Châm Ngôn 6
1 Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
Mi sone, if thou hast bihiyt for thi freend; thou hast fastned thin hoond at a straunger.
2 Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
Thou art boundun bi the wordis of thi mouth; and thou art takun with thin owne wordis.
3 hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
Therfor, my sone, do thou that that Y seie, and delyuere thi silf; for thou hast fallun in to the hond of thi neiybore. Renne thou aboute, haste thou, reise thi freend;
4 Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
yyue thou not sleep to thin iyen, nether thin iyeliddis nappe.
5 Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
Be thou rauyschid as a doo fro the hond; and as a bridde fro aspiyngis of the foulere.
6 Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
O! thou slowe man, go to the `amte, ether pissemyre; and biholde thou hise weies, and lerne thou wisdom.
7 Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
Which whanne he hath no duyk, nethir comaundour, nether prince;
8 nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
makith redi in somer mete to hym silf, and gaderith togidere in heruest that, that he schal ete.
9 Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
Hou long schalt thou, slow man, slepe? whanne schalt thou rise fro thi sleep?
10 Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
A litil thou schalt slepe, a litil thou schalt nappe; a litil thou schalt ioyne togidere thin hondis, that thou slepe.
11 cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
And nedynesse, as a weigoere, schal come to thee; and pouert, as an armed man. Forsothe if thou art not slow, thi ripe corn schal come as a welle; and nedynesse schal fle fer fro thee.
12 Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
A man apostata, a man vnprofitable, he goith with a weiward mouth;
13 nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
he bekeneth with iyen, he trampith with the foot, he spekith with the fyngur,
14 Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
bi schrewid herte he ymagyneth yuel, and in al tyme he sowith dissenciouns.
15 Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
His perdicioun schal come to hym anoon, and he schal be brokun sodeynli; and he schal no more haue medecyn.
16 Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
Sixe thingis ben, whyche the Lord hatith; and hise soule cursith the seuenthe thing.
17 Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
Hiye iyen, a tunge liere, hondis schedinge out innocent blood,
18 lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
an herte ymagynynge worste thouytis, feet swifte to renne in to yuel,
19 làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
a man bringynge forth lesingis, a fals witnesse; and him that sowith discordis among britheren.
20 Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
Mi sone, kepe the comaundementis of thi fadir; and forsake not the lawe of thi modir.
21 Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
Bynde thou tho continueli in thin herte; and cumpasse `to thi throte.
22 Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
Whanne thou goist, go tho with thee; whanne thou slepist, kepe tho thee; and thou wakynge speke with tho.
23 Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
For the comaundement of God is a lanterne, and the lawe is liyt, and the blamyng of techyng is the weie of lijf;
24 Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
`that the comaundementis kepe thee fro an yuel womman, and fro a flaterynge tunge of a straunge womman.
25 Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
Thin herte coueite not the fairnesse of hir; nether be thou takun bi the signes of hir.
26 Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
For the prijs of an hoore is vnnethe of o loof; but a womman takith the preciouse soule of a man.
27 Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
Whether a man mai hide fier in his bosum, that hise clothis brenne not;
28 Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
ethir go on colis, and hise feet be not brent?
29 Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
So he that entrith to the wijf of his neiybore; schal not be cleene, whanne he hath touchid hir.
30 Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
It is not greet synne, whanne a man stelith; for he stelith to fille an hungri soule.
31 Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
And he takun schal yelde the seuenthe fold; and he schal yyue al the catel of his hous, and schal delyuere hym silf.
32 Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
But he that is avouter; schal leese his soule, for the pouert of herte.
33 Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
He gaderith filthe, and sclaundrith to hym silf; and his schenschip schal not be don awei.
34 Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
For the feruent loue and strong veniaunce of the man schal not spare in the dai of veniaunce,
35 Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
nether schal assente to the preieris of ony; nether schal take ful many yiftis for raunsum.
