Giăng 11
1 Có một người đau, tên là La-xa-rơ, ở Bê-tha-ni, là làng của Ma-ri và chị người là Ma-thê.
Now a certain man was sick, Leayzar from Beth-Naiya, of the village of Maryam and her sister, Marta.
2 Ma-ri là người đã xức dầu thơm cho Chúa, và lấy tóc mình lau chơn Ngài; chính anh người là La-xa-rơ đương đau.
It was that Maryam who had anointed the Lord with ointment, and wiped his feet with her hair, whose brother, Leayzar, was sick.
3 Vậy, hai chị em sai người đến thưa cùng Ðức Chúa Jêsus rằng: Lạy Chúa, nº§y, kẻ Chúa yêu mắc bịnh.
The sisters therefore sent to him, saying, "Lord, look, the one you love is sick."
4 Ðức Chúa Jêsus vừa nghe lời đó, bèn phán rằng: Bịnh nầy không đến chết đâu, nhưng vì sự vinh hiển của Ðức Chúa Trời, hầu cho Con Ðức Chúa Trời bởi đó được sáng danh.
But when Yeshua heard it, he said, "This sickness is not to death, but for the glory of God, that God's Son may be glorified by it."
5 Vả, Ðức Chúa Jêsus yêu Ma-thê, em người và La-xa-rơ.
Now Yeshua loved Marta, and her sister, and Leayzar.
6 Khi Ngài nghe người nầy đau, bèn ở lại hai ngày nữa trong nơi Ngài đương ở.
When therefore he heard that he was sick, he stayed two days in the place where he was.
7 Rồi đó, Ngài phán cùng môn đồ rằng: Chúng ta hãy trở về xứ Giu-đê.
Then after this he said to the disciples, "Let us go into Yehuda again."
8 Môn đồ thưa rằng: Thưa thầy, hôm trước dân Giu-đa tìm ném đá thầy, thầy còn trở lại nơi họ sao!
The disciples told him, "Rabbi, the Jewish leaders were just trying to stone you, and are you going there again?"
9 Ðức Chúa Jêsus đáp rằng: Trong ban ngày há chẳng phải có mười hai giờ sao? nếu ai đi ban ngày, thì không vấp vì thấy sự sáng của thế gian nầy.
Yeshua answered, "Are there not twelve hours of daylight? If anyone walks in the day, he does not stumble, because he sees the light of this world.
10 Nhưng nếu ai đi ban đêm, thì vấp, vì không có sự sáng.
But if anyone walks in the night, he stumbles, because the light is not in him."
11 Ngài phán như vậy, rồi tiếp rằng: La-xa-rơ, bạn ta, đương ngủ; nhưng ta đi đánh thức người.
He said these things, and after that, he said to them, "Our friend, Leayzar, has fallen asleep, but I am going so that I may awake him out of sleep."
12 Môn đồ thưa rằng: Thưa Chúa, nếu người ngủ, chắc sẽ được lành.
Then the disciples said to him, "Lord, if he has fallen asleep, he will recover."
13 Vả, Ðức Chúa Jêsus phán lời đó chỉ về sự chết của La-xa-rơ; song môn đồ tưởng nói về giấc ngủ thường.
Now Yeshua had spoken of his death, but they thought that he spoke of taking rest in sleep.
14 Ðức Chúa Jêsus bèn nói tỏ tường cùng môn đồ rằng: La-xa-rơ chết rồi.
So Yeshua said to them plainly then, "Leayzar is dead.
15 Ta vì các ngươi mừng không có ta tại đó, để cho các ngươi tin; nhưng chúng ta hãy đi đến cùng người.
I am glad for your sakes that I was not there, so that you may believe. Nevertheless, let us go to him."
16 Nhơn đó, Thô-ma, gọi là Ði-đim, nói với môn đồ khác rằng: Chúng ta cũng hãy đi tới đó đặng chết với Ngài!
Tama therefore, who is called the Twin, said to his fellow disciples, "Let us go also, that we may die with him."
17 Khi Ðức Chúa Jêsus đến nơi, thấy đã chôn La-xa-rơ trong mộ bốn ngày rồi.
So when Yeshua came, he found that he had been in the tomb four days already.
18 Vả, thành Bê-tha-ni cách thành Giê-ru-sa-lem chỉ độ mười lăm ếch-ta-đơ.
Now Beth-Naiya was near Urishlim, about two miles away.
19 Có nhiều người Giu-đa đã đến đó đặng yên ủi Ma-thê và Ma-ri về sự anh chết.
Many of the Jewish people had come to Marta and Maryam, to console them concerning their brother.
20 Lúc Ma-thê nghe Ðức Chúa Jêsus đến, thì đi đón Ngài; nhưng Ma-ri thì ngồi tại nhà.
Then when Marta heard that Yeshua was coming, she went and met him, but Maryam stayed in the house.
21 Ma-thê thưa cùng Ðức Chúa Jêsus rằng: Lạy Chúa, nếu Chúa có đây, thì anh tôi không chết;
Therefore Marta said to Yeshua, "Lord, if you would have been here, my brother would not have died.
22 mà bây giờ tôi cùng biết mọi điều Ngài sẽ xin Ðức Chúa Trời, Ðức Chúa Trời ắt ban cho.
Even now I know that whatever you ask of God, God will give you."
23 Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Anh ngươi sẽ sống lại.
Yeshua said to her, "Your brother will rise again."
24 Ma-thê thưa rằng: Tôi vẫn biết rằng đến sự sống lại ngày cuối cùng, anh tôi sẽ sống lại.
Marta said to him, "I know that he will rise again in the resurrection at the last day."
25 Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Ta là sự sống lại và sự sống; kẻ nào tin ta thì sẽ sống, mặc dầu đã chết rồi.
Yeshua said to her, "I am the resurrection and the life. He who believes in me will still live, even if he dies.
And whoever lives and believes in me will never die. Do you believe this?" (aiōn g165)
27 Người thưa rằng: Lạy Chúa, phải, tôi tin Chúa là Ðấng Christ, Con Ðức Chúa Trời, là Ðấng phải đến thế gian.
She said to him, "Yes, Lord. I have come to believe that you are the Meshikha, the Son of God, he who comes into the world."
28 Người nói xong, liền về, lén kêu em là Ma-ri, mà rằng: Thầy ở đằng kia, đương gọi em lại.
And when she had said this, she went away, and called Maryam, her sister, secretly, saying, "The Teacher is here, and is calling you."
29 Ma-ri vừa nghe mấy lời, vội vàng đứng dậy đến cùng Ngài.
When she heard this, she arose quickly, and went to him.
30 Vả, Ðức Chúa Jêsus chưa vào trong làng, nhưng còn đứng nơi Ma-thê đón Ngài.
Now Yeshua had not yet come into the village, but was still in the place where Marta met him.
31 Khi những người Giu-đa đương ở trong nhà với Ma-ri và yên ủi người, thấy người đứng dậy đi ra vội vả như vậy, thì theo sau, vì nghĩ rằng người đến mộ đặng khóc.
Then the Yehudeans who were with her in the house, and were consoling her, when they saw Maryam, that she rose up quickly and went out, followed her, supposing that she was going to the tomb to weep there.
32 Nhưng Ma-ri, lúc đã tới nơi Ðức Chúa Jêsus đứng, vừa thấy Ngài, thì sấp mình xuống chơn Ngài mà nói rằng: Lạy Chúa, nếu có Chúa đây, thì anh tôi không chết!
Therefore when Maryam came to where Yeshua was, and saw him, she fell down at his feet, saying to him, "Lord, if you would have been here, my brother would not have died."
33 Ðức Chúa Jêsus thấy người khóc, và những người Giu-đa đi với người cũng khóc, bèn đau lòng cảm động mà phán rằng: Các ngươi đã chôn người ở đâu?
When Yeshua therefore saw her weeping, and the Yehudeans weeping who came with her, he was deeply moved in spirit and was troubled,
34 Chúng thưa rằng: Lạy Chúa, xin hãy lại coi.
and said, "Where have you put him?" They told him, "Lord, come and see."
35 Ðức Chúa Jêsus khóc.
Yeshua wept.
36 Người Giu-đa bèn nói rằng: Kìa, người yêu La-xa-rơ là dường nào!
The Yehudeans therefore said, "See how he loved him."
37 Có một vài người trong chúng nói: Người đã mở mắt kẻ mù được, há chẳng có thể cũng làm cho người nầy không chết sao?
But some of them said, "Could not this man, who opened the eyes of him who was blind, have also kept this man from dying?"
38 Bấy giờ, Ðức Chúa Jêsus lại đau lòng nữa, bèn đến phần mộ; mộ bằng một cái hang, trước cửa hang có một hòn đá chận lại.
So Yeshua, deeply moved again, came to the tomb. Now it was a cave, and a stone lay against it.
39 Ðức Chúa Jêsus phán rằng: Hãy lăn hòn đá đi. Ma-thê, là em gái kẻ chết, thưa rằng: Lạy Chúa, đã có mùi, vì người nằm đó bốn ngày rồi.
Yeshua said, "Take away the stone." Marta, the sister of the dead man, said to him, "Lord, by this time there is a stench, for he has been dead four days."
40 Ðức Chúa Jêsus lại phán: Ta há chẳng từng nói với ngươi rằng nếu ngươi tin thì sẽ thấy sự vinh hiển của Ðức Chúa Trời sao?
Yeshua said to her, "Did I not tell you that if you believed, you would see God's glory?"
41 Vậy, họ lăn hòn đá đi. Ðức Chúa Jêsus bèn nhướng mắt lên trời mà rằng: Thưa Cha, tôi tạ ơn Cha, vì đã nhậm lời tôi.
So they took away the stone. And Yeshua lifted up his eyes, and said, "Father, I thank you that you listened to me.
42 Tôi biết rõ rằng Cha nhậm lời tôi luôn, nhưng tôi nói vậy là vì cớ đoàn dân nầy đứng chung quanh tôi, hầu cho họ tin rằng ấy chính Cha là Ðấng đã sai tôi đến.
I know that you always listen to me, but because of the crowd that stands around I said this, that they may believe that you sent me."
43 Khi Ngài nói xong, bèn kêu lên một tiếng lớn rằng: Hỡi La-xa-rơ, hãy ra!
When he had said this, he shouted with a loud voice, "Leayzar, come out."
44 Người chết đi ra, chơn tay buộc bằng vải liệm và mặt thì phủ khăn. Ðức Chúa Jêsus phán cùng chúng rằng: Hãy mở cho người, và để người đi.
The man who had died came out, bound hand and foot with wrappings, and his face was wrapped around with a cloth. Yeshua said to them, "Free him, and let him go."
45 Có nhiều người Giu-đa đã đến cùng Ma-ri và thấy sự Ðức Chúa Jêsus làm bèn tin Ngài.
Therefore many of the Yehudeans, who came to Maryam and had seen the things which he did, believed in him.
46 Nhưng một vài người trong bọn đó đi tìm người Pha-ri-si, mách cho họ sự Ðức Chúa Jêsus đã làm.
But some of them went away to the Pharisees, and told them the things which Yeshua had done.
47 Các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si nhóm tòa công luận, bàn rằng: Người nầy làm phép lạ nhiều lắm, chúng ta tính thế nào?
The chief priests therefore and the Pharisees gathered a council, and said, "What are we doing? For this man does many signs.
48 Nếu chúng ta để cho người làm, thì thiên hạ tin người, rồi dân Rô-ma sẽ đến diệt nơi nầy và cả nước chúng ta nữa.
If we leave him alone like this, everyone will believe in him, and the Romans will come and take away both our place and our nation."
49 Nhưng một người trong bọn họ, tên là Cai-phe, làm thầy cả thượng phẩm đương niên, nói rằng: Các ngươi chẳng biết gì hết!
But a certain one of them, Qayapha, being high priest that year, said to them, "You know nothing at all,
50 Các ngươi chẳng xét rằng thà một người vì dân chịu chết, còn hơn cả nước bị hư mất.
nor do you consider that it is advantageous for you that one man should die for the people, and that the whole nation not perish."
51 Vả, người nói điều đó chẳng phải tự mình, nhưng bởi làm thầy cả thượng phẩm đương niên, người nói tiên tri về Ðức Chúa Jêsus sẽ vì dân mà chết;
Now he did not say this of himself, but being high priest that year, he prophesied that Yeshua would die for the nation,
52 và không những vì dân thôi, mà cũng để nhóm con cái Ðức Chúa Trời đã tản lạc lại làm một đoàn.
and not for the nation only, but that he might also gather together into one the children of God who are scattered abroad.
53 Từ ngày đó, chúng lập mưu giết Ngài.
So from that day on they plotted to kill him.
54 Cho nên Ðức Chúa Jêsus không tỏ mình rõ ràng trong vòng dân Giu-đa nữa, song Ngài đi trong miền gần đồng vắng, nơi một thành gọi là Ép-ra-im; và ở lại đó với môn đồ.
Yeshua therefore walked no more openly among the Yehudeans, but departed from there into the country near the wilderness, to a city called Aphreeim; and stayed there with his disciples.
55 Lễ Vượt Qua của dân Giu-đa gần đến, có lắm người trong xứ lên thành Giê-ru-sa-lem trước ngày lễ để tẩy uế.
Now the Jewish Passover was near, and many went up from the country to Urishlim before the Passover, to purify themselves.
56 Vậy, chúng kiếm Ðức Chúa Jêsus, và đứng trong đền thờ, nói với nhau rằng: Các ngươi tưởng thế nào? Người không đến giữ lễ hay sao?
Then they sought for Yeshua and spoke one with another, as they stood in the temple, "What do you think—that he is not coming to the feast at all?"
57 Vả, các thầy tế lễ cả và người Pha-ri-si đã ra lịnh, nếu ai biết Ðức Chúa Jêsus ở đâu, thì phải mách với họ, để họ bắt Ngài.
Now the chief priests and the Pharisees had given orders that if anyone knew where he was, he should report it, that they might arrest him.
