Xuất Hành 32
1 Dân sự thấy Môi-se ở trên núi chậm xuống, bèn nhóm lại chung quanh A-rôn mà nói rằng: Nào! hãy làm các thần để đi trước chúng tôi đi, vì về phần Môi-se nầy, là người đã dẫn chúng tôi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, chúng tôi chẳng biết điều chi đã xảy đến cho người rồi.
And when the people saw that Moses delayed to come down from the mount, the people gathered themselves together to Aaron, and said to him, Up, make gods for us, which shall go before us. For as for this Moses, the man that brought us up out of the land of Egypt, we know not what has become of him.
2 A-rôn đáp rằng: Hãy một những vòng vàng đeo nơi tai vợ, con trai và con gái các ngươi đi, rồi đem lại cho ta.
And Aaron said to them, Break off the golden rings, which are in the ears of your wives, of your sons, and of your daughters, and bring them to me.
3 Hết thảy đều lột vòng vàng nơi tai mình mà đem lại cho A-rôn;
And all the people broke off the golden rings which were in their ears, and brought them to Aaron.
4 người nhận lấy nơi tay họ, và dùng đục làm thành một bò con đúc. Dân chúng nói rằng: Hỡi Y-sơ-ra-ên! nầy là các thần của ngươi đã đem ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô.
And he received it at their hand, and fashioned it with a graving tool, and made it a molten calf. And they said, These are thy gods, O Israel, which brought thee up out of the land of Egypt.
5 A-rôn thấy vậy, bèn lập một bàn thờ trước mặt tượng bò đó; đoạn, người la lên rằng: Sáng mai sẽ có lễ tôn trọng Ðức Giê-hô-va!
And when Aaron saw this, he built an altar before it. And Aaron made proclamation, and said, Tomorrow shall be a feast to Jehovah.
6 Sáng mai dân chúng bèn thức dậy sớm, dâng các của lễ thiêu và lễ thù ân; ngồi mà ăn uống, đoạn đứng dậy mà vui chơi.
And they rose up early on the morrow, and offered burnt offerings, and brought peace offerings. And the people sat down to eat and to drink, and rose up to revel.
7 Ðức Giê-hô-va bèn phán cùng Môi-se rằng: Hãy xuống đi, vì dân mà ngươi đưa ra khỏi xứ Ê-díp-tô đã bại hoại rồi,
And Jehovah spoke to Moses, Go, get thee down. For thy people, that thou brought up out of the land of Egypt, have corrupted themselves.
8 vội bỏ đạo ta truyền dạy, đúc một con bò tơ, mọp trước tượng bò đó và dâng của lễ cho nó mà nói rằng: Hỡi Y-sơ-ra-ên! đây là các thần đã dẫn ngươi lên khỏi xứ Ê-díp-tô!
They have turned aside quickly out of the way which I commanded them. They have made for them a molten calf, and have worshiped it, and have sacrificed to it, and said, These are thy gods, O Israel, which brought thee up out of the land of Egypt.
9 Ðức Giê-hô-va cũng phán cùng Môi-se rằng: Ta đã xem thấy dân nầy, kìa là một dân cứng cổ.
And Jehovah said to Moses, I have seen this people, and, behold, it is a stiff-necked people.
10 Vả, bây giờ hãy để mặc ta làm, hầu cho cơn thạnh nộ ta nổi lên cùng chúng nó, diệt chúng nó đi; nhưng ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn.
Now therefore let me alone, that my wrath may grow hot against them, and that I may consume them. And I will make of thee a great nation.
11 Môi-se bèn nài xin Giê-hô-va Ðức Chúa Trời người rằng: Lạy Ðức Giê-hô-va, sao nổi thạnh nộ cùng dân Ngài? là dân mà Ngài đã dùng quyền lớn lao mạnh mẽ đưa ra khỏi xứ Ê-díp-tô.
And Moses besought Jehovah his God, and said, Jehovah, why does thy wrath grow hot against thy people, whom thou have brought forth out of the land of Egypt with great power and with a mighty hand?
12 Sao để cho người Ê-díp-tô nói rằng: Ngài đưa chúng nó ra khỏi xứ đặng làm hại cho, giết đi tại trong núi, cùng diệt chúng nó khỏi mặt đất? Cầu xin Chúa hãy nguôi cơn giận và bỏ qua điều tai họa mà Ngài muốn giáng cho dân Ngài.
Why should the Egyptians speak, saying, He brought them forth for evil, to kill them on the mountains, and to consume them from the face of the earth? Turn from thy fierce wrath, and relent of this evil against thy people.
13 Xin Chúa hãy nhớ lại Áp-ra-ham, Y-sác, Y-sơ-ra-ên, là các tôi tớ Ngài, mà Ngài có chỉ mình thề cùng họ rằng: Ta sẽ thêm dòng dõi các ngươi lên nhiều như sao trên trời, ta sẽ ban cho dòng dõi đó cả xứ mà ta chỉ phán, và họ sẽ được xứ ấy làm cơ nghiệp đời đời.
Remember Abraham, Isaac, and Israel, thy servants, to whom thou swore by thine own self, and said to them, I will multiply your seed as the stars of heaven. And all this land that I have spoken of I will give to your seed, and they shall inherit it forever.
14 Ðức Giê-hô-va bèn bỏ qua điều tai họa mà Ngài nói rằng sẽ giáng cho dân mình.
And Jehovah relented of the evil which he said he would do to his people.
15 Ðoạn, Môi-se ở trên núi trở xuống, tay cầm hai bảng chứng; hai bảng chứng có viết hai bên, mặt nầy và mặt kia.
And Moses turned, and went down from the mount, with the two tablets of the testimony in his hand, tablets that were written on both their sides; on the one side and on the other were they written.
16 Hai bảng đó là việc của Ðức Chúa Trời làm ra; chữ cũng là chữ của Ðức Chúa Trời khắc trên bảng.
And the tablets were the work of God, and the writing was the writing of God, engraved upon the tablets.
17 Vả, Giô-suê nghe dân chúng la lên, bèn nói cùng Môi-se rằng: Trong trại quân có tiếng chiến đấu.
And when Joshua heard the noise of the people as they shouted, he said to Moses, There is a noise of war in the camp.
18 Môi-se đáp rằng: Chẳng phải tiếng kêu về thắng trận, cũng chẳng phải tiếng kêu về thua trận; nhưng ta nghe tiếng kẻ hát.
And he said, It is not the voice of those who shout for mastery, neither is it the voice of those who cry for being overcome, but the noise of those who sing do I hear.
19 Khi đến gần trại quân, Môi-se thấy bò con và sự nhảy múa, bèn nổi giận, liệng hai bảng chứng khỏi tay mịnh, bể ra nơi chân núi;
And it came to pass, as soon as he came near to the camp, that he saw the calf and the dancing. And Moses' anger grew hot, and he cast the tablets out of his hands, and broke them beneath the mount.
20 đoạn lấy bò con của chúng đã đúc đem đốt trong lửa, rồi nghiền cho đến thành ra bụi, rải trên mặt nước, và cho dân Y-sơ-ra-ên uống.
And he took the calf which they had made, and burnt it with fire, and ground it to powder, and scattered it upon the water, and made the sons of Israel drink of it.
21 Môi-se bèn nói cùng A-rôn rằng: Dân nầy làm chi anh, mà anh xui cho chúng phạm tội nặng dường ấy?
And Moses said to Aaron, What did this people do to thee, that thou have brought a great sin upon them?
22 A-rôn đáp rằng: Xin chúa tôi đừng nổi giận, chúa biết rằng dân nầy chuyên làm điều ác!
And Aaron said, Let not the anger of my lord grow hot. Thou know the people, that they are set on evil.
23 Họ có nói cùng tôi rằng: Hãy làm các thần đi trước chúng tôi; vì về phần Môi-se nầy, là người đã dẫn chúng tôi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, chúng tôi chẳng biết có điều chi xảy đến cho người rồi.
For they said to me, Make gods for us, which shall go before us. For as for this Moses, the man who brought us up out of the land of Egypt, we know not what has become of him.
24 Tôi bèn nói cùng chúng rằng: Ai có vàng hãy lột ra! Họ bèn đưa cho tôi, tôi bỏ vào lửa, và bởi đó thành ra bò con nầy.
And I said to them, Whoever has any gold, let them break it off. So they gave it to me, and I cast it into the fire, and there came out this calf.
25 Vả, Môi-se thấy dân sự buông lung, vì A-rôn để họ buông lung, đến đỗi bị sỉ nhục trong vòng các thù nghịch,
And when Moses saw that the people were broken loose, (for Aaron had let them loose for a derision among their enemies, )
26 thì người đứng nơi cửa trại quân mà nói rằng: Ai thuộc về Ðức Giê-hô-va, hãy đến cùng ta đây! Hết thảy người Lê-vi đều nhóm lại gần bên người.
then Moses stood in the gate of the camp, and said, Whoever is on Jehovah's side, come to me. And all the sons of Levi gathered themselves together to him.
27 Người truyền cho họ rằng: Giê-hô-va, là Ðức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, có phán như vầy: Mỗi người trong các ngươi hãy đeo gươm bên mình, đi qua đi lại trong trại quân, từ cửa nầy đến cửa kia, và mỗi người hãy giết anh em, bạn hữu, và kẻ lân cận mình.
And he said to them, Thus says Jehovah, the God of Israel, Put ye every man his sword upon his thigh, and go to and fro from gate to gate throughout the camp, and slay every man his brother, and every man his companion, and every man his neighbor.
28 Dân Lê-vi bèn làm y như lời Môi-se; trong ngày đó có chừng ba ngàn người bị chết.
And the sons of Levi did according to the word of Moses. And there fell of the people that day about three thousand men.
29 Vả, Môi-se đã truyền rằng: Ngày nay mỗi người trong vòng các ngươi hãy dâng tay mình cho Ðức Giê-hô-va, chẳng sá chi đến con trai hay là anh em mình, hầu cho các ngươi được ơn phước vậy.
And Moses said, Consecrate yourselves today to Jehovah, yea, every man against his son, and against his brother, that he may bestow upon you a blessing this day.
30 Ngày mai, Môi-se nói cùng dân sự rằng: Các ngươi đã phạm một tội rất trọng; song bây giờ ta lên đến Ðức Giê-hô-va, có lẽ ta sẽ được chuộc tội các ngươi chăng.
And it came to pass on the morrow, that Moses said to the people, Ye have sinned a great sin. And now I will go up to Jehovah, perhaps I shall make atonement for your sin.
31 Vậy, Môi-se trở lên đến Ðức Giê-hô-va mà thưa rằng: Ôi! dân sự nầy có phạm một tội trọng, làm cho mình các thần bằng vàng;
And Moses returned to Jehovah, and said, Oh, this people have sinned a great sin, and have made gods of gold for them.
32 nhưng bây giờ xin Chúa tha tội cho họ! Bằng không, hãy xóa tên tôi khỏi sách Ngài đã chép đi.
Yet now, if thou will forgive their sin-, and if not, blot me, I pray thee, out of thy book which thou have written.
33 Ðức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Kẻ nào phạm tội cùng ta, ta sẽ xóa nó khỏi sách ta.
And Jehovah said to Moses, Whoever has sinned against me, him will I blot out of my book.
34 Bây giờ, hãy đi, dẫn dân sự đến nơi ta đã chỉ phán. Nầy thiên sứ ta sẽ đi trước ngươi; nhưng ngày nào ta hình phạt thì sẽ phạt tội chúng nó.
And now go, lead the people to the place of which I have spoken to thee. Behold, my agent shall go before thee. Nevertheless in the day when I visit, I will visit their sin upon them.
35 Ðức Giê-hô-va hành phạt dân sự là vậy, vì dân sự là gốc phạm về tượng bò vàng mà A-rôn đã làm ra.
And Jehovah smote the people, because they made the calf, which Aaron made.
