II Các Vua 18
1 Năm thứ ba đời Ô-sê, con trai Ê-la, vua Y-sơ-ra-ên, thì Ê-xê-chia, con trai A-cha, vua Giu-đa, lên làm vua.
以色列王厄拉的兒子曷舍亞三年，阿哈次的兒子希則克雅登基為猶大王。
2 Người được hai mươi lăm tuổi khi lên làm vua, và cai trị hai mươi chín năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ người tên là A-bi, con gái của Xa-cha-ri.
他登極時年二十五歲，在耶路撒冷作王凡二十九年；他的母親名阿彼雅，是則加黎雅的女兒。
3 Người làm điều thiện trước mặt Ðức Giê-hô-va y như Ða-vít, tổ phụ người, đã làm.
希則克雅行了上主視為正義的事，完全像他祖先達味所行的一樣；
4 Người phá hủy các nơi cao, đập bể những trụ thờ, đánh hạ các-sê-ra, và bẻ gãy con rắn đồng mà Môi-se đã làm; bởi vì cho đến khi ấy dân Y-sơ-ra-ên xông hương cho nó người ta gọi hình rắn ấy là Nê-hu-tan.
他廢除了高丘，毀壞了石柱，砍倒了木偶，打碎了梅瑟所製造的銅蛇，因為直到那時，以色列子民仍向銅蛇焚香，稱為乃胡市堂。
5 Ê-xê-chia nhờ cậy nơi Giê-hô-va Ðức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên; nên trong các vua sau người, hoặc trong những vua trước người, chẳng có một ai giống như người.
他信賴上主以色列的天主；在他前後的猶大列王中，沒有一個可與他相比的。
6 Người tríu mến Ðức Giê-hô-va, không xây bỏ Ngài, song gìn giữ các điều răn mà Ðức Giê-hô-va đã truyền cho Môi-se.
他依靠上主，緊隨不離，謹守上主頒給梅瑟的誡命。
7 Ðức Giê-hô-va ở cùng người; hễ người đi làm sự gì, đều được thành tựu. Người dấy nghịch với vua A-si-ri, không phục vua ấy nữa.
因此，上主與他同在，他無論作什麼，必都順利，且擺脫了亞述王的羈絆，不再作他的藩屬；
8 Người hãm đánh xứ dân Phi-li-tin cho đến Ga-xa và địa hạt chung quanh thành, từ tháp vọng canh đến thành kiên cố.
又擊敗了培肋舍特人，直追到迦薩，佔領了他們的土地，攻取了守望台和堅城。
9 Xảy ra năm thứ tư đời Ê-xê-chia, nhằm năm thứ bảy đời Ô-sê, con trai Ê-la, vua Y-sơ-ra-ên, thì Sanh-ma-na, vua A-si-ri, đi lên đánh Sa-ma-ri và vây nó.
希則克雅王四年，即以色列王厄拉的兒子曷舍亞七年，亞述王沙耳瑪乃色來進攻撒瑪黎雅，圍困了這城；
10 Cuối ba năm, người hãm lấy: ấy vậy nhằm năm thứ sáu đời Ê-xê-chia, năm thứ chín đời Ô-sê, vua Y-sơ-ra-ên, thì Sa-ma-ri bị chiếm lấy.
三年年底攻下，即希則克雅王六年，以色列王曷舍亞九年，撒瑪黎雅失陷。
11 Vua A-si-ri đem dân Y-sơ-ra-ên qua A-si-ri, đặt tại Cha-la và trên bờ Cha-bo, sông xứ Gô-xan, cùng trong các thành của Mê-đi;
亞述王遂將以色列人擄往亞述，徙置在哈拉黑和靠近哥倉河的哈波爾，以及瑪待各城內。
12 ấy vì chúng không có vâng theo lời phán của Giê-hô-va Ðức Chúa Trời mình, nhưng bội giao ước Ngài, không khứng nghe, và chẳng làm theo các điều mà Môi-se, tôi tớ của Ðức Giê-hô-va, đã truyền cho.
這是因為他們沒有聽從上主，他們天主的聲音，違反了他的盟約：凡上主的僕人梅瑟所吩咐的，他們一概沒有聽從，也沒有遵行。
13 Năm thứ mười bốn đời Ê-xê-chia, San-chê-ríp, vua A-si-ri, đến đánh các thành kiên cố của Giu-đa và hãm lấy nó.
希則克雅王十四年，亞述王散乃黑黎布前來進攻猶大的一切堅城，都佔領了。
14 Ê-xê-chia, vua Giu-đa, sai sứ đến La-ki nói với vua A-si-ri rằng: Tôi phạm lỗi. Cầu vua lìa khỏi nước tôi; hễ vua đòi tôi điều gì, tôi sẽ chịu. Vua A-si-ri bắt Ê-xê-chia, vua Giu-đa, phải trả ba trăm ta lâng bạc, và ba mươi ta lâng vàng.
猶大王希則克雅於是派遣使者，到拉基士去見亞述王說：「我錯了，請你退兵；凡你向我提出的條件，我都接受。」於是亞述王限令猶大王希則克雅繳納三百「塔冷通」銀子，三十「塔冷通」金子。
15 Ê-xê-chia nộp cho người các bạc ở trong đền Ðức Giê-hô-va và trong kho tàng của cung vua.
希則克雅只得把上主殿內，和王宮府庫所有的銀子都交出來。
16 Bấy giờ, Ê-xê-chia gỡ vàng của các cửa và cột đền thờ Ðức Giê-hô-va mà chính mình người đã cẩn vào, rồi nộp hết cho vua A-si-ri.
同時，猶大王希則克雅將上主殿宇門上的金子和他自己包鑲在門柱上的金子都剝下來，交給了亞述王。
17 Song, vua A-si-ri ở La-ki sai Tạt-tan, Ráp-sa-ri, và Ráp-sa-kê, đem theo một đạo binh mạnh, đến Giê-ru-sa-lem đánh vua Ê-xê-chia. Chúng đi lên Giê-ru-sa-lem và dừng lại tại cống ao trên, ở bên đường ruộng thợ nện.
亞述王從拉基士打發元帥、衛隊長和大將軍率領大軍到耶路撒冷去見希則克雅。他們就上到耶路撒冷，一來到，就站在上池的水溝旁，漂布田間的大路上，
18 Ðoạn, chúng xin nói chuyện với vua. Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, quan cai đền, Sép-na, thơ ký, và Giô-a, con của A-sáp, quan thái sử, đều đi ra đến chúng.
求見君王。希耳克雅的兒子厄里雅金家宰，舍布納書記和阿撒夫的兒子約阿黑史官，出來迎接他們。
19 Ráp-sa-kê nói cùng họ rằng: Ta xin các ngươi hãy nói với Ê-xê-chia rằng: Vua A-si-ri, là vua lớn, nói như vầy: Ngươi nhờ cậy ai dường ấy?
大將軍對他們說：「你們去告訴希則克雅說：大王，亞述王這樣說：你所依靠的，算得什麼依靠﹖
20 Ngươi có nói (chỉ những lời hư không đó thôi), mà rằng: Ta có mưu kế, sức mạnh đặng tranh chiến. Vậy, ngươi để lòng tin cậy nơi ai mà dấy loạn cùng ta?
你想空口說話，就是戰略和戰鬥的力量嗎﹖如今你靠誰來背叛我﹖
21 Ta thấy rõ điều đó: Ngươi nhờ cậy nơi Ê-díp-tô, thật như nương vào cây sậy gãy; ví ai nương dựa nó, ắt nó sẽ đâm vào tay, xoi lủng ngang qua. Phàm ai nhờ cậy Pha-ra-ôn, vua Ê-díp-tô, thì đều bị như thế.
我現在你看，你依靠的埃及是一根破裂的蘆杖；誰依靠這杖，它就刺傷誰的手，且把手刺透；埃及王法郎對所有依靠他的人，就是這樣。
22 Có lẽ các ngươi sẽ nói với ta rằng: Chúng tôi nhờ cậy nơi Giê-hô-va Ðức Chúa Trời của chúng tôi. Nhưng há chẳng phải các nơi cao và bàn thờ của Ngài mà Ê-xê-chia có phá hủy, truyền cho Giu-đa và Giê-ru-sa-lem rằng: Các ngươi khá thờ phượng Chúa tại Giê-ru-sa-lem ở trước bàn thờ này, chăng?
假使你們對我說：我們依靠雅威我們的天主，希則克雅豈不是曾推翻他的高丘和祭壇，且對猶大和耶路撒冷說：你們只應在耶路撒冷的這祭壇前朝拜﹖
23 Thế thì, ngươi hãy đánh cuộc với chủ ta, là vua A-si-ri. ta sẽ giao cho ngươi hai ngàn con ngựa, nếu ngươi tìm được quân kỵ để cỡi chúng nó.
如今你可與我的主上亞述王打賭：我給你兩千匹馬，你是否能給這些馬配上騎兵﹖
24 Ấy chẳng đặng, thì ngươi làm sao đánh đuổi một quan tướng nhỏ hơn hết của chủ ta đặng? Ngươi cậy nơi Ê-díp-tô đặng kiếm xe và quân kỵ sao!
若不能，你怎敢拒絕我主上最小僕人中的一個軍長，而去依靠埃及的戰車和騎兵﹖
25 Há chẳng phải theo lịnh của Ðức Giê-hô-va mà loán qua miền đây, đặng phá hủy nó sao? Ðức Giê-hô-va thật có phán với ta rằng: Hãy đi lên đánh xứ này, và phá hủy nó.
現在，我上來攻打毀滅這地，難道不是雅威的意思嗎﹖雅威曾對我說：你上去攻打這地，加以毀滅! 」
26 Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, Sép-na, và Giô-a, bèn nói với Ráp-sa-kê rằng: Hãy nói với các tôi tớ ông bằng tiếng Sy-ri; vì chúng tôi hiểu thứ tiếng ấy. Chớ nói cùng chúng tôi bằng tiếng Giu-đa vào tai dân sự ở trên vách thành.
希耳克雅的兒子厄里雅金、舍布納和約阿黑對大將軍說：「請你對你的僕人說阿剌美話，因為我們都懂；你不要對我們說猶太話，因為城牆上的百姓能聽到。」
27 Ráp-sa-kê đáp lại với chúng rằng: Há có phải cùng chủ ngươi và ngươi mà chủ ta sai ta nói các lời này sao? Người há chẳng sai ta đến cùng những người đứng trên vách thành để họ với ngươi ăn phẩn mình và uống nước tiểu mình, sao?
大將軍回答說：「難道我的主上打發我來，只對你的主上和你講這些話，而不是對那些坐在城牆上，和你們一樣該吃自己的糞，喝自己的尿的人，講這些話嗎﹖」
28 Ðoạn, Ráp-sa-kê đứng tại đó, cất tiếng la lớn lên bằng tiếng Giu-đa mà rằng: Hãy nghe lời vua A-si-ri, là vua lớn, nói.
大將軍於是站起來，仍用猶太話大聲喊說：「你們聽大王亞述王的話罷!
29 Vua nói như vầy: Chớ để cho Ê-xê-chia lường gạt các ngươi, vì hắn không tài nào giải các ngươi khỏi tay ta.
大王這樣說：你們別上希則克雅的當，他決不能拯救你們脫離我的手；
30 Cũng chớ để người dỗ các ngươi tin cậy nơi Ðức Giê-hô-va, mà rằng: Ðức Giê-hô-va sẽ giải cứu chúng ta, và thành này sẽ chẳng sa vào tay của vua A-si-ri đâu.
也不要讓希則克雅使你們依靠雅威說：雅威必會拯救我們，這城決不會落在亞述王手中。
31 Chớ nghe Ê-xê-chia, vì vua A-si-ri nói như vầy: Khá hòa với ta và hàng đầu ta; mỗi người trong các ngươi sẽ được ăn hoa quả của vườn nho và của cây vả mình, cùng uống nước giếng mình,
千萬別聽信希則克雅! 原來亞述王曾這樣說：你們要與我和好，出來歸順我，各人就可以吃自己的葡萄和無花果，各人也可以喝自己井裡的水，
32 cho đến chừng ta tới dẫn các ngươi vào trong một xứ giống như xứ của các ngươi, tức là xứ có lúa và rượu, bánh và vườn nho, một xứ sanh dầu ô-li-ve và mật ong. Như thế các ngươi sẽ sống, và không chết đâu. Vậy, chớ nghe Ê-xê-chia, vì hắn gạt các ngươi khi nói rằng: Ðức Giê-hô-va sẽ giải cứu chúng ta.
直到我來領你們到一個與你們本國一樣的地方去，一個有五穀和新酒的地方，一個有食糧和葡萄樹的地方，一個產橄欖油和蜂蜜的地方，叫你們生活下去，而不至於死亡。千萬別聽信希則克雅，因為他欺騙你們說：雅威必拯救我們。
33 Những thần của các dân tộc khác há có giải cứu xứ mình khỏi tay vua A-si-ri chăng?
萬國的神中，有那一個由亞述王手中，拯救了自己的國土﹖
34 Thần của Ha-mát, và thần của Aït-bát ở đâu? Thần của Sê-phạt-va-im, thần của Hê-na, và thần của Y-va ở đâu? Các thần đó có giải cứu Sa-ma-ri khỏi tay ta chăng?
哈瑪特和阿帕得的神在那裡﹖色法瓦因、赫納和依瓦的神在那裡﹖撒瑪黎雅地的神在那裡﹖難道他們從我手中拯救了撒瑪黎雅﹖
35 Trong những thần của muôn nước, có thần nào đã giải cứu xứ họ khỏi tay ta chăng? Ðức Giê-hô-va có thế giải cứu Giê-ru-sa-lem sao?
在這地域中的神，有那一個由我手中救出了自己的國土﹖難道雅威就能由我手中拯救耶路撒冷嗎﹖」
36 Nhưng dân sự làm thinh, không đáp lại một lời; vì vua có truyền lịnh rằng: Các ngươi chớ trả lời.
人都不作聲，一句話都沒有回答他，因為君王有命，不要回答他。
37 Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, quan cai đền, thơ ký Sép-na, và quan thái sử Giô-a, con trai A-sáp, trở về Ê-xê-chia, quần áo xé rách, thuật cho người mọi lời của Ráp-sa-kê.
當下希耳克雅的兒子厄里雅金家宰、舍布納書記和阿撒夫的兒子約阿黑史官，撕裂了自己的衣服，來見希則克雅，將那將軍的話全部告訴了他。
