Lu-ca 20
1 Một ngày trong những ngày đó, Ðức Chúa Jêsus đương dạy dỗ dân chúng trong đền thờ và rao truyền Tin Lành, thì các thầy tế lễ cả, các thầy thông giáo, và các trưởng lão đến thình lình,
One day [during that week, Jesus] was teaching the people in the Temple [courtyard] and telling them [God’s] good message. As he was doing that, the chief priests, the men who taught the [Jewish] laws, and [other Jewish] elders came to him.
2 hỏi Ngài như vầy: Hãy nói cho chúng tôi, bởi quyền phép nào mà thầy làm những điều nầy, hay là ai đã ban cho thầy quyền phép ấy?
They asked him, “Tell us, by what authority are you doing these things? Who authorized you to do things [like you did here yesterday]?”
3 Ngài đáp rằng: Ta cũng hỏi các ngươi một câu. Hãy nói cho ta:
He replied, “I will also ask you a question. Tell me,
4 Phép báp-tem của Giăng đến bởi trên trời, hay là bởi người ta?
where did John [the Baptizer] get [his authority to] baptize [those who came to him]? [Did he get it] from God [MTY/EUP] or from people?”
5 Vả, những người ấy bàn cùng nhau rằng: Nếu chúng ta nói: Bởi trời, thì người sẽ nói với ta rằng: Vậy sao các ngươi không tin lời người?
They discussed this among themselves. They said, “[If we(inc) say], ‘[It was] from God [MTY/EUP],’ he will say to us, ‘[Then] (you should have believed John’s [message]!/why did you not believe what John preached?) [RHQ]’
6 Lại nếu chúng ta nói: Bởi người ta, thì các dân sự sẽ ném đá chúng ta; vì họ đã tin chắc Giăng là một đấng tiên tri.
But if we say, ‘It was [from] people,’ the people [here] will [kill us by] throwing stones at us, because they [all] believe that John was a prophet [from God].”
7 Vậy nên họ trả lời rằng không biết phép ấy bởi đâu mà đến.
So they replied, “We [(exc)] do not know where [John got his authority].”
8 Ðức Chúa Jêsus bèn phán rằng: Ta cũng không nói cho các ngươi bởi quyền phép nào ta làm những điều nầy.
Then Jesus said to them, “[Because you did not answer my question], I will not tell you who authorized me to do those things [here yesterday].”
9 Ðức Chúa Jêsus phán cùng dân chúng lời thí dụ nầy: Người kia trồng một vườn nho, đã cho kẻ trồng nho mướn, rồi bỏ xứ đi lâu ngày.
Then Jesus told the people this parable [to illustrate what God would do to the Jews who rejected the former prophets and himself]: “A [certain] man planted a vineyard. He rented the vineyard to some men [to care for it and to give him some of the grapes in return]. Then he went to another country and stayed there several years.
10 Ðến mùa nho, chủ sai một đầy tớ tới cùng những kẻ trồng nho đặng nhận một phần hoa lợi; song bọn trồng nho đánh đầy tớ, đuổi về tay không.
When [the vines started producing] grapes, he sent a servant to the men who were taking care of the vineyard. He expected that they would give him some of the grapes that the vineyard had produced. But [after the servant arrived], they beat him and they did not give him any grapes. They [just] sent him away.
11 Chủ lại sai một đầy tớ khác nữa; song họ cũng đánh, chưởi, và đuổi về tay không.
[Later], [the owner] sent another servant. But they beat him and mistreated him [also]. They sent him away without giving him any grapes.
12 Chủ lại sai đầy tớ thứ ba; song họ cũng đánh cho bị thương và đuổi đi.
[Still later, the owner] sent another servant. That one they wounded and threw him out [of the vineyard].
13 Chủ vườn nho bèn nói rằng: Ta làm thể nào? Ta sẽ sai con trai yêu dấu ta đến; có lẽ chúng nó sẽ kính nể!
So the owner of the vineyard thought to himself, ‘(I do not know what to do!/What shall I do?) [RHQ]’ [Then he had an idea. He thought to himself], ‘I will send my son, [whom I] love [very much]. Perhaps they will respect him [and give him my share of the grapes].’
14 Song khi bọn trồng nho thấy con trai ấy, thì bàn với nhau như vầy: Kìa, ấy là con kế tự; hãy giết nó, hầu cho gia tài nó sẽ về chúng ta.
[So he sent his son], but when the men who were caring for the vineyard saw him [coming], they said to each other, ‘Here [comes] the man who will [some day] inherit [the vineyard]. Let’s kill him so that this vineyard will be ours!’
15 Họ bèn liệng con trai ấy ra ngoài vườn nho, và giết đi. Vậy chủ vườn sẽ xử họ làm sao?
So they dragged him outside the vineyard and they killed him. So (I will tell you what the owner of the vineyard will do to them!/do you know what the owner of the vineyard will do to them?) [RHQ]
16 Chủ ấy chắc sẽ đến diệt những kẻ trồng nho nầy, rồi lấy vườn giao cho người khác. Ai nấy nghe những lời đó, thì nói rằng: Ðức Chúa Trời nào nỡ vậy!
He will come and kill those men who were taking care of the vineyard. Then he will arrange for other people to take care of it.” When the people listening to Jesus heard that, they said, “[We would] not do anything like those wicked men did!”
17 Ðức Chúa Jêsus bèn ngó họ mà rằng: Vậy thì lời chép: Hòn đá thợ xây nhà bỏ ra, Trở nên đá góc nhà, nghĩa là gì?
But Jesus looked directly at them and said, “You can say that, [but think about] the meaning of these words that are written {which [a prophet] wrote} [RHQ] [in the Scriptures], The men who were building a house rejected a certain stone. But others put that same stone in its proper place, and it has become the most important stone in the building [MET].
18 Hễ ai ngã nhằm đá nầy, thì sẽ bị giập nát, còn đá nầy ngã nhằm ai, thì sẽ giập người ấy.
[That stone represents me, the Messiah], and those who reject me are [like people who fall on this stone]. Everyone who falls on this stone will be broken to pieces {This stone will break to pieces everyone who falls on it}, and it will crush anyone on whom it falls.”
19 Chính giờ đó, các thầy tế lễ cả và các thầy thông giáo tìm cách giết Ngài, vì hiểu Ngài phán thí dụ ấy chỉ về mình; nhưng lại sợ dân chúng.
The chief priests and the men who taught the [Jewish] laws realized that he was accusing them when he told the parable [about what those wicked men did]. So they immediately tried to find a way to seize [MTY] him, but [they did not seize him, because] they were afraid of [what] the people [there would do if they did that].
20 Họ bèn dòm hành Ngài, sai mấy kẻ do thám giả làm người hiền lành, để bắt bẻ Ngài trong lời nói, hầu để nộp Ngài cho kẻ cầm quyền và trong tay quan tổng đốc.
So they watched him carefully. They also hired (spies/secret agents) who pretended to be sincere. [But] they really wanted to get him to say something for [which they could accuse] him. They wanted to be able to turn him over to the authority of the governor [of the province. But they also knew that the Jews were disgusted with having to pay taxes to the government].
21 Những người đó hỏi Ðức Chúa Jêsus câu nầy: Thưa thầy, chúng tôi biết thầy nói và dạy dỗ theo lẽ ngay thẳng, không tây vị ai, lấy lẽ thật mà dạy đạo Ðức Chúa Trời.
[So] one of them asked Jesus, “Teacher, we [(exc)] know that you [(sg)] speak and teach what is right. You tell the truth even if important people do not like it. You teach truthfully what God wants us to do.
22 Chúng tôi có nên nộp thuế cho Sê-sa hay không?
[So tell us what you think about this matter]: Is it right that we pay taxes to the Roman government [MTY], or not?”
23 Song Ðức Chúa Jêsus biết mưu họ, thì đáp rằng:
But Jesus knew that they were trying to trick him [to get him into trouble, either with the Jews, who hated to pay those taxes, or with the Roman government]. So he said to them,
24 Hãy cho ta xem một đơ-ni-ê. Ðơ-ni-ê nầy mang hình và hiệu của ai? Họ thưa rằng: Của Sê-sa.
“Show me a [Roman] coin. [Then tell me] whose picture is on it. And [tell me whose] name is on it.” They [showed him a coin and] said, “It has the picture and name of Caesar, [the head of the Roman government].”
25 Ngài bèn phán rằng: Vậy thì của Sê-sa hãy trả lại cho Sê-sa, của Ðức Chúa Trời hãy trả lại cho Ðức Chúa Trời.
He said to them, “In that case, give to the government [MTY] what they [require], and give to God what he [requires].”
26 Trước mặt dân chúng, họ không bắt lỗi lời Ngài phán chi được; và lấy lời đáp của Ngài làm lạ, thì nín lặng.
While the people were there, the [spies] were unable to find fault with him for what he said. And they were amazed at his answer. So they said nothing.
27 Có mấy người Sa-đu-sê, là người vẫn quyết rằng không có sự sống lại, đến gần Ðức Chúa Jêsus, mà hỏi rằng:
Some Sadducees came to [Jesus]. They are a Jewish sect who do not believe that people will become alive again after they die.
28 Thưa thầy, Môi-se đã truyền lại luật nầy cho chúng tôi: Nếu người kia có anh, cưới vợ rồi chết, không con, thì người phải cưới lấy vợ góa đó để nối dòng cho anh mình.
They [wanted to] ask [Jesus] a question [in order to discredit the idea that dead people will live again]. One of them said [to Jesus], “Teacher, Moses wrote for us [Jews] about situations where a man who has a wife but no children. If the man dies, his brother should marry the [dead man’s] widow so that she can have a child by him. People [will consider] that the child is the descendant of the man [who died], [and in that way the dead man will have descendants].
29 Vậy, có bảy anh em. Người thứ nhứt cưới vợ, rồi chết, không con.
Well, there were seven brothers in one family. The oldest one married, but he and his wife did not bear any children. Later he died.
30 Người thứ hai cũng lấy vợ đó,
The second [brother followed this law and married the widow, but the same thing happened to him].
31 rồi đến người thứ ba; hết thảy bảy người cũng vậy, đều chết đi không có con.
Then the third [brother] married her, [but the same thing happened again]. All seven [brothers, one by one, married that woman], [but] they had no children, and [one by one] they died.
32 Rốt lại, người đờn bà cũng chết.
Afterwards, the woman died, too.
33 Vậy thì đến ngày sống lại, đờn bà đó sẽ là vợ ai? vì bảy người đều đã lấy làm vợ.
Therefore, [if it is true that there will be a time] when dead people will become alive again, whose wife [do you think that woman] will be [then]? ([Keep in mind that she was married to all seven brothers!/It will be impossible to decide because] she was married to all seven brothers!) [RHQ]”
Jesus replied to them, “Men who live here in this world take wives, or are given wives [by their parents] {their [parents] choose wives [for them]}. (aiōn g165)
35 song những kẻ đã được kể đáng dự phần đời sau và đáng từ kẻ chết sống lại, thì không lấy vợ gả chồng. (aiōn g165)
But the men whom God considers worthy of [being in heaven after] they become alive again will not be married. (aiōn g165)
36 Bởi họ sẽ không chết được nữa, vì giống như các thiên sứ, và là con của Ðức Chúa Trời, tức là con của sự sống lại.
[You need to know also that] they cannot die any more, because they will be [immortal] [SIM] like angels. [The fact that God has caused] them to be alive again [will show] that they are God’s children.
37 Còn về sự kẻ chết sống lại, Môi-se đã cho biết trong câu chuyện về Bụi gai, khi người gọi Chúa là Ðức Chúa Trời của Áp-ra-ham, Ðức Chúa Trời của Y-sác và Ðức Chúa Trời của Gia-cốp.
But [as for people] becoming alive again after they die, Moses wrote something about that. In the place where [he wrote about] the [burning] bush, he mentions the Lord as being the God whom Abraham [worships] and the God whom Isaac [worships] and the God whom Jacob [worships].
38 Vậy, Ðức Chúa Trời không phải là Ðức Chúa Trời của kẻ chết, nhưng của kẻ sống; vì ai nấy đều sống cho Ngài.
It is not dead people who worship God. It is living people who worship him. [Abraham, Isaac and Jacob died long before Moses lived, but God said that they were still worshipping him, so we(inc) know their spirits were still alive]! All [people] whose [spirits] are alive [again after they die continue to live to honor God]!”
39 Có mấy thầy thông giáo cất tiếng thưa Ngài rằng: Lạy thầy, thầy nói phải lắm.
Some of the men who taught the [Jewish] laws replied, “Teacher, you [(sg)] have answered very well!”
40 Họ không dám hỏi Ngài câu nào nữa.
After that, they no longer dared to ask him any more questions [like that to try to trap him].
41 Ðức Chúa Jêsus hỏi họ rằng: Làm sao người ta nói được rằng Ðấng Christ là con vua Ða-vít?
Then Jesus said to them, “I will show you (OR, prove to you) that people [are wrong who] say that the Messiah is [merely] a descendant of [King] David! [RHQ]
42 vì chính vua Ða-vít đã nói trong sách Thi thiên rằng: Chúa phán cùng Chúa tôi rằng: Hãy ngồi bên hữu ta,
Because David himself wrote [about the Messiah] in the book of Psalms, God said to my Lord, Sit [here beside me] on my right, [where I will highly honor you(sg)] [MTY].
43 Cho đến khi ta bắt kẻ nghịch ngươi làm bệ chơn ngươi.
[Sit here] while I completely defeat your enemies.
44 Vậy, vua Ða-vít gọi Ngài bằng Chúa; có lẽ nào Ngài là con vua ấy được?
King David calls [the Messiah] ‘[my] Lord’! So ([the Messiah] cannot be [just someone] descended from [King] David!/how can the Messiah be [just] someone descended from [King] David?) [RHQ] [What I just said proves that he is much greater than David, isn’t that right]?”
45 Khi dân chúng đương nghe, thì Ngài phán cùng môn đồ rằng:
While all the [other] people were listening, [Jesus] said to his disciples,
46 Hãy giữ mình về các thầy thông giáo, là người ưa mặc áo dài đi dạo, và thích những sự chào hỏi giữa chợ, muốn ngôi cao trong nhà hội, ngồi đầu trong tiệc lớn,
“Beware that [you do not act like] the men who teach our [Jewish] laws. They like to put on long robes and walk around [to make people think that they are very important]. [They] also like [people to] greet them [respectfully] in the marketplaces. They like [to sit in] the most important places in the Jewish meeting places. At dinner parties [they like to sit in] the seats where the most honored people sit.
47 làm bộ đọc lời cầu nguyện dài, mà nuốt gia tài của đờn bà góa. Họ sẽ bị đoán phạt nặng hơn.
They swindle [MET] the houses [and property] of widows. [Then] they pretend they are good, as they pray [long] prayers [publicly. God] will [certainly] punish them very severely.”
