Lu-ca 9
1 Ðức Chúa Jêsus nhóm họp mười hai sứ đồ, ban quyền năng phép tắc để trị quỉ chữa bịnh.
And having summoned the twelve, he gave them power and authority over all demons, and to heal diseases.
2 Rồi Ngài sai để rao giảng về nước Ðức Chúa Trời cùng chữa lành kẻ có bịnh.
And he sent them to preach the kingdom of God, and to heal those who were incapacitated.
3 Ngài dạy rằng: Ði đường chớ đem gì theo hết, hoặc gậy, hoặc bao, hoặc bánh, hoặc tiền bạc; cũng đừng đem hai áo.
And he said to them, Take nothing for the way, neither staffs, nor bag, nor bread, nor silver, nor have two coats each.
4 Hễ các ngươi vào nhà nào, hãy ở đó cho đến khi đi.
And into whatever house ye may enter, remain there, and from there depart.
5 Còn ai không tiếp rước các ngươi, hãy ra khỏi thành họ, và phủi bụi chơn mình để làm chứng nghịch cùng họ.
And as many as will not receive you, when departing from that city, also shake off the dust from your feet for a testimony against them.
6 Vậy, các sứ đồ ra đi, từ làng nầy tới làng kia, rao giảng Tin Lành khắp nơi và chữa lành người có bịnh.
And having departed, they passed through the villages, preaching the good news, and healing everywhere.
7 Bấy giờ, Hê rốt là vua chư hầu, nghe nói về các việc xảy ra, thì không biết nghĩ làm sao; vì kẻ nầy nói rằng: Giăng đã từ kẻ chết sống lại;
But Herod the tetrarch heard of all that was done by him. And he was perplexed, because it was said by some that John was risen from the dead,
8 kẻ khác nói rằng: Ê-li đã hiện ra; và kẻ khác nữa thì rằng: Một trong các đấng tiên tri đời xưa đã sống lại.
and by some that Elijah appeared, and by others that a prophet, one of the ancient men arose.
9 Song Hê-rốt thì nói: Ta đã truyền chém Giăng rồi: vậy người nầy là ai, mà ta nghe làm những việc dường ấy? Vua bèn tìm cách thấy Ðức Chúa Jêsus.
And Herod said, I beheaded John, but who is this about whom I hear such things? And he sought to see him.
10 Các sứ đồ trở về trình cùng Ðức Chúa Jêsus mọi việc mình đã làm. Ngài bèn đem các sứ đồ đi tẻ ra với mình đến gần thành kia gọi là Bết-sai-đa.
And when the apostles returned, they related to him as many things as they did. And having taken them along, he withdrew in private into a desolate place of a city called Bethsaida.
11 Nhưng dân chúng nghe vậy, thì đi theo Ngài. Ðức Chúa Jêsus tiếp đãi dân chúng, giảng cho họ về nước Ðức Chúa Trời, và chữa cho những kẻ cần được lành bịnh.
But the multitudes having known, they followed him. And having received them, he spoke to them about the kingdom of God, and he cured those who had need of healing.
12 Khi gần tối, mười hai sứ đồ đến gần Ngài mà thưa rằng: Xin truyền cho dân chúng về, để họ đến các làng các ấy xung quanh mà trọ và kiếm chi ăn; vì chúng ta ở đây là nơi vắng vẻ.
And the day began to decline, and the twelve having come near, they said to him, Send the multitude away, so that, after going into the villages and fields around, they may rest and find provision, because we are here in a desolate place.
13 Song Ngài phán rằng: Chính các ngươi hãy cho họ ăn. Các sứ đồ thưa rằng: Ví thử chính mình chúng tôi không đi mua đồ ăn cho hết thảy dân nầy, thì chỉ có năm cái bánh và hai con cá mà thôi.
But he said to them, Give ye them to eat. And they said, There are for us not more than five loaves and two fishes, unless, after going, we might buy food for all this people.
14 Vả, bấy giờ có độ năm ngàn người nam ở đó. Ngài bèn phán cùng môn đồ rằng: Hãy biểu chúng ngồi từng hàng năm mươi người.
For there were about five thousand men. And he said to his disciples, Make them sit down in groups of fifty each.
15 Môn đồ làm theo lời; chúng ngồi xuống hết thảy.
And they did so, and made them all sit down.
16 Ðoạn, Ðức Chúa Jêsus lấy năm cái bánh và hai con cá, ngước mắt lên trời, chúc tạ, rồi bẻ ra trao cho môn đồ, đặng phát cho đoàn dân.
And after taking the five loaves and the two fishes, having looked up to heaven, he blessed them, and broke in pieces, and gave to the disciples to set before the multitude.
17 Ai nấy ăn no rồi, người ta thâu được mười hai giỏ đầy những miếng thừa.
And they ate, and were all filled. And there were taken up to them of the remaining fragments, twelve baskets.
18 Một ngày kia, Ðức Chúa Jêsus đang cầu nguyện riêng, môn đồ nhóm lại xung quanh Ngài, Ngài hỏi rằng: Trong dân chúng, họ nói ta là ai?
And it came to pass, as he was praying privately, the disciples were with him. And he questioned them, saying, Who do the multitudes say that I am?
19 Thưa rằng: Người nầy nói là Giăng Báp-tít, người kia nói là Ê-li; kẻ khác nói là một trong các đấng tiên tri đời xưa sống lại.
And having answered, they said, John the immerser, but others, Elijah, and others, that a certain prophet of the ancient men arose.
20 Ngài lại hỏi rằng: Còn về phần các ngươi thì nói ta là ai? Phi -e-rơ thưa rằng: Thầy là Ðấng Christ của Ðức Chúa Trời.
And he said to them, But ye, who say ye that I am? And having answered, Peter said, The Christ of God.
21 Ðức Chúa Jêsus nghiêm cấm môn đồ nói sự ấy với ai,
But having chided them, he commanded to tell this to no man,
22 và phán thêm rằng: Con người phải chịu nhiều điều khốn khổ, phải bị các trưởng lão, các thầy tế lễ cả, và các thầy thông giáo bỏ ra, phải bị giết, ngày thứ ba phải sống lại.
saying, It is necessary for the Son of man to suffer many things, and be rejected by the elders and chief priests and scholars, and be killed, and the third day to rise.
23 Ðoạn, Ngài phải cùng mọi người rằng: Nếu ai muốn theo ta, phải tự bỏ mình đi, mỗi ngày vác thập tự giá mình mà theo ta.
And he said to all, If any man wants to come behind me, let him deny himself, and take up his cross, and follow me.
24 Vì ai muốn cứu sự sống mình thì sẽ mất, còn ai vì cớ ta mất sự sống, thì sẽ cứu.
For whoever wants to save his life will lose it, but whoever may lose his life because of me, this man will save it.
25 Nếu ai được cả thiên hạ, mà chính mình phải mất hoặc hư đi, thì có ích gì?
For what is a man benefited, having gained the whole world, but having lost or having forfeited himself?
26 Vì nếu ai hổ thẹn về ta và lời ta, thì Con người sẽ hổ thẹn về họ, khi Ngài ngự trong sự vinh hiển của mình, của Cha, và của thiên sứ thánh mà đến.
For whoever may be ashamed of me and of my words, the Son of man will be ashamed of this man when he comes in his glory, and of the Father, and of the holy agents.
27 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, một vài người trong các ngươi đương đứng đây sẽ không chết trước khi chưa thấy nước Ðức Chúa Trời.
But I tell you truly, there are some of those who stand here, who will, no, not taste of death, till they see the kingdom of God.
28 Ðộ tám ngày sau khi phán các lời đó, Ðức Chúa Jêsus đem Phi -e-rơ, Giăng và Gia-cơ đi với mình lên trên núi để cầu nguyện.
And it came to pass about eight days after these sayings, that after taking Peter and John and James, he went up onto the mountain to pray.
29 Ðương khi cầu nguyện, diện mạo Ngài khác thường, áo Ngài trở nên sắc trắng chói lòa.
And as he was praying, the appearance of his face became different, and his clothing glistening white.
30 Và nầy, có hai người nói chuyện cùng Ngài; ấy là Môi-se và Ê-li,
And behold, two men talked with him, who were Moses and Elijah,
31 hiện ra trong sự vinh hiển, và nói về sự Ngài qua đời, là sự sẽ phải ứng nghiệm tại thành Giê-ru-sa-lem.
who, having appeared in glory, spoke of his departure, which he was going to fulfill at Jerusalem.
32 Phi -e-rơ cùng đồng bạn mình buồn ngủ lắm, nhưng vừa tỉnh thức ra, thấy vinh hiển của Ðức Chúa Jêsus và hai đấng ấy đứng gần Ngài.
But Peter and those with him were weighed down with sleep, and having become awake, they saw his glory, and the two men who stood with him.
33 Lúc hai đấng ấy lìa khỏi Ðức Chúa Jêsus, Phi -e-rơ thưa Ngài rằng: Thưa thầy, chúng ta ở đây tốt lắm, hãy đóng ba trại, một cái cho thầy, một cái cho Môi-se và một cái cho Ê-li. Vì Phi -e-rơ không biết mình nói chi.
And it came to pass, as they were departing from him, Peter said to Jesus, Master, it is good for us to be here, and we could make three tabernacles, one for thee, and one for Moses, and one for Elijah, not knowing what he was saying.
34 Khi người còn đương nói, có một đám mây kéo đến, bao phủ lấy; và khi vào trong đám mây, các môn đồ đều sợ hãi.
And while he was speaking these things, a cloud came and overshadowed them. And they were afraid as they entered into the cloud.
35 Bấy giờ, nghe có tiếng từ trong đám mây phán ra rằng: Nầy là Con ta, Người được lựa chọn của ta, hãy nghe Người.
And a voice came out of the cloud, saying, This is my beloved Son. Hear ye him.
36 Khi tiếng ấy phát ra, thì Ðức Chúa Jêsus ở một mình. Các môn đồ nín lặng, không nói cùng ai về sự mình đã thấy.
And at the occurrence of the voice, Jesus was found alone. And they kept silent, and informed no man in those days any of the things that they have seen.
37 Bữa sau, khi Chúa cùng môn đồ từ núi xuống, có đoàn dân đông đến đón rước Ngài.
And it came to pass, on the next day, when they came down from the mountain, a large crowd met him.
38 Một người trong đám đông kêu lên rằng: Lạy thầy, xin thầy đoái đến con trai tôi, vì là con một tôi.
And behold, a man from the crowd cried out, saying, Teacher, I beseech thee to look upon my son, because he is the only begotten to me.
39 Một quỉ ám nó, thình lình kêu la; quỉ vật vã nó dữ tợn, làm cho sôi bọt miếng, mình mẩy nát hết, rồi mới ra khỏi.
And lo, a spirit seizes him, and he suddenly cries out, and it convulses him with foaming. And it departs from him difficultly, injuring him.
40 Tôi đã xin môn đồ thầy đuổi quỉ đó, nhưng họ đuổi không được.
And I begged thy disciples that they might cast it out, and they could not.
41 Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Hỡi dòng dõi không tin và bội nghịch kia, ta ở với các ngươi và nhịn các ngươi cho đến chừng nào? Hãy đem con của ngươi lại đây.
And having answered, Jesus said, O faithless and perverted generation, how long will I be with you and endure you? Bring thy son here.
42 Ðứa con trai vừa lại gần, quỉ xô nó nhào xuống đất, và vật vã dữ tợn. Song Ðức Chúa Jêsus quở nặng tà ma, chữa lành con trẻ ấy, và giao lại cho cha nó.
And as he was still coming, the demon tore him, and he convulsed. But Jesus rebuked the unclean spirit, and healed the boy, and gave him back to his father.
43 Ai nấy đều lấy làm lạ về quyền phép cao trọng của Ðức Chúa Trời. Khi mọi người đang khen lạ các việc Ðức Chúa Jêsus làm, Ngài phán cùng môn đồ rằng:
And they were all amazed at the majesty of God. But while all were wondering at all the things which Jesus did, he said to his disciples,
44 Về phần các ngươi, hãy nghe kỹ điều ta sẽ nói cùng: Con người sẽ bị nộp trong tay người ta.
Place ye these sayings into your ears, for the Son of man is going to be delivered up into the hands of men.
45 Nhưng các môn đồ không hiểu lời ấy, vì đã che khuất cho mình để chẳng rõ nghĩa làm sao; và sợ không dám hỏi Ngài về lời ấy.
But they did not understand this saying, and it was concealed from them, so that they did not perceive it. And they were afraid to ask him about this saying.
46 Các môn đồ biện luận cùng nhau cho biết ai là lớn hơn hết trong hàng mình.
But a thought entered among them, which of them may be greater.
47 Nhưng Ðức Chúa Jêsus biết ý tưởng trong lòng môn đồ, thì lấy một đứa con trẻ để gần mình,
But having perceived the thought of their heart, having taken a child, Jesus stood it beside him,
48 mà phán rằng: Hễ ai vì danh ta mà tiếp con trẻ nầy, tức là tiếp ta; còn ai tiếp ta, tức là tiếp Ðấng đã sai ta. Vì kẻ nào hèn mọn hơn hết trong vòng các ngươi, ấy chính người đó là kẻ cao trọng.
and he said to them, Whoever may receive this child in my name receives me, and whoever may receive me receives him who sent me, for he who exists smaller among you all, this man will be great.
49 Giăng cất tiếng nói rằng: Thưa thầy, chúng tôi từng thấy có kẻ nhơn danh thầy mà trừ quỉ; chúng tôi đã cấm họ, vì không cùng chúng tôi theo thầy.
And having answered, John said, Master, we saw a certain man casting out demons in thy name, and we forbade him, because he does not follow with us.
50 Nhưng Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Ðừng cấm họ, vì ai không nghịch cùng các ngươi, là thuận với các ngươi.
But Jesus said to him, Do not forbid, for he who is not against us is for us.
51 Khi gần đến kỳ Ðức Chúa Jêsus được đem lên khỏi thế gian, Ngài quyết định đi thành Giê-ru-sa-lem.
And it came to pass, while fulfilling the days for his ascension, that he also set his face to go to Jerusalem.
52 Ngài sai kẻ đem tin đi trước mình. Họ ra đi, vào một làng của người Sa-ma-ri, để sửa soạn nhà trọ cho Ngài;
And he sent agents before his face, and they went. And having gone, they entered into a village of Samaritans, so as to make ready for him.
53 song người Sa-ma-ri không tiếp rước Ngài, vì Ngài đi thẳng lên thành Giê-ru-sa-lem.
And they did not receive him, because his face was going to Jerusalem.
54 Gia-cơ và Giăng là môn đồ Ngài, thấy vậy, nói rằng: Thưa Chúa, Chúa có muốn chúng tôi khiến lửa từ trên trời xuống thiêu họ chăng?
And his disciples James and John having seen, they said, Lord, do thou want that we should call fire to come down from the sky, and consume them, as also Elijah did?
55 Nhưng Ðức Chúa Jêsus xây lại quở hai người, mà rằng: Các ngươi không biết tâm thần nào xui giục mình.
But having turned around, he rebuked them, and said, Ye do not know what kind of spirit ye are.
56 Rồi Ngài cùng môn đồ đi qua làng khác.
For the Son of man came not to destroy the lives of men, but to save. And they went to another village.
57 Ðang khi đi đường, có kẻ thưa Ngài rằng: Chúa đi đâu tôi sẽ theo đó.
And it came to pass while they went on the way, a certain man said to him, I will follow thee wherever thou may go, Lord.
58 Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Con cáo có hang, chim trời có ổ; song Con người không có chỗ mà gối đầu.
And Jesus said to him, The foxes have holes, and the birds of the sky, nests, but the Son of man has not where he might lay his head.
59 Ngài phán cùng kẻ khác rằng: Ngươi hãy theo ta. Kẻ ấy thưa rằng: Xin cho phép tôi đi chôn cha tôi trước đã.
And he said to another, Follow me. But he said, Lord, allow me first, after departing, to bury my father.
60 Nhưng Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy để kẻ chết chôn kẻ chết; còn ngươi, hãy đi rao giảng nước Ðức Chúa Trời.
But Jesus said to him, Leave the dead to bury their own dead, but thou, after departing, proclaim the kingdom of God.
61 Có kẻ khác nữa thưa rằng: Lạy Chúa, tôi sẽ theo Chúa, song xin cho phép tôi trước về từ giã người trong nhà tôi.
And also another said, I will follow thee, Lord, but first allow me to bid farewell to those in my house.
62 Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Ai đã tra tay cầm cày, còn ngó lại đằng sau, thì không xứng đáng với nước Ðức Chúa Trời.
But Jesus said to him, No man, having put his hand to a plow, and looking to things behind, is fit for the kingdom of God.
