Hê-bơ-rơ 7
1 Vua, Mên-chi-xê-đéc đó là vua của Sa-lem, thầy tế lễ của Ðức Chúa Trời rất cao, đã đi rước Áp-ra-ham và chúc phước cho, trong khi người thắng trận các vua trở về;
ⲁ̅ⲡⲉⲉⲓⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ ⲅⲁⲣ ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲛ̅ⲥⲁⲗⲏⲙ ⲡⲉ. ⲡⲟⲩⲏⲏⲃ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲉⲧϫⲟⲥⲉ ⲡⲉ. ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁϥⲧⲱⲙⲛⲧ̅ ⲉⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ. ⲉⲁϥⲕⲟⲧϥ̅ ⲉⲃⲟⲗ ⲙ̅ⲡϭⲟϫϭϫ̅ ⲛ̅ⲛⲉⲣⲣⲱⲟⲩ ⲁϥⲥⲙⲟⲩ ⲉⲣⲟϥ
2 Áp-ra-ham đã lấy một phần mười về mọi của cải mình mà dâng cho vua; theo nghĩa đen tên vua ấy, trước hết là vua sự công bình, lại là vua của Sa-lem nữa, nghĩa là vua bình an;
ⲃ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ϯⲣⲉⲙⲏⲧ ⲛⲁϥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛ̅ⲕⲁ ⲛⲓⲙ. ϣⲟⲣⲡ̅ ⲙⲉⲛ ⲉϣⲁⲩϩⲉⲣⲙⲏⲛⲉⲩⲉ ⲙ̅ⲙⲟϥ ϫⲉ ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲛ̅ⲧⲇⲓⲕⲁⲓⲟⲥⲩⲛⲏ. ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲱⲥ ⲟⲛ ϫⲉ ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲛ̅ⲥⲁⲗⲏⲙ ⲉⲧⲉⲡⲁⲓ̈ ⲡⲉ ⲡⲣ̅ⲣⲟ ⲛ̅ϯⲣⲏⲛⲏ.
3 người không cha, không mẹ, không gia phổ; không có ngày đầu mới sanh, cũng không có ngày rốt qua đời, như vậy là giống Con Ðức Chúa Trời, Mên-chi-xê-đéc nầy làm thầy tế lễ đời đời vô cùng.
ⲅ̅ⲉⲩⲁⲧⲉⲓⲱⲧ ⲡⲉ ⲉⲩⲁⲧⲙⲁⲁⲩ ⲡⲉ. ⲉⲙⲡⲟⲩϣⲁϫⲉ ⲉⲧⲉϥⲅⲉⲛⲉⲁ. ⲉⲙⲛ̅ⲧϥ̅ⲁⲣⲭⲏ ⲛ̅ϩⲟⲟⲩ. ⲉⲙⲛ̅ⲧϥ̅ϩⲁⲏ ⲛ̅ⲱⲛϩ̅. ⲉϥⲧⲛ̅ⲧⲱⲛ ⲇⲉ ⲉⲡϣⲏⲣⲉ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲉϥϣⲟⲟⲡ ⲛ̅ⲟⲩⲏⲏⲃ ϣⲁⲃⲟⲗ.
4 Hãy nghĩ xem, chính tiên tổ là Áp-ra-ham đã lấy một phần mười trong những vật rất tốt của mình chiếm được mà dâng cho vua, thì vua tôn trọng là dường nào.
ⲇ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲛⲁⲩ ⲇⲉ ϫⲉ ⲟⲩⲁϣ ⲛ̅ϭⲟⲧ ⲡⲉ ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁⲁⲃⲣⲁⲁⲙ ⲡ̅ⲡⲁⲧⲣⲓⲁⲣⲭⲏⲥ ϯⲣⲉⲙⲏⲧ ⲛⲁϥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛ̅ϣⲱⲗ.
5 Nhưng con cháu họ Lê-vi chịu chức tế lễ, theo luật, có phép thâu lấy một phần mười của dân, nghĩa là của anh em mình, vì chính họ cũng từ Áp-ra-ham mà ra.
ⲉ̅ⲛⲉⲃⲟⲗ ⲙⲉⲛ ϩⲛ̅ⲛ̅ϣⲏⲣⲉ ⲛ̅ⲗⲉⲩⲉⲓ ⲉⲧϫⲓ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲟⲩⲏⲏⲃ. ⲟⲩⲛ̅ⲧⲁⲩ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲟⲩⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲉⲧⲧⲉⲡⲗⲁⲟⲥ ⲣⲉⲙⲏⲧ ⲕⲁⲧⲁⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲧⲉⲛⲁⲓ̈ ⲛⲉ ⲛⲉⲩⲥⲛⲏⲩ. ⲕⲁⲓⲡⲉⲣ ⲉⲛⲧⲁⲩⲉⲓ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧϯⲡⲉ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ.
6 Nhưng vua vốn không phải đồng họ, cũng lấy một phần mười của Áp-ra-ham và chúc phước cho kẻ được lời hứa.
ⲋ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲇⲉ ⲉⲧⲉⲙ̅ⲡⲟⲩⲧⲁⲩⲉⲧⲉϥⲅⲉⲛⲉⲁ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ϩⲏⲧⲟⲩ. ⲁϥⲧⲧⲉⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ⲣⲉⲙⲏⲧ. ⲁⲩⲱ ⲁϥⲥⲙⲟⲩ ⲉⲡⲉⲧⲉⲩⲛ̅ⲧⲁϥ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲛⲉⲣⲏⲧ.
7 Vả, người bực cao chúc phước cho kẻ bực thấp, ấy là điều không cãi được.
ⲍ̅ⲭⲱⲣⲓⲥⲟⲩⲱϩⲙ̅ ⲇⲉ ⲛⲓⲙ ⲉϣⲁⲣⲉⲡⲉⲧⲥⲟⲃⲕ̅ ϫⲓⲥⲙⲟⲩ ϩⲓⲧⲙ̅ⲡⲉⲧⲥⲟⲧⲡ̅ ⲉⲣⲟϥ.
8 Lại, đằng nầy, những kẻ thâu lấy một phần mười đều là người hay chết: còn đằng kia, ấy là kẻ mà có lời làm chứng cho là người đang sống.
ⲏ̅ⲁⲩⲱ ⲙ̅ⲡⲉⲉⲓⲙⲁ ⲙⲉⲛ ϩⲉⲛⲣⲱⲙⲉ ⲉϣⲁⲩⲙⲟⲩ ⲛⲉϣⲁⲩϫⲓ ⲛ̅ⲛ̅ⲣⲉⲙⲏⲧ ⲙ̅ⲡⲙⲁ ⲇⲉ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲉⲩⲣ̅ⲙⲛ̅ⲧⲣⲉ ϩⲁⲣⲟϥ ϫⲉ ϥⲟⲛϩ̅.
9 Lại có thể nói rằng Lê-vi là kẻ thâu lấy một phần mười đó, chính mình người cũng bởi Áp-ra-ham mà đóng một phần mười;
ⲑ̅ⲁⲩⲱ ⲡϣⲁϫⲉ ⲉⲧⲣⲉⲛϫⲟⲟϥ ϩⲓⲧⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ. ⲡⲕⲉⲗⲉⲩⲉⲓ ⲉϣⲁϥϫⲓⲣⲉⲙⲏⲧ ⲁⲩϯⲣⲉⲙⲏⲧ ϩⲁⲣⲟϥ.
10 vì lúc Mên-chi-xê-đéc đi đón tiên tổ, thì Lê-vi còn ở trong lòng tổ phụ.
ⲓ̅ⲉⲧⲉⲓ ⲅⲁⲣ ⲛⲉϥϩⲛ̅ⲧϯⲡⲉ ⲙ̅ⲡⲉϥⲉⲓⲱⲧ ⲡⲉ ϩⲙ̅ⲡⲧⲣⲉϥⲧⲱⲙⲛⲧ̅ ⲉⲣⲟϥ ⲛ̅ϭⲓⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ.
11 Nếu có thể được sự trọn vẹn bởi chức tế lễ của người Lê-vi (vì luật pháp ban cho dân đang khi còn dưới quyền chức tế lễ), thì cớ sao còn cần phải dấy lên một thầy tế lễ khác, lập theo ban Mên-chi-xê-đéc, không theo ban A-rôn?
ⲓ̅ⲁ̅ⲉⲛⲉⲟⲩⲛ̅ⲟⲩϫⲱⲕ ϭⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϣⲟⲟⲡ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲟⲩⲏⲏⲃ ⲛ̅ⲗⲉⲩⲉⲓ. ⲡⲗⲁⲟⲥ ⲅⲁⲣ ⲉⲛⲧⲁϥϫⲓⲛⲟⲙⲟⲥ ϩⲓⲱⲱⲥ. ⲛⲉⲟⲩ ⲧⲉ ⲧⲉⲭⲣⲓⲁ ⲉⲧⲣⲉϥⲧⲱⲟⲩⲛ ⲛ̅ϭⲓⲕⲉⲟⲩⲏⲏⲃ ⲕⲁⲧⲁⲧⲧⲁⲝⲓⲥ ⲙ̅ⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ. ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲥⲉⲧⲙ̅ϫⲟⲟⲥ ϫⲉ ⲕⲁⲧⲁⲧⲧⲁⲝⲓⲥ ⲛ̅ⲁⲁⲣⲱⲛ.
12 Chức tế lễ đã thay đổi thì luật pháp cũng cần phải thay đổi.
ⲓ̅ⲃ̅ϩⲙ̅ⲡⲧⲣⲉⲩⲡⲱⲱⲛⲉ ⲅⲁⲣ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲧⲙⲛ̅ⲧⲟⲩⲏⲏⲃ. ϩⲁⲡⲥ̅ ⲟⲛ ⲡⲉ ⲉⲧⲣⲉⲩⲡⲱⲱⲛⲉ ϣⲱⲡⲉ ⲙ̅ⲡⲕⲉⲛⲟⲙⲟⲥ.
13 Vả, Ðấng mà những lời đó chỉ về, thuộc một chi phái khác, trong chi phái đó chưa từng có ai dự việc nơi bàn thờ.
ⲓ̅ⲅ̅ⲡⲉⲧⲟⲩϫⲱ ⲅⲁⲣ ⲛ̅ⲛⲁⲓ̈ ⲉⲣⲟϥ ⲛ̅ⲧⲁϥⲙⲉⲧⲉⲭⲉ ⲉⲕⲉⲫⲩⲗⲏ ⲧⲁⲓ̈ ⲉⲧⲉⲙ̅ⲡⲉⲗⲁⲁⲩ ⲛ̅ϩⲏⲧⲥ̅ ⲡⲣⲟⲥⲉⲭⲉ ⲉⲡⲉⲑⲩⲥⲓⲁⲥⲧⲏⲣⲓⲟⲛ·
14 Vì thật rõ ràng Chúa chúng ta ra từ Giu-đa về chi phái ấy, Môi-se không nói điều chi về chức tế lễ.
ⲓ̅ⲇ̅ϥⲟⲩⲟⲛϩ̅ ⲅⲁⲣ ⲉⲃⲟⲗ ϫⲉ ⲛ̅ⲧⲁⲡⲉⲛϫⲟⲉⲓⲥ ϣⲁ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲓ̈ⲟⲩⲇⲁ. ⲧⲉⲫⲩⲗⲏ ⲉⲧⲉⲙ̅ⲡⲉⲙⲱⲩ̈ⲥⲏⲥ ϣⲁϫⲉⲗⲁⲁⲩ ⲉⲧⲃⲉⲟⲩⲏⲏⲃ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ϩⲏⲧⲥ̅.
15 Mọi điều đó càng thêm rõ hơn nữa, khi chúng ta thấy một thầy tế lễ khác dấy lên, giống như Mên-chi-xê-đéc,
ⲓ̅ⲉ̅ⲉⲧⲉⲓ ⲟⲛ ⲛ̅ϩⲟⲩⲟ ϥⲟⲩⲟⲛϩ̅ ⲉⲃⲟⲗ. ⲉϣϫⲉⲕⲁⲧⲁⲡⲓⲛⲉ ⲙ̅ⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ ϥⲛⲁⲧⲱⲟⲩⲛ ⲛ̅ϭⲓⲕⲉⲟⲩⲏⲏⲃ.
16 lập nên không theo luật lệ của điều răn xác thịt, nhưng theo quyền phép của sự sống chẳng hay hư hay hết.
ⲓ̅ⲋ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲁⲛ ⲕⲁⲧⲁⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲛ̅ⲧⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲛ̅ⲥⲁⲣⲕⲓⲕⲟⲛ. ⲁⲗⲗⲁ ⲕⲁⲧⲁⲧϭⲟⲙ ⲙ̅ⲡⲱⲛϩ̅ ϣⲁⲉⲛⲉϩ.
17 Vả, nầy là lời làm chứng cho Ngài rằng: Con làm thầy tế lễ đời đời Theo ban Mên-chi-xê-đéc. (aiōn g165)
ⲓ̅ⲍ̅ⲥⲉⲣ̅ⲙⲛ̅ⲧⲣⲉ ⲅⲁⲣ ϩⲁⲣⲟϥ ϫⲉ ⲛ̅ⲧⲟⲕ ⲡⲉ ⲡⲟⲩⲏⲏⲃ ϣⲁⲉⲛⲉϩ ⲕⲁⲧⲁⲧⲧⲁⲝⲓⲥ ⲙ̅ⲙⲉⲗⲭⲓⲥⲉⲇⲉⲕ. (aiōn g165)
18 Như vậy, điều răn trước kia vì không quyền không ích nên đã bị bỏ rồi;
ⲓ̅ⲏ̅ⲁⲩⲟⲩⲱⲥϥ̅ ⲅⲁⲣ ϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ⲧϣⲟⲣⲡ̅ ⲛ̅ⲉⲛⲧⲟⲗⲏ ⲉⲧⲃⲉⲧⲉⲥⲙⲛ̅ⲧⲁⲧϭⲟⲙ. ⲁⲩⲱ ⲧⲉⲥⲙⲛ̅ⲧⲁⲧⲛⲟϥⲣⲉ.
19 bởi chưng luật pháp không làm trọn chi hết, lại có một sự trông cậy hay hơn đem vào thay cho luật pháp, và bởi sự trông cậy đó chúng ta đến gần Ðức Chúa Trời.
ⲓ̅ⲑ̅ⲙ̅ⲡⲉⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲅⲁⲣ ϫⲉⲕⲗⲁⲁⲩ ⲉⲃⲟⲗ. ⲡⲉⲓ ⲇⲉ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲛ̅ⲑⲉⲗⲡⲓⲥ ⲉⲧⲥⲟⲧⲡ̅. ⲧⲁⲓ̈ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲟⲧⲥ̅ ⲉⲛⲛⲁϩⲱⲛ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲡⲛⲟⲩⲧⲉ.
20 Vả lại, sự thay đổi nầy chẳng phải là không có lời thề mà được làm ra. Những thầy tế lễ khác không bởi lời thề mà được lập lên,
ⲕ̅ⲁⲩⲱ ϫⲉ ⲛ̅ⲟⲩⲉϣ ⲛ̅ⲁⲛⲁϣ ⲁⲛ. ⲛⲏ ⲙⲉⲛ ⲅⲁⲣ ⲁⲩϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ⲟⲩⲏⲏⲃ ⲛ̅ⲟⲩⲉϣ ⲛ̅ⲁⲛⲁϣ.
21 nhưng Ngài đã được lập lên bằng lời thề, bởi Ðấng đã phải cùng Ngài rằng: Chúa đã thề rồi, và không hối lời thề ấy đâu; Con làm thầy tế lễ đến đời đời. (aiōn g165)
ⲕ̅ⲁ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲇⲉ ϩⲛ̅ⲟⲩⲁⲛⲁϣ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲙ̅ⲡⲉⲧϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲛⲁϥ. ϫⲉ ⲁⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲱⲣⲕ̅ ⲁⲩⲱ ⲛϥ̅ⲛⲁⲣ̅ϩⲧⲏϥ ⲁⲛ. ⲇⲉ ⲛ̅ⲧⲟⲕ ⲡⲉ ⲡⲟⲩⲏⲏⲃ ϣⲁⲉⲛⲉϩ. (aiōn g165)
22 Vì thế, Ðức Chúa Jêsus đã trở nên Ðấng bảo lãnh cho một cái giao ước rất tôn trọng hơn cái trước.
ⲕ̅ⲃ̅ⲕⲁⲧⲁⲧⲉⲓ̈ϭⲟⲧ ⲁⲓ̅ⲥ̅ ϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ϣⲡ̅ⲧⲱⲣⲉ ⲛ̅ⲧⲇⲓⲁⲑⲏⲕⲏ ⲉⲧⲥⲟⲧⲡ̅.
23 Vả lại, số thầy tế lễ rất nhiều, vì sự chết nên không giữ luôn được chức vụ.
ⲕ̅ⲅ̅ⲁⲩⲱ ⲛⲏ ⲙⲉⲛ ⲁϩⲁϩ ⲣ̅ⲟⲩⲏⲏⲃ ⲛ̅ϩⲏⲧⲟⲩ ⲉⲃⲟⲗ ϫⲉ ⲙ̅ⲡⲙⲟⲩ ⲕⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ ⲁⲛ ⲉⲙⲟⲩⲛ ⲉⲃⲟⲗ.
ⲕ̅ⲇ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲇⲉ ⲛ̅ⲧⲟϥ ϫⲉ ϥⲛⲁϭⲱ ϣⲁⲉⲛⲉϩ. ⲟⲩⲛ̅ⲧⲁϥ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲧⲉϥⲙⲛ̅ⲧⲟⲩⲏⲏⲃ ⲁϫⲛ̅ⲱϫⲛ̅. (aiōn g165)
25 Bởi đó Ngài có thể cứu toàn vẹn những kẻ nhờ Ngài mà đến gần Ðức Chúa Trời, vì Ngài hằng sống để cầu thay cho những kẻ ấy.
ⲕ̅ⲉ̅ⲉⲧⲃⲉⲡⲁⲓ̈ ⲟⲛ ⲟⲩⲛ̅ϭⲟⲙ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲉⲧⲟⲩϫⲟ ⲛ̅ⲟⲩⲟⲉⲓϣ ⲛⲓⲙ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲛⲁϯⲡⲉⲩⲟⲩⲟⲓ̈ ⲉⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲟⲟⲧϥ̅. ⲉϥⲟⲛϩ̅ ⲛ̅ⲟⲩⲟⲉⲓϣ ⲛⲓⲙ ⲉϥⲥⲙ̅ⲙⲉ ϩⲁⲣⲟⲟⲩ·
26 Ấy đó thật là thầy tế lễ thượng phẩm mà chúng ta có cần dùng, thánh khiết, không tội, không ô uế, biệt khỏi kẻ có tội, được cất lên cao hơn các từng trời:
ⲕ̅ⲋ̅ⲟⲩⲁⲣⲭⲓⲉⲣⲉⲩⲥ ⲅⲁⲣ ⲛ̅ⲧⲉⲉⲓⲙⲓⲛⲉ ⲡⲉⲧⲡⲣⲉⲡⲉⲓ ⲛⲁⲛ ⲉϥⲟⲩⲁⲁⲃ ⲛ̅ⲃⲁⲗϩⲏⲧ ⲛ̅ⲁⲧⲧⲱⲗⲙ̅. ⲉϥⲥⲁϩⲏⲩ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲛ̅ⲛⲟⲃⲉ. ⲉⲁϥϫⲓⲥⲉ ⲉⲙⲡⲏⲩⲉ.
27 không như những thầy tế lễ thượng phẩm khác, cần phải hằng ngày dâng tế lễ, trước vì tội mình, sau vì tội dân; Ngài làm việc đó một lần thì đủ cả, mà dâng chính mình Ngài làm tế lễ.
ⲕ̅ⲍ̅ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲙⲛ̅ⲧϥ̅ⲁⲛⲁⲅⲕⲏ ⲙ̅ⲙⲏⲛⲉ ⲛ̅ⲑⲉ ⲛ̅ⲛ̅ⲁⲣⲭⲓⲉⲣⲉⲩⲥ ⲉϣⲁⲩⲧⲁⲗⲟ ⲉϩⲣⲁⲓ̈ ϩⲁⲛⲉⲩⲛⲟⲃⲉ ⲛ̅ϩⲉⲛⲑⲩⲥⲓⲁ ⲛ̅ϣⲟⲣⲡ̅. ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲱⲥ ϩⲁⲛⲁⲡⲗⲁⲟⲥ. ⲡⲁⲓ̈ ⲅⲁⲣ ⲁϥⲁⲁϥ ⲛ̅ⲟⲩⲥⲟⲡ ⲉⲁϥⲧⲁⲗⲟϥ ⲉϩⲣⲁⲓ̈.
28 Vì luật pháp lập những người vốn yếu đuối làm thầy tế lễ thượng phẩm; nhưng lời thề có sau luật pháp thì lập Con, là Ðấng đã nên trọn lành đời đời. (aiōn g165)
ⲕ̅ⲏ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲅⲁⲣ ⲉϣⲁϥⲕⲁⲑⲓⲥⲧⲁ ⲛ̅ϩⲉⲛⲣⲱⲙⲉ ⲛ̅ⲟⲩⲏⲏⲃ ⲉⲩϣⲟⲟⲡ ϩⲱⲟⲩ ϩⲛ̅ⲟⲩⲙⲛ̅ⲧⲁⲧϭⲟⲙ. ⲡϣⲁϫⲉ ⲇⲉ ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲛ̅ⲧⲉⲡⲱⲣⲕ̅ ⲉⲧⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲁⲡⲛⲟⲙⲟⲥ. ⲡϣⲏⲣⲉ ⲡⲉ ⲉⲧϫⲏⲕ ⲉⲃⲟⲗ ϣⲁⲉⲛⲉϩ. (aiōn g165)
