Châm Ngôn 6
1 Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam,
2 Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
3 hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
Fac ergo quod dico fili mi, et temetipsum libera: quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum:
4 Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebræ tuæ.
5 Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.
6 Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
Vade ad formicam o piger, et considera vias eius, et disce sapientiam:
7 Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
quæ cum non habeat ducem, nec præceptorem, nec principem,
8 nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
parat in æstate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
9 Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
Usquequo piger dormies? quando consurges e somno tuo?
10 Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias:
11 cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
et veniet tibi quasi viator, egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.
12 Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso,
13 nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
14 Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
pravo corde machinatur malum, et omni tempore iurgia seminat.
15 Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
Huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.
16 Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
Sex sunt, quæ odit Dominus, et septimum detestatur anima eius:
17 Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
Oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
18 lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
19 làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
proferentem mendacia testem fallacem, et eum, qui seminat inter fratres discordias.
20 Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
Conserva fili mi præcepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ.
21 Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
Liga ea in corde tuo iugiter, et circumda gutturi tuo.
22 Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
Cum ambulaveris, gradiantur tecum: cum dormieris, custodiant te, et evigilans loquere cum eis.
23 Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
Quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitæ increpatio disciplinæ:
24 Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneæ.
25 Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
Non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
26 Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
pretium enim scorti vix est unius panis: mulier autem viri pretiosam animam capit.
27 Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
28 Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantæ eius?
29 Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
30 Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
Non grandis est culpa, cum quis furatus fuerit: furatur enim ut esurientem impleat animam:
31 Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
deprehensus quoque reddet septuplum, et omnem substantiam domus suæ tradet.
32 Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam:
33 Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur.
34 Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
Quia zelus et furor viri non parcet in die vindictæ,
35 Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
nec acquiescet cuiusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.
