Lu-ca 5
1 Khi Ðức Chúa Jêsus, trên bờ hồ Ghê-nê-xa-rết, đoàn dân đông chen lấn nhau xung quanh Ngài đặng nghe đạo Ðức Chúa Trời.
One day while many people were crowding around him to hear the message from God, Jesus was standing on the shore of Gennesaret Lake, [which is also called Lake Galilee].
2 Ngài thấy hai chiếc thuyền đậu gần bờ, người đánh cá đã xuống khỏi thuyền giặt lưới,
He saw two [fishing] boats at the edge of the lake. The fishermen had gone out of the boats and were washing their [fishing] nets [on the shore]. One of the boats belonged to Simon.
3 thì Ngài lên một chiếc thuyền trong hai chiếc, là chiếc của Si-môn, biểu người đem ra khỏi bờ một chút; rồi Ngài ngồi mà dạy dỗ dân chúng.
Jesus got in that boat and asked Simon to push the boat a little bit away from the shore [so that he could speak to the crowd more easily. Jesus] sat in the boat and taught the people [who were on the shore].
4 Khi Ngài phán xong thì biểu Si-môn rằng: Hãy chèo ra ngoài sâu, thả lưới mà đánh cá.
After he finished speaking [to them], he said to Simon, “Push the boat out to where the water is deep. Then let your nets down [into the water] to catch [some fish]!”
5 Si-môn thưa rằng: Thưa thầy, chúng tôi đã làm suốt đêm không bắt được chi hết; dầu vậy, tôi cũng theo lời thầy mà thả lưới.
Simon replied, “Master, we [(exc)] worked hard all night but we did not catch any [fish]. But because you [(sg)] tell me to do it, I will let down the nets.”
6 Họ thả lưới xuống, được nhiều cá lắm, đến nỗi lưới phải đứt ra.
When Peter [and the men with him] had done that, they caught so many fish that their nets were breaking.
7 Họ bèn ra vọi gọi đồng bạn mình ở thuyền khác đến giúp; bạn kia đến chở cá đầy hai chiếc thuyền, đến nỗi gần chìm.
They motioned to their partners in the other boat to come and help them. So they came and filled both the boats [with fish from the net]. The result was that the boats were so full that they began to sink.
8 Si-môn Phi -e-rơ thấy vậy, liền sấp mình xuống ngang đầu gối Ðức Chúa Jêsus, mà thưa rằng: Lạy Chúa, xin ra khỏi tôi, vì tôi là người có tội.
Simon and all the men who were with him were amazed at how many fish they had taken. James and John, the two sons of Zebedee, who were Simon’s partners, were among those who were amazed. When Simon, [whose other name was] Peter, saw [the fish, feeling ashamed to be in the presence of someone who obviously had God’s power], he prostrated himself before Jesus and said, “Lord, you should go away from me, because I am a sinful man!”
9 Số là, vì đánh cá dường ấy, nên Si-môn cùng mọi người ở với mình đều thất kinh; Gia-cơ và Giăng con Xê-bê-đê, là những kẻ đồng bạn với Si-môn cũng đồng một thể ấy.
10 Ðức Chúa Jêsus bèn phán cùng Si-môn rằng: Ðừng sợ chi, từ nay trở đi, ngươi sẽ nên tay đánh lưới người.
But Jesus said to Simon, “Do not be afraid! [Up until now you(sg) have been gathering fish] [MET], but from now on you will gather people [to become my disciples].”
11 Ðoạn, họ đem thuyền vào bờ, bỏ hết thảy mà theo Ngài.
So after they brought the boats to the shore, they left their business [HYP] [in the hands of others] and went with Jesus.
12 Ðức Chúa Jêsus đương ở trong thành kia, có một người mắc bịnh phung đầy mình, thấy Ngài thì sấp mặt xuống đất, mà nài xin rằng: Lạy Chúa, nếu Chúa khứng, chắc có thể làm cho tôi được sạch!
While [Jesus] was in one of the cities [there in the district of Galilee], there was a man there who was very severely affected by leprosy. When he saw Jesus, he prostrated himself before him and, [wanting Jesus to heal him], pleaded with him, “Lord/Sir, [please heal me, because] you are able to heal me if you are willing to!”
13 Ðức Chúa Jêsus giơ tay rờ đến người ấy, mà phán rằng: Ta khứng, hãy sạch đi. Tức thì, bịnh phung liền hết.
[Then Jesus, disregarding the religious law that forbade people to come close to lepers], reached out his hand and touched the man. He said, “I am willing [to heal you]; and I heal you now!” Immediately the man [was healed]. He was no longer a leper [PRS]!
14 Ðức Chúa Jêsus cấm người đó học chuyện lại với ai; nhưng dặn rằng: Hãy đi tỏ mình cùng thầy tế lễ; và dâng của lễ về sự ngươi được sạch, theo như Môi-se dạy, để điều đó làm chứng cho họ.
Then Jesus told him, “Make sure that you do not report [your healing immediately. First, go to a priest in Jerusalem] and show yourself to him [so that he can examine you and verify that you no longer have leprosy]. After the priest tells [the local people], they will know that [you have been healed, and you will be able to associate with them again]. Also take to the priest [the offering] that Moses commanded [that people who have been healed from leprosy should offer].”
15 Danh tiếng Ngài càng ngày càng vang ra, và một đoàn dân đông nhóm họp để nghe Ngài và để được chữa lành bịnh.
But many people heard the man’s report of what [Jesus had done]. The result was that large crowds came to Jesus to hear his [message] and to be healed of their sicknesses {so that he would heal their sicknesses}.
16 Song Ngài lánh đi nơi đồng vắng mà cầu nguyện.
But he often would go away from them to the desolate area and pray.
17 Một ngày kia, Ðức Chúa Jêsus đang dạy dỗ, có người Pha-ri-si và mấy thầy dạy luật từ các làng xứ Ga-li-lê, xứ Giu-đê, và thành Giê-ru-sa-lem đều đến, ngồi tại đó, quyền phép Chúa ở trong Ngài để chữa lành các bịnh.
One day when [Jesus] was teaching, some men from the Pharisee [sect] were sitting there. Some of them were men who taught the [Jewish] laws. They had come from many [HYP] villages in Galilee [district] and also from Jerusalem and from [other] villages in Judea [district]. [At that time while] God was giving Jesus power to heal people,
18 Bấy giờ, có mấy người khiêng một kẻ đau bại trên giường, kiếm cách đem vào để trước mặt Ðức Chúa Jêsus.
several men brought on a sleeping pad a man who was paralyzed. They wanted to bring him into [the house] and lay him in front of Jesus.
19 Nhơn vì người đông lắm không biết bởi đâu mà qua, họ bèn trèo lên mái nhà, dỡ ngói ra, dòng người và giường nhỏ xuống trước mặt Ngài, giữa đám đô hội.
But there was no way to do that because of the large crowd of people, so they went up [the steps] onto the roof. They tied ropes onto the sleeping pad and, after [removing some of] the tiles on the roof, they lowered the man [on] the sleeping pad. They lowered him through the opening into the midst of the crowd in front of Jesus.
20 Ðức Chúa Jêsus thấy đức tin của họ, bèn phán rằng: Hỡi người, tội lỗi ngươi đã được tha.
When Jesus perceived that they believed that [he could heal the man], he said to him, “My friend, [I] forgive your sins!”
21 Các thầy thông giáo và Pha-ri-si bèn nghị luận rằng: Người nầy là ai mà nói phạm thượng vậy? Ngoài Ðức Chúa Trời, há có ai tha tội được sao?
The men who taught the [Jewish] laws and the rest of the Pharisees began to think within themselves, “Who does this man [think he is, saying] that? He is insulting God! (Nobody can forgive sins!/What person can forgive sins?) [RHQ] Only God can do that!”
22 Nhưng Ðức Chúa Jêsus biết ý tưởng họ, cất tiếng phán rằng: Các ngươi nghị luận gì trong lòng?
Jesus perceived what they were thinking. So he said to them, “(You should not think that way [about what I said]!/Why do you question within yourselves [about what I said]?) [RHQ] [Consider this]:
23 Nay nói rằng: Tội ngươi đã được tha, hoặc rằng: Ngươi hãy đứng dậy mà đi, thì bên nào dễ hơn?
It would [not] be risky [for someone] to say [to this man], ‘[I] forgive your sins,’ [because no one could see whether or not his sins were really forgiven. But no one] [RHQ], [without having the power to heal], would say to [him], ‘Get up and walk!’ [because people could easily see whether he was healed or not].
24 Vả, hầu cho các ngươi biết Con người ở thế gian có quyền tha tội: Ngài phán cùng kẻ bại rằng: Ta biểu ngươi đứng dậy, vác giường trở về nhà.
But [as a result of my healing this man] you [(pl)] will know that [God] has authorized [me], the one who came from heaven, to forgive the sins [of people while I am on] the earth, [as well as to heal people].” Then he said to the man who was paralyzed, “To you I say, ‘Get up, pick up your sleeping pad, and go home!’”
25 Tức thì kẻ bại đứng dậy trước mặt chúng, vác giường mình đã nằm, và đi về nhà, ngợi khen Ðức Chúa Trời.
Immediately the man [was healed]. He stood up in front of them. He picked up the [sleeping pad] on which he had been lying, and went home, praising God.
26 Ai nấy đều sững sờ, ngợi khen Ðức Chúa Trời; và sợ sệt lắm mà nói rằng: Hôm nay chúng ta đã thấy những việc dị thường.
All the people [there] were amazed! They praised God and were completely awestruck. They kept saying, “We [(inc)] have seen wonderful things today!”
27 Kế đó, Ðức Chúa Jêsus ra ngoài, thấy một người thâu thuế, tên là Lê-vi, đương ngồi tại sở thâu thuế. Ngài phán cùng người rằng: hãy theo ta!
Then [Jesus] left [the town] and saw a man who collected taxes [for the Roman government]. His name was Levi. He was sitting in the booth where he collected the taxes. Jesus said to him, “Come with me [and become my disciple]!”
28 Lê-vi bỏ hết mọi sự, đứng dậy đi theo Ngài.
So Levi left his work [HYP] and went with Jesus.
29 Lê-vi dọn tiệc trọng thể đãi Ngài tại nhà mình, có nhiều người thâu thuế và kẻ khác cùng ngồi ăn đồng bàn.
Afterwards, Levi prepared a big feast in his own house [for Jesus and his disciples]. There was a large group of tax collectors and others eating together with them.
30 Các người Pha-ri-si và các thầy thông giáo họ lằm bằm, nói cùng môn đồ Ngài rằng: Sao các ngươi ăn uống với người thâu thuế và kẻ phạm tội?
The men who were there who taught the [Jewish] laws, ones who belonged to the Pharisee [sect], complained to Jesus’ disciples, saying, “([It is disgusting that] you are eating with tax collectors and [others who we(exc) consider to be] sinners!/Why are you eating with tax collectors [and others who we(exc) consider to be] sinners?)” [RHQ]
31 Ðức Chúa Jêsus phán cùng họ rằng: Không phải người khỏe mạnh cần thầy thuốc, song là người đau ốm.
Then, [to indicate that it was those who knew that they had sinned who were coming to him for help], Jesus said to them, “[It is] people who are sick who need a doctor, not those who are well [MET].
32 Ta Không phải đến gọi kẻ công bình hối cải, song gọi kẻ có tội.
[Similarly], I did not come [from heaven] to invite [those who think they are] righteous [to come to me]. On the contrary, [I came to invite those who know that they are] sinners to turn from their sinful behavior [and come to me].”
33 Họ thưa Ngài rằng: môn đồ của Giăng thường kiêng ăn cầu nguyện, cũng như môn đồ của người Pha-ri-si, chẳng như môn đồ của thầy ăn và uống.
[Those Jewish leaders] said to Jesus, “The disciples of John [the Baptizer] often abstain from food [to show that they want to please God], and the disciples of the Pharisees do that, too. But your disciples keep on eating and drinking! [Why do not they fast like the others]?”
34 Ngài đáp rằng: Trong khi chàng rể còn ở cùng bạn mừng cưới mình, các ngươi dễ bắt họ phải kiêng ăn được sao?
[To show them that it was not appropriate for his disciples to be sad and abstain from food while he was still with them] [MET], Jesus said to them, “When (the bridegroom/man who is getting married) is with [his friends at the time of the wedding], you certainly do not make his friends abstain from food, do you [RHQ]? [No, you do not do that].
35 Song đến ngày nào chàng rể phải đem đi khỏi họ, thì trong những ngày ấy họ mới kiêng ăn vậy.
[But] some day he will be taken away {[his enemies] will take him away} from them. Then, at that time, his friends will abstain from food, [because they will be sad].”
36 Ngài lại lấy thí dụ mà phán cùng họ rằng: Không ai xé một miếng áo mới mà và áo cũ. Nếu vậy, áo mới phải rách, và miếng giẻ mới cũng không xứng với áo cũ.
Then Jesus told them two parables [to show them that those who desire to live according to God’s new message should not be forced to obey the old religious traditions like] ([fasting/abstaining from food]), [and that those who know only the old traditions are not eager to accept new ones] [MET]. He said, “People never tear a piece of cloth from a new garment and attach it to an old garment [to mend it]. If they did that, not only would they be ruining the new garment by tearing it, but the new piece of cloth would not match the old garment.
37 Cũng không ai đổ rượu mới vào bầu da cũ, nếu vậy, rượu mới làm nứt bầu ra; rượu chảy mất và bầu cũng phải hư đi.
Neither does anyone put freshly-[squeezed] grape juice into old skin bags [to store it]. If anyone did that, the grape juice would burst the skin bags [because they would not stretch when the] new [wine ferments and expands. Then] the skin bags would be ruined, and [the wine] would [also] be spilled.
38 Song rượu mới phải đổ vào bầu mới.
On the contrary, new wine must be put into new wineskins.
39 Lại cũng không ai uống rượu cũ lại đòi rượu mới; vì người nói rằng: Rượu cũ ngon hơn.
Furthermore, those who have drunk [only] old wine [are content with that]. They do not want to drink the new wine, because they say, ‘The old wine is [MET] fine!’”
