then he must not honor his father or his mother.
6 Như vậy, các ngươi đã vì lời truyền khẩu mình mà bỏ lời Ðức Chúa Trời.
And thus ye make void the word of God, for the sake of your tradition.
7 Hỡi kẻ giả hình! Ê-sai đã nói tiên tri về các ngươi phải lắm, mà rằng:
Ye hypocrites, well did the prophet Isaiah prophesy of you, and say:
8 Dân nầy lấy môi miếng thờ kính ta; Nhưng lòng chúng nó xa ta lắm.
This people honoreth me with the lips, but their heart is far from me.
9 Sự chúng nó thờ lạy ta là vô ích, Vì chúng nó dạy theo những điều răn mà chỉ bởi người ta đặt ra.
And in vain they pay me homage, while they teach doctrines that are the precepts of men.
10 Ðoạn, Ngài gọi đoàn dân đến, mà phán rằng: Hãy nghe, và hiểu.
And he called the multitudes, and said to them, Hear and understand.
11 Chẳng phải điều chi vào miệng làm dơ dáy người; nhưng điều chi ở miệng ra, ấy mới là điều làm dơ dáy người vậy!
Not that which entereth the mouth, defileth a man; but that which proceedeth from the mouth, that defileth a man.
12 Môn đồ bèn lại gần, mà thưa rằng: Thầy có hay rằng người Pha-ri-si nghe lời thầy nói mà phiền giận chăng?
Then came his disciples, and said to him: Knowest thou, that the Pharisees were offended when they heard that speech?
13 Ngài đáp rằng: Cây nào mà Cha ta trên trời không trồng, thì phải nhổ đi.
And he replied, and said to them: Every plant, which my Father who is in heaven hath not planted, shall be eradicated.
14 Hãy để vậy: đó là những kẻ mù làm người dẫn đưa; nếu kẻ mù dẫn đưa kẻ mù, thì cả hai sẽ cùng té xuống hố.
Let them alone: they are blind leaders of the blind. And if a blind man leadeth one blind, they will both fall into the ditch.
15 Phi -e-rơ bèn cất tiếng thưa rằng: Xin thầy cắt nghĩa lời ví dụ ấy cho chúng tôi.
And Simon Cephas answered and said to him: My Lord, explain to us this similitude.
16 Ðức Chúa Jêsus hỏi rằng: Các ngươi cũng còn chưa hiểu biết sao?
And he said to them: Are ye also, up to this time, without understanding?
17 Các ngươi chưa hiểu vật gì vào miệng thì đi thẳng xuống bụng, rồi phải bỏ ra nơi kín sao?
Know ye not, that whatever entereth the mouth, passeth into the belly, and from there is ejected by purgation?
18 Song những điều bởi miệng mà ra là từ trong lòng, thì những điều đó làm dơ dáy người.
But that which proceedeth from the mouth, cometh from the heart: and that is what defileth a man.
19 Vì từ nơi lòng mà ra những ác tưởng, những tội giết người, tà dâm, dâm dục, trộm cướp, làm chứng dối, và lộng ngôn.
For, from the heart proceed evil thoughts, adultery, murder, whoredom, theft, false testimony, reviling.
20 Ấy đó là những điều làm dơ dáy người; song sự ăn mà không rửa tay chẳng làm dơ dáy người đâu.
These are the things that defile a man. But if a man eat while his hands are unwashed, he is not defiled.
21 Ðức Chúa Jêsus đi từ đó, vào bờ cõi thành Ty-rơ và thành Si-đôn.
And Jesus departed from there, and went to the confines of Tyre and Sidon.
22 Xảy có một người đờn bà xứ Ca-na-an, từ xứ ấy đến, mà kêu lên rằng: Lạy Chúa, là con cháu vua Ða-vít, xin thương xót tôi cùng! Con gái tôi mắc quỉ ám, khốn cực lắm.
And lo, a woman, a Canaanitess from those confines, came forth, calling out and saying: Compassionate me, my Lord, thou son of David: my daughter is grievously distressed by a demon.
23 Nhưng Ngài chẳng đáp một lời. Môn đồ bèn đến gần, cố nài xin rằng: Xin thầy truyền cho đờn bà ấy về, vì người kêu van ở đằng sau chúng ta.
But he answered her not a word. And his disciples came and requested of him, and said: Send her away, for she crieth after us.
24 Ngài đáp rằng: Ta chịu sai đến đây, chỉ vì các con chiên lạc mất của nhà Y-sơ-ra-ên đó thôi.
But he answered and said to them: I am not sent, except to the sheep that have strayed from the house of Israel.
25 Song người đờn bà lại gần, lạy Ngài mà thưa rằng: Lạy Chúa, xin Chúa giúp tôi cùng!
And she came, and worshipped him, and said: Help me, my Lord.
26 Ngài đáp rằng: Không nên lấy bánh của con cái mà quăng cho chó con ăn.
Jesus said to her: It is not proper, to take the bread of the children and throw it to the dogs.
27 Người đờn bà lại thưa rằng: Lạy Chúa, thật như vậy, song mấy con chó con ăn những miếng bánh vụn trên bàn chủ nó rớt xuống.
And she said: Even so, my Lord; yet the dogs eat of the fragments that fall from the tables of their masters, and live.
28 Ngài bèn phán rằng: Hỡi đờn bà kia, ngươi có đức tin lớn; việc phải xảy ra theo ý ngươi muốn! Cũng một giờ đó, con gái người liền được lành.
Then Jesus said to her: O woman, great is thy faith: be it to thee, as thou desirest. And her daughter was cured from that hour.
29 Ðức Chúa Jêsus từ đó đi đến gần biển Ga-li-lê; rồi lên trên núi mà ngồi.
And Jesus departed from there, and came to the side of the sea of Galilee: and he ascended a mountain, and sat there.
30 Bấy giờ có đoàn dân rất đông đến gần Ngài, đem theo những kẻ què, đui, câm, tàn tật và nhiều kẻ đau khác, để dưới chơn Ðức Chúa Jêsus, thì Ngài chữa cho họ được lành.
And great multitudes came to him; and with them were the lame, and the blind, and the dumb, and the maimed, and many others: and they laid them at the feet of Jesus, and he healed them.
31 Vậy, chúng thấy kẻ câm được nói, kẻ tàn tật được khỏi, kẻ què được đi, kẻ đui được sáng, thì lấy làm lạ lắm, đều ngợi khen Ðức Chúa Trời của dân Y-sơ-ra-ên.
So that the multitudes were amazed, when they saw the dumb speaking, and the maimed made whole, and the lame walking, and the blind seeing: and they praised the God of Israel.
32 Khi đó, Ðức Chúa Jêsus gọi môn đồ đến mà phán rằng: Ta thương xót đoàn dân nầy; vì đã ba ngày ở cùng ta, bây giờ không có chi ăn hết. Ta không muốn để họ nhịn đói mà về, e phải mệt lủi dọc đường chăng.
Then Jesus called his disciples, and said to them: I pity this multitude; for lo, these three days they have continued with me, and they have nothing to eat: and I am unwilling to send them away fasting, lest they faint by the way.
33 Môn đồ thưa rằng: Ở nơi đồng vắng nầy, ta há dễ kiếm đâu đủ bánh, đặng cho dân đông dường ấy ăn no nê sao?
His disciples say to him: Whence can we get bread in the wilderness, to satisfy all this multitude?
34 Ngài phán hỏi môn đồ rằng: Các ngươi có mấy cái bánh? Môn đồ thưa rằng: Có bảy cái bánh, cùng vài con cá.
Jesus said to them, How many loaves have ye? They said to him, Seven, and a few little fishes.
35 Ngài bèn biểu dân chúng ngồi xuống đất.
And he commanded the multitudes to recline on the ground.
36 Ðoạn Ngài lấy bảy cái bánh và cá; tạ ơn rồi, bẻ bánh ra đưa cho môn đồ, môn đồ phân phát cho dân chúng.
And he took the seven loaves and the fishes, and gave thanks, and brake, and gave to his disciples; and the disciples gave to the multitudes.
37 Ai nấy ăn no cả, còn bánh thừa lượm được bảy giỏ đầy.
And they all ate, and were satisfied. And they took up the remains of fragments, seven full baskets.
38 Số người ăn là bốn ngàn, không kể đờn bà con trẻ.
And they that had eaten were four thousand men, besides women and children.
39 Bấy giờ Ngài cho đoàn dân về, rồi xuống thuyền mà qua bờ cõi xứ Ma-ga-đan.
And when he had sent away the multitudes, he took ship, and came to the coasts of Magdala.
