Lu-ca 2
1 Lúc ấy, Sê-sa Au-gút-tơ ra chiếu chỉ phải lập sổ dân trong cả thiên hạ.
In those days Augustus Caesar issued an edict for a census of the whole inhabited world.
2 Việc lập sổ dân nầy là trước hết, và nhằm khi Qui-ri-ni -u làm quan tổng đốc xứ Sy-ri.
This was the first census, When Quirinius was governor of Syria.
3 Ai nấy đều đến thành mình khai tên vào sổ.
And every one went to be registered, each to the town to which he belonged.
4 Vì Giô-sép là dòng dõi nhà Ða-vít, cho nên cũng từ thành Na-xa-rét, xứ Ga-li-lê, lên thành Ða-vít, gọi là Bết-lê-hem, xứ Giu-đê,
And Joseph also went up from Galilee, out of the city if Nazareth, into Judea, to David’s town of Bethlehem, because he was of the house and family of David.
5 để khai vào sổ tên mình và tên Ma-ri, là người đã hứa gả cho mình đương có thai.
He went to be registered along with Mary, who was espoused to him, and was pregnant.
6 Ðang khi hai người ở nơi đó, thì ngày sanh đẻ của Ma-ri đã đến.
But while they were there the days were fulfilled for her delivery.
7 Người sanh con trai đầu lòng, lấy khăn bọc con mình, đặt nằm trong máng cỏ, vì nhà quán không có đủ chỗ ở.
And she gave birth to her firstborn son; and she wrapped him in swaddling clothes, and laid him in a manger because there was no room for them in the inn.
8 Vả, cũng trong miền đó, có mấy kẻ chăn chiên trú ngoài đồng, thức đêm canh giữ bầy chiên.
And there were in the same country shepherds abiding in the fields, keeping watch over their flocks by night.
9 Một thiên sứ của Chúa đến gần họ, và sự vinh hiển của Chúa chói lòa xung quanh, họ rất sợ hãi.
When suddenly an angel of the Lord stood by them, and the glory of the Lord shone round them; and they feared with a great fear. The angel said to them.
10 Thiên sứ bèn phán rằng: Ðừng sợ chi; vì nầy, ta báo cho các ngươi một Tin Lành, sẽ làm một sự vui mừng lớn cho muôn dân;
"Have no fear, for behold, I bring you good tidings of great joy, which shall be for all the people.
11 ấy là hôm nay tại thành Ða-vít đã sanh cho các ngươi một Ðấng Cứu thế, là Christ, là Chúa.
"For unto you born this day in there is born in David’s town a Saviour, who is the Anointed Lord.
12 Nầy là dấu cho các ngươi nhìn nhận Ngài: Các ngươi sẽ gặp một con trẻ bọc bằng khăn, nằm trong máng cỏ.
"And this is a sign to you; You shall find the babe wrapped in swaddling-clothes lying in a manger."
13 Bỗng chúc có muôn vàn thiên binh với thiên sứ đó ngợi khen Ðức Chúa Trời rằng:
And suddenly there was with the angel a multitude of the Heavenly army praising God and saying,
14 Sáng danh Chúa trên các từng trời rất cao, Bình an dưới đất, ân trạch cho loài người!
"Glory to God in the highest, And in earth peace among men who please him"
15 Sau khi các thiên sứ lìa họ lên trời rồi, bọn chăn nói với nhau rằng: Chúng ta hãy tới thành Bết-lê-hem, xem việc đã xảy đến mà Chúa cho chúng ta hay.
Now when the angels had left them, and gone away to heaven, the shepherds said to one to another, "Let us go now even to Bethlehem, and see this saying which has come to pass, which the Lord has made known to us."
16 Vậy, họ vội vàng đi đến đó, thấy Ma-ri, Giô-sép, và thấy con trẻ đang nằm trong máng cỏ.
so they made haste, and came and found Mary and Joseph, and the babe lying in the manger.
17 Ðã thấy vậy, họ bèn thuật lại những lời thiên sứ nói về con trẻ đó.
When they had seen, they made known about the words which had been spoken to them concerning the child.
18 Ai nấy nghe chuyện bọn chăn chiên nói, đều lấy làm lạ.
And all who heard it were astonished at the things which were told to them by the shepherds.
19 Còn Ma-ri thì ghi nhớ mọi lời ấy và suy nghĩ trong lòng.
But Mary treasured up all those words, Often pondering on on them in her heart.
20 Bọn chăn chiên trở về, làm sáng danh và ngợi khen Ðức Chúa Trời về mọi điều mình đã nghe và thấy y như lời đã bảo trước cùng mình.
And the shepherds returned, glorifying God and praising him for all those things that they had seen and heard, even as it was told to them.
21 Ðến ngày thứ tám, là ngày phải làm phép cắt bì cho con trẻ, thì họ đặt tên là Jêsus, là tên thiên sứ đã đặt cho, trước khi chịu cưu mang trong lòng mẹ.
When eight days had passed, and the time had come to circumcise him, he was called Jesus, the name given him by the angel before his conception in the womb.
22 Khi đã hết những ngày tinh sạch rồi, theo luật pháp Môi-se, Giô-sép và Ma-ri đem con trẻ lên thành Giê-ru-sa-lem để dâng cho Chúa,
And when the days for purification according to the law of Moses had passed, they took him up to Jerusalem, to present him to the Lord,
23 như đã chép trong luật pháp Chúa rằng: Hễ con trai đầu lòng, phải dâng cho Chúa,
as it is written in the law of Moses, Every firstborn male shall be called holy to the Lord.
24 lại dâng một cặp chim cu, hoặc chim bò câu con, như luật pháp Chúa đã truyền.
And they also offered a sacrifice as commanded in the Law of the Lord A pair of turtle-doves or two young pigeons.
25 Vả, trong thành Giê-ru-sa-lem có một người công bình đạo đức, tên là Si-mê-ôn, trông đợi sự yên ủi dân Y-sơ-ra-ên, và Ðức Thánh Linh ngự trên người.
Now there was in Jerusalem a man whose name was Simeon. He was righteous and devout, and was waiting for the consolation of Israel. The Holy Spirit was upon him.
26 Ðức Thánh Linh đã bảo trước cho người biết mình sẽ không chết trước khi thấy Ðấng Christ của Chúa.
Now it has been revealed to him by the Holy Spirit that he should not see death, before he had seen the Lord’s Christ.
27 Vậy người cảm bởi Ðức Thánh Linh vào đền thờ, lúc có cha mẹ đem con trẻ là Jêsus đến, để làm trọn cho Ngài các thường lệ mà luật pháp đã định,
And he came into the Temple, led by the Spirit. and when his parents brought in the child Jesus, to do for him according to the custom of the law,
28 thì người bồng ẵm con trẻ, mà ngợi khen Ðức Chúa Trời rằng:
he took him up in his arms and blessed God and said,
29 Lạy Chúa, bây giờ xin Chúa cho tôi tớ Chúa được qua đời bình an, theo như lời Ngài;
"Now lettest thou thy slave depart, O Master; according to thy word in peace,
30 Vì con mắt tôi đã thấy sự cứu vớt của Ngài,
"Because my eyes had seen the salvation,
31 Mà Ngài đã sắm sửa đặng làm ánh sáng trước mặt muôn dân,
"Which thou hast prepared before the face of all peoples;
32 Soi khắp thiên hạ, Và làm vinh hiển cho dân Y-sơ-ra-ên là dân Ngài.
"A light for the unveiling of the Gentiles And the glory of thy people Israel."
33 Cha mẹ con trẻ lấy làm lạ về mấy lời người ta nói về con.
And while his father and mother were marveling at the words that were spoken concerning him, Simeon blessed them and said to Mary, his mother.
34 Si-mê-ôn bèn chúc phước cho hai vợ chồng, nói với Ma-ri, mẹ con trẻ rằng: Ðây, con trẻ nầy đã định làm một cớ cho nhiều người trong Y-sơ-ra-ên vấp ngã hoặc dấy lên, và định làm một dấu gây nên sự cãi trả;
"Behold this child is set for the falling and rising up of many in Israel, and for a sign which is spoken against.
35 còn phần ngươi, có một thanh gươm sẽ đâm thấu qua lòng ngươi. Ấy vậy tư tưởng trong lòng nhiều người sẽ được bày tỏ.
Yea, and a sword shall pierce through your own soul also, that the thoughts out of many hearts may be revealed."
36 Lại có bà tiên tri An-ne, con gái của Pha-nu-ên, về chi phái A-se, đã cao tuổi lắm. Từ lúc còn đồng trinh đã ở với chồng được bảy năm;
There was one Anna, a prophetess, the daughter of Phanuel, of the tribe of Asher. She was advanced in age, having lived with her husband seven years, after her girlhood,
37 rồi thì ở góa. Bấy giờ đã tám mươi bốn tuổi, chẳng hề ra khỏi đền thờ, cứ đêm ngày kiêng ăn và cầu nguyện.
and then being a widow even for fourscore and four years. She departed not from the temple, but worshiped with the fasting and prayer, night and day.
38 Một lúc ấy, người cũng thình lình đến đó, ngợi khen Ðức Chúa Trời, và nói chuyện về con trẻ với mọi người trông đợi sự giải cứu của thành Giê-ru-sa-lem.
She came up at that very hour, and gave thanks to God, and spoke of the child to all who were looking for the redemption of Jerusalem.
39 Khi Giô-sép và Ma-ri đã làm trọn mọi việc theo luật pháp Chúa rồi, thì trở về thành của mình là Na-xa-rét trong xứ Ga-li-lê.
As soon as all that the law required had been done, they returned to Galilee to their own town, Nazareth.
40 Con trẻ lớn lên, và mạnh mẽ, được đầy dẫy sự khôn ngoan, và ơn Ðức Chúa Trời ngự trên Ngài.
And the child grew and became strong, becoming full of wisdom, and the grace of God was upon him.
41 Và, hằng năm đến ngày lễ Vượt qua, cha mẹ Ðức Chúa Jêsus thường đến thành Giê-ru-sa-lem.
Now his parents were accustomed to go up to Jerusalem every year at the feast of the Passover.
42 Khi Ngài lên mười hai tuổi, theo lệ thường ngày lễ, cùng lên thành Giê-ru-sa-lem.
And when he was twelve years old they went up, as was customary, at the time of the feast
43 Các ngày lễ qua rồi, cha mẹ trở về, con trẻ là Jêsus ở lại thành Giê-ru-sa-lem, mà cha mẹ không hay chi hết.
After spending the full number of days they started home, but the boy Jesus remained behind in Jerusalem. Joseph and his mother did not know this,
44 Hai người tưởng rằng Ngài cũng đồng đi với bạn đi đường, đi trót một ngày, rồi mới tìm hỏi trong đám bà con quen biết;
but supposed that he was in the company, and went a days journey. Then they hunted for him among his kinsfolk and acquaintance;
45 nhưng không thấy Ngài, bèn trở lại thành Giê-ru-sa-lem mà tìm.
and when they did not find him they returned to Jerusalem, making anxious inquiry for him.
46 Khỏi ba ngày, gặp Ngài tại trong đền thờ đang ngồi giữa mấy thầy thông thái, vừa nghe vừa hỏi.
On the third day they found him sitting in the Temple, among the Rabbis, both listening to them and asking questions.
47 Ai nấy nghe, đều lạ khen về sự khôn ngoan và lời đối đáp của Ngài.
All that heard him were amazed at his understanding and his answers.
48 Khi cha mẹ thấy Ngài, thì lấy làm lạ, và mẹ hỏi rằng: Hỡi con, sao con làm cho hai ta thể nầy? Nầy, cha và mẹ đã khó nhọc lắm mà tìm con.
When they saw him they were astonished, and his mother said to him "Child, why have you treated us so? Behold your father and I have been looking for you in anguish."
49 Ngài thưa rằng: Cha mẹ kiếm tôi làm chi? Há chẳng biết tôi phải lo việc Cha tôi sao?
He answered, "Why is it that you have been looking for me, did you not realize that I had to be in my Father’s house?"
50 Nhưng hai người không hiểu lời Ngài nói chi hết.
But they did not understand the words that he spoke to them.
51 Ðoạn, Ngài theo về thành Na-xa-rét và chịu lụy cha mẹ. Mẹ Ngài ghi các lời ấy vào lòng.
Then he went down with them, and came to Nazareth, and he was always obedient to them. But his mother kept treasuring up all these incidents in her hearts.
52 Ðức Chúa Jêsus khôn ngoan càng thêm, thân hình càng lớn, càng được đẹp lòng Ðức Chúa Trời và người ta.
And Jesus was ever advancing in wisdom and in status and in favor with God and man.
