< Phục Truyền Luật Lệ 28 >
1 Nếu ngươi nghe theo tiếng phán của Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi cách trung thành, cẩn thận làm theo mọi điều răn của Ngài, mà ta truyền cho ngươi ngày nay, thì Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi sẽ ban cho ngươi sự trổi hơn mọi dân trên đất.
And it shall come to pass, if thou shall hearken diligently to the voice of Jehovah thy God, to observe to do all his commandments which I command thee this day, that Jehovah thy God will set thee on high above all the nations of the earth,
2 Nếu ngươi nghe theo tiếng phán của Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi, nầy là mọi phước lành sẽ giáng xuống trên mình ngươi.
and all these blessings shall come upon thee, and overtake thee, if thou shall hearken to the voice of Jehovah thy God:
3 Ngươi sẽ được phước trong thành, và được phước ngoài đồng ruộng.
Blessed shall thou be in the city, and blessed shall thou be in the field.
4 Bông trái của thân thể ngươi, hoa quả của đất ruộng ngươi, sản vật của sinh súc ngươi, luôn với lứa đẻ của bò cái và chiên cái ngươi, đều sẽ được phước;
Blessed shall be the fruit of thy body, and the fruit of thy ground, and the fruit of thy beasts, the increase of thy cattle, and the young of thy flock.
5 cái giỏ và thùng nhồi bột của ngươi đều sẽ được phước!
Blessed shall be thy basket and thy kneading-trough.
6 Ngươi sẽ được phước trong khi đi ra, và sẽ được phước trong khi vào.
Blessed shall thou be when thou come in, and blessed shall thou be when thou go out.
7 Ðức Giê-hô-va sẽ làm cho kẻ thù nghịch dấy lên cùng ngươi bị đánh bại trước mặt ngươi; chúng nó sẽ do một đường ra đánh ngươi, rồi do bảy đường chạy trốn trước mặt ngươi.
Jehovah will cause thine enemies that rise up against thee to be smitten before thee. They shall come out against thee one way, and shall flee before thee seven ways.
8 Ðức Giê-hô-va sẽ khiến phước lành ở cùng ngươi tại trong kho lúa và trong các công việc của ngươi; Ngài sẽ ban phước cho ngươi trong xứ mà Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi.
Jehovah will command the blessing upon thee in thy barns, and in all that thou put thy hand to. And he will bless thee in the land which Jehovah thy God gives thee.
9 Nếu ngươi gìn giữ những điều răn của Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi, và đi theo đường lối Ngài, thì Ðức Giê-hô-va sẽ lập ngươi làm một dân thánh cho Ngài, y như Ngài đã thề cùng ngươi;
Jehovah will establish thee for a holy people to himself, as he has sworn to thee, if thou shall keep the commandments of Jehovah thy God, and walk in his ways.
10 muôn dân của thế gian sẽ thấy rằng ngươi được gọi theo danh Ðức Giê-hô-va, và chúng nó sẽ sợ ngươi.
And all the peoples of the earth shall see that thou are called by the name of Jehovah, and they shall be afraid of thee.
11 Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi sẽ làm cho ngươi được của cải nhiều dư dật, khiến cho hoa quả của thân thể ngươi, sản vật của sinh súc, và bông trái của đất ruộng ngươi được sanh nhiều thêm trong xứ mà Ðức Giê-hô-va đã thề cùng các tổ phụ ngươi để ban cho ngươi.
And Jehovah will make thee plenteous for good, in the fruit of thy body, and in the fruit of thy cattle, and in the fruit of thy ground, in the land which Jehovah swore to thy fathers to give thee.
12 Ðức Giê-hô-va sẽ vì ngươi mở trời ra, là kho báu của Ngài, đặng cho mưa phải thì giáng xuống đất, và ban phước cho mọi công việc của tay ngươi. Ngươi sẽ cho nhiều nước vay, còn ngươi không vay ai.
Jehovah will open to thee his good treasure the heavens, to give the rain of thy land in its season, and to bless all the work of thy hand. And thou shall lend to many nations, and thou shall not borrow.
13 Nếu ngươi nghe theo các điều răn của Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi mà ngày nay ta truyền cho ngươi gìn giữ làm theo, và nếu không lìa bỏ một lời nào ta truyền cho ngươi ngày nay, mà xây qua bên hửu hoặc bên tả, đặng đi theo hầu việc các thần khác,
And Jehovah will make thee the head, and not the tail. And thou shall only be above, and thou shall not be beneath, if thou shall hearken to the commandments of Jehovah thy God, which I command thee this day, to observe and to do,
14 thì Ðức Giê-hô-va sẽ đặt ngươi ở đằng đầu, chớ chẳng phải đằng đuôi, ngươi sẽ ở trên cao luôn luôn, chớ chẳng hề ở dưới thấp.
and shall not turn aside from any of the words which I command you this day, to the right hand, or to the left, to go after other gods to serve them.
15 Nhưng nếu ngươi không nghe theo tiếng phán của Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi, không cẩn thận làm theo các điều răn và luật pháp của Ngài mà ta truyền cho ngươi ngày nay, thì nầy là mọi sự rủa sả sẽ giáng xuống trên mình ngươi và theo kịp ngươi.
But it shall come to pass, if thou will not hearken to the voice of Jehovah thy God, to observe to do all his commandments and his statutes which I command thee this day, that all these curses shall come upon thee, and overtake thee:
16 Ngươi sẽ bị rủa sả ở trong thành và ngoài đồng ruộng,
Cursed shall thou be in the city, and cursed shall thou be in the field.
17 cái giỏ và thùng nhồi bột của ngươi cũng bị rủa sả,
Cursed shall be thy basket and thy kneading-trough.
18 hoa quả của thân thể ngươi, bông trái của đất ruộng ngươi, luôn với lứa đẻ của bò cái và chiên cái ngươi, đều sẽ bị rủa sả!
Cursed shall be the fruit of thy body, and the fruit of thy ground, the increase of thy cattle, and the young of thy flock.
19 Ngươi sẽ bị rủa sả khi đi ra và lúc đi vào.
Cursed shall thou be when thou come in, and cursed shall thou be when thou go out.
20 Vì cớ ngươi làm điều ác, và lìa bỏ Ðức Giê-hô-va, nên trong mọi công việc ngươi bắt tay làm, Ngài sẽ khiến giáng cho ngươi sự rủa sả, kinh khủng, và hăm dọa cho đến chừng nào ngươi bị hủy diệt và chết mất vội vàng.
Jehovah will send upon thee cursing, discomfiture, and rebuke, in all that thou put thy hand to do, until thou be destroyed, and until thou perish quickly, because of the evil of thy doings, by which thou have forsaken me.
21 Ðức Giê-hô-va sẽ khiến ôn dịch đeo đuổi ngươi cho đến chừng nào nó diệt ngươi mất khỏi đất mà ngươi sẽ vào nhận lấy.
Jehovah will make the pestilence cling to thee, until he has consumed thee from off the land, where thou go in to possess it.
22 Ðức Giê-hô-va sẽ lấy bịnh lao, bịnh nóng lạnh, bịnh phù, sự nắng cháy, sự hạn hán, binh đao, và sâu lúa mà hành hại ngươi, khiến cho các nỗi đó đuổi theo ngươi cho đến khi ngươi bị chết mất.
Jehovah will smite thee with consumption, and with fever, and with inflammation, and with fiery heat, and with the sword, and with blight, and with mildew. And they shall pursue thee until thou perish.
23 Các từng trời ở trên đầu ngươi sẽ như đồng, và đất dưới chân ngươi sẽ như sắt.
And thy sky that is over thy head shall be brass, and the earth that is under thee shall be iron.
24 Thay vì mưa, Ðức Giê-hô-va sẽ khiến cát và bụi từ trời sa xuống trên đất ngươi, cho đến chừng nào ngươi bị hủy diệt.
Jehovah will make the rain of thy land powder and dust. From the sky it shall come down upon thee, until thou be destroyed.
25 Ðức Giê-hô-va sẽ khiến ngươi bị những kẻ thù nghịch mình đánh bại. Ngươi sẽ do một đường ra đánh chúng nó, rồi do bảy đường chạy trốn trước mặt chúng nó; ngươi sẽ bị xô đùa đây đó trong khắp các nước của thế gian.
Jehovah will cause thee to be smitten before thine enemies. Thou shall go out one way against them, and shall flee seven ways before them. And thou shall be tossed to and fro among all the kingdoms of the earth.
26 Thây ngươi sẽ làm đồ ăn cho chim trên trời và thú dưới đất, không ai đuổi chúng nó đi.
And thy dead body shall be food to all birds of the sky, and to the beasts of the earth, and there shall be none to frighten them away.
27 Ðức Giê-hô-va sẽ giáng cho ngươi ghẻ chốc của xứ Ê-díp-tô, trĩ lậu, ghẻ ngứa, và lác, mà ngươi không thể chữa lành;
Jehovah will smite thee with the boil of Egypt, and with the emerods, and with the scurvy, and with the itch, of which thou cannot be healed.
28 lại giáng cho ngươi sự sảng sốt, sự đui mù, và sự lảng trí;
Jehovah will smite thee with madness, and with blindness, and with confusion of mind,
29 đang buổi trưa, ngươi sẽ đi rờ rờ như kẻ mù trong tối tăm; ngươi không được may mắn trong công việc mình, hằng ngày sẽ bị hiếp đáp và cướp giựt, chẳng ai giải cứu cho.
and thou shall grope at noonday, as the blind man gropes in darkness. And thou shall not prosper in thy ways. And thou shall only be oppressed and robbed always, and there shall be none to save thee.
30 Ngươi sẽ làm lễ hỏi một người nữ, nhưng một người nam khác lại nằm cùng nàng; ngươi cất một cái nhà, nhưng không được ở; ngươi trồng một vườn nho, song không được hái trái.
Thou shall betroth a wife, and another man shall lie with her. Thou shall build a house, and thou shall not dwell in it. Thou shall plant a vineyard, and shall not use the fruit of it.
31 Con bò ngươi sẽ bị giết trước mặt ngươi, song ngươi không được ăn thịt nó; lừa ngươi sẽ bị ăn cắp hiện mắt ngươi, nhưng không ai trả nó lại; chiên ngươi sẽ bị nộp cho kẻ thù nghịch, nhưng ngươi không có ai giải cứu nó.
Thine ox shall be slain before thine eyes, and thou shall not eat of it. Thy donkey shall be violently taken away from before thy face, and shall not be restored to thee. Thy sheep shall be given to thine enemies, and thou shall have none to save thee.
32 Các con trai và con gái ngươi sẽ bị nộp cho dân ngoại bang có mắt ngươi thấy, hằng ngày hao mòn vì trông mong chúng nó; song tay ngươi không còn sức cứu vớt.
Thy sons and thy daughters shall be given to another people. And thine eyes shall look, and fail with longing for them all the day, and there shall be nothing in the power of thy hand.
33 Một dân tộc mà ngươi chưa hề biết sẽ ăn lấy thổ sản và mọi công lao của ngươi; ngươi sẽ bị hiếp đáp và giày đạp không ngớt;
The fruit of thy ground, and all thy labors, shall a nation eat up which thou know not. And thou shall only be oppressed and crushed always,
34 trở nên điên cuồng vì cảnh tượng mắt mình sẽ thấy.
so that thou shall be mad because of the sight of thine eyes which thou shall see.
35 Ðức Giê-hô-va sẽ giáng cho ngươi một thứ ung độc tại trên đầu gối và chân, không thể chữa lành được, từ bàn chân chí chót đầu.
Jehovah will smite thee in the knees, and in the legs, with a sore boil, of which thou cannot be healed, from the sole of thy foot to the crown of thy head.
36 Ðức Giê-hô-va sẽ dẫn ngươi và vua mà ngươi đã lập trên mình, đến một nước mà ngươi và tổ phụ ngươi chưa hề biết. Ở đó, ngươi sẽ hầu việc các thần khác bằng cây, bằng đá;
Jehovah will bring thee, and thy king whom thou shall set over thee, to a nation that thou have not known, thou nor thy fathers. And there thou shall serve other gods, wood and stone.
37 trong các dân tộc mà Ðức Giê-hô-va sẽ dẫn ngươi đến, ngươi sẽ thành một sự kinh hãi, tục ngữ, và tiếu đàm.
And thou shall become an astonishment, a proverb, and a byword, among all the peoples where Jehovah shall lead thee away.
38 Ngươi sẽ đem gieo nhiều mạ trong ruộng mình, nhưng mùa gặt lại ít, vì sẽ bị cào cào ăn sạch.
Thou shall carry much seed out into the field, and shall gather little in, for the locust shall consume it.
39 Ngươi trồng nho, song không được uống rượu và không gặt hái chi hết, vì sâu bọ sẽ ăn phá đi.
Thou shall plant vineyards and dress them, but thou shall neither drink of the wine, nor gather, for the worm shall eat them.
40 Ngươi sẽ có cây ô-li-ve trong cả địa phận mình, nhưng không được xức dầu, vì cây ô-li-ve sẽ rụng trái.
Thou shall have olive trees throughout all thy borders, but thou shall not anoint thyself with the oil, for thine olive shall drop off.
41 Ngươi sẽ sanh con trai và con gái, nhưng chúng nó không thuộc về ngươi, vì chúng nó sẽ bị bắt làm mọi.
Thou shall beget sons and daughters, but they shall not be thine, for they shall go into captivity.
42 Con rầy sẽ ăn hết cây cối và thổ sản của ngươi.
All thy trees and the fruit of thy ground shall the locust possess.
43 Khách lạ ở giữa ngươi sẽ lướt trên ngươi càng ngày càng cao; còn ngươi, lại hạ xuống càng ngày càng thấp:
The sojourner who is in the midst of thee shall mount up above thee higher and higher, and thou shall come down lower and lower.
44 họ sẽ cho ngươi vay, còn ngươi chẳng hề cho vay lại, họ sẽ ở đằng đầu, còn ngươi ở đằng đuôi.
He shall lend to thee, and thou shall not lend to him. He shall be the head, and thou shall be the tail.
45 Hết thảy những sự chúc rủa sả nầy sẽ giáng trên ngươi, đuổi ngươi và theo kịp, cho đến chừng nào ngươi bị hủy diệt, bởi vì ngươi không có nghe theo tiếng phán của Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi, và không giữ các điều răn và luật lệ mà Ngài truyền cho ngươi.
And all these curses shall come upon thee, and shall pursue thee, and overtake thee, till thou be destroyed, because thou hearkened not to the voice of Jehovah thy God, to keep his commandments and his statutes which he commanded thee,
46 Các sự rủa sả nầy sẽ ở trên mình ngươi và trên dòng dõi ngươi như một dấu kỳ, sự lạ đến đời đời.
and they shall be upon thee for a sign and for a wonder, and upon thy seed forever.
47 Bởi trong lúc dư dật mọi điều, ngươi không vui lòng lạc ý phục sự Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi,
Because thou served not Jehovah thy God with joyfulness, and with gladness of heart, by reason of the abundance of all things,
48 cho nên trong lúc đói khát, trong lúc trần truồng, và thiếu thốn mọi điều, ngươi sẽ hầu việc kẻ thù nghịch mà Ðức Giê-hô-va sai đến đánh ngươi; họ sẽ tra ách sắt trên cổ ngươi, cho đến chừng nào tiêu diệt ngươi.
therefore thou shall serve thine enemies that Jehovah shall send against thee, in hunger, and in thirst, and in nakedness, and in want of all things. And he shall put a yoke of iron upon thy neck, until he has destroyed thee.
49 Ðức Giê-hô-va sẽ từ nơi xa, từ địa cực, khiến dấy lên nghịch cùng ngươi một dân tộc bay như chim ưng, tức là một dân tộc ngươi không nghe tiếng nói được,
Jehovah will bring a nation against thee from far, from the end of the earth, as the eagle flies, a nation whose tongue thou shall not understand,
50 một dân tộc mặt mày hung ác, không nể-vì người già, chẳng thương xót kẻ trẻ;
a nation of fierce countenance, that shall not regard the person of the old, nor show favor to the young,
51 ăn sản vật của súc vật ngươi, hoa quả của đất ruộng ngươi, cho đến chừng nào ngươi bị tiêu diệt; nó không chừa lại ngũ cốc, rượu, dầu hay là lứa đẻ của bò và chiên ngươi, cho đến chừng nào đã tiêu diệt ngươi đi.
and shall eat the fruit of thy cattle, and the fruit of thy ground, until thou be destroyed, that also shall not leave thee grain, new wine, or oil, the increase of thy cattle, or the young of thy flock, until they have caused thee to perish.
52 Dân đó sẽ vây ngươi trong các thành của cả xứ mà Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi, cho đến chừng nào những vách cao lớn và vững bền kia mà ngươi nhờ cậy đó, sẽ bị ngã xuống.
And they shall besiege thee in all thy gates, until thy high and fortified walls come down, in which thou trusted, throughout all thy land. And they shall besiege thee in all thy gates throughout all thy land, which Jehovah thy God has given thee.
53 Trong lúc bị vậy, và khi quân nghịch làm cho túng thế cùng đường, ngươi sẽ ăn hoa quả của thân thể mình, tức là ăn thịt của con trai và con gái mình, mà Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi.
And thou shall eat the fruit of thine own body, the flesh of thy sons and of thy daughters, whom Jehovah thy God has given thee, in the siege and in the distress with which thine enemies shall distress thee.
54 Trong lúc ngươi bị quân nghịch vây tại các thành mình, làm cho cùng đường túng thế, người nam nào nhu nhược và yếu ớt hơn hết trong các ngươi sẽ ngó giận anh em mình,
The man who is tender among you, and very delicate, his eye shall be evil toward his brother, and toward the wife of his bosom, and toward the remnant of his sons whom he has remaining,
55 vợ yêu dấu và con cái mình còn lại, không chịu cho ai trong bọn đó thịt của con cái mình, mà người sẽ ăn, bởi mình không còn chi hết.
so that he will not give to any of them of the flesh of his sons whom he shall eat, because he has nothing left to him, in the siege and in the distress with which thine enemy shall distress thee in all thy gates.
56 Trong lúc ngươi bị quân nghịch vây tại các thành mình, làm cho cùng đường túng thế, người nữ nào non nớt và mảnh khảnh hơn hết trong các ngươi, vì sự yểu điệu hay là sự sắc sảo mình, vốn không đặt bàn chân xuống đất,
The tender and delicate woman among you, who would not adventure to set the sole of her foot upon the ground for delicateness and tenderness, her eye shall be evil toward the husband of her bosom, and toward her son, and toward her daughter,
57 sẽ nhìn giận chồng rất yêu của mình, con trai và con gái mình, bởi cớ nhau bọc ra từ trong bụng, và những con cái mình sanh đẻ; vì trong cơn thiếu thốn mọi điều, nàng sẽ ăn nhẹm chúng nó.
and toward her young one who comes out from between her feet, and toward her sons whom she shall bear, for she shall eat them secretly for want of all things, in the siege and in the distress with which thine enemy shall distress thee in thy gates.
58 Nếu ngươi không cẩn thận làm theo các lời của luật pháp nầy, ghi trong sách nầy, không kính sợ danh vinh hiển và đáng sợ nầy là Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi,
If thou will not observe to do all the words of this law that are written in this book, that thou may fear this glorious and fearful name, JEHOVAH THY GOD,
59 thì Ðức Giê-hô-va sẽ giáng cho ngươi và dòng giống ngươi những tai vạ lạ thường, lớn lao và lâu bền, nhựng chứng độc bịnh hung.
then Jehovah will make thy calamities extraordinary, and the calamities of thy seed, even great calamities and of long continuance, and severe sicknesses and of long continuance.
60 Ngài sẽ khiến giáng trên ngươi các bịnh hoạn của xứ Ê-díp-tô mà ngươi đã run sợ đó, và nó sẽ đeo dính theo ngươi.
And he will bring upon thee again all the diseases of Egypt, which thou were afraid of, and they shall cling to thee.
61 Vả lại, các thứ chứng bịnh và tai vạ không có chép trong sách luật pháp nầy, thì Ðức Giê-hô-va cũng sẽ khiến giáng trên ngươi, cho đến chừng nào ngươi bị tiêu diệt đi.
Also every sickness, and every calamity, which is not written in the book of this law, them Jehovah will bring upon thee, until thou be destroyed.
62 Số các ngươi vốn đông như sao trên trời, nhưng vì không có nghe theo tiếng phán của Giê-hô-va Ðức Chúa Trời ngươi, nên chỉ sẽ còn lại ít.
And ye shall be left few in number, whereas ye were as the stars of heaven for multitude, because thou did not hearken to the voice of Jehovah thy God.
63 Hễ Ðức Giê-hô-va lấy làm vui mà làm lành và gia thêm các ngươi thể nào, thì Ðức Giê-hô-va cũng sẽ lấy làm vui mà làm cho các ngươi hư mất và tiêu diệt các ngươi thể ấy. Các ngươi sẽ bị truất khỏi xứ mà mình vào nhận lấy,
And it shall come to pass, that, as Jehovah rejoiced over you to do you good, and to multiply you, so Jehovah will rejoice over you to cause you to perish, and to destroy you. And ye shall be plucked from off the land where thou go in to possess it.
64 và Ðức Giê-hô-va sẽ tản lạc ngươi trong các dân, từ cuối đầu nầy của đất đến cuối đầu kia; tại đó, ngươi sẽ hầu việc các thần khác bằng cây và bằng đá mà ngươi cùng tổ phụ ngươi không hề biết.
And Jehovah will scatter thee among all peoples, from the one end of the earth even to the other end of the earth. And there thou shall serve other gods, which thou have not known, thou nor thy fathers, even wood and stone.
65 Trong các nước ấy, ngươi không được an tịnh, bàn chân ngươi không được nghỉ ngơi; nhưng tại đó Ðức Giê-hô-va sẽ ban cho ngươi một tấm lòng run sợ, mắt mờ yếu, và linh hồn hao mòn.
And among these nations thou shall find no ease, and there shall be no rest for the sole of thy foot, but Jehovah will give thee there a trembling heart, and failing of eyes, and pining of soul.
66 Sự sống ngươi vẫn không chắc trước mặt ngươi; ngày và đêm ngươi hằng sợ hãi, khó liệu bảo tồn sự sống mình.
And thy life shall hang in doubt before thee, and thou shall fear night and day, and shall have no assurance of thy life.
67 Bởi cớ sự kinh khủng đầy dẫy lòng ngươi, và bị cảnh mắt ngươi sẽ thấy, nên sớm mai ngươi sẽ nói: Chớ chi được chiều tối rồi! Chiều tối ngươi sẽ nói: Ước gì được sáng mai rồi!
In the morning thou shall say, Would it were evening! and at evening thou shall say, Would it were morning! for the fear of thy heart which thou shall fear, and for the sight of thine eyes which thou shall see.
68 Ðức Giê-hô-va sẽ khiến ngươi đi tàu trở lại xứ Ê-díp-tô, bởi con đường mà trước ta đã nói: Ngươi không thấy nó nữa; ở đó, ngươi sẽ đem bán mình cho kẻ thù nghịch làm nô và tì, nhưng không có ai mua!
And Jehovah will bring thee into Egypt again with ships, by the way of which I said to thee, Thou shall see it no more again. And there ye shall sell yourselves to your enemies for bondmen and for bondwomen, and no man shall buy you.