Châm Ngôn 6
1 Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
My son, if thou hast become surety for another, If thou hast stricken hands for another,
2 Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
If thou hast become ensnared by the words of thy mouth, If thou hast been caught by the words of thy mouth,
3 hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
Do this now, my son, and rescue thyself, —Since thou hast fallen into the hands of thy neighbor, —Go, prostrate thyself, and be urgent with thy neighbor!
4 Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids;
5 Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
Rescue thyself, as a roe from the hand, And as a bird from the hand of the fowler.
6 Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
Go to the ant, O sluggard! Consider her ways, and be wise!
7 Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
She hath no governor, Nor overseer, nor ruler;
8 nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
Yet she prepareth in the summer her food, She gathereth in the harvest her meat.
9 Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
How long wilt thou lie in bed, O sluggard? When wilt thou arise from thy sleep?
10 Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
“A little sleep, —a little slumber, —A little folding of the hands to rest:”
11 cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
So shall thy poverty come upon thee like a robber, Yea, thy want, as an armed man!
12 Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
A worthless wretch is the unrighteous man, Who walketh with a deceitful mouth;
13 nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
Who winketh with his eyes, Speaketh with his feet, And teacheth with his fingers.
14 Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
Fraud is in his heart; He deviseth mischief continually; He scattereth contentions.
15 Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
Therefore shall calamity come upon him suddenly; In a moment shall he be destroyed, and that without remedy;
16 Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
These six things doth the LORD hate; Yea, seven are an abomination to him:
17 Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
Lofty eyes, a false tongue, And hands which shed innocent blood;
18 lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
A heart that contriveth wicked devices; Feet that are swift in running to mischief,
19 làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
A false witness, that uttereth lies, And him that soweth discord among brethren.
20 Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
Keep, O my son! the commandment of thy father, And forsake not the precepts of thy mother!
21 Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
Bind them continually to thy heart, Tie them around thy neck!
22 Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
When thou goest forth, they shall guide thee; When thou sleepest, they shall watch over thee; And, when thou awakest, they shall talk with thee.
23 Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
For the commandment is a lamp, and instruction a light; Yea, the rebukes of correction lead to life.
24 Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
They shall guard thee from the evil woman, From the smooth tongue of the unchaste woman.
25 Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
Desire not her beauty in thy heart, Nor let her catch thee with her eyelids;
26 Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
For by a harlot a man is brought to a morsel of bread, And the adulteress layeth snares for the precious life.
27 Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
Can a man take fire into his bosom, And his clothes not be burned?
28 Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
Can one walk upon burning coals, And his feet not be scorched?
29 Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
So is it with him who goeth in to his neighbor's wife; Whoever toucheth her shall not go unpunished.
30 Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
Men do not overlook a thief, Though he steal to satisfy his appetite, when he is hungry;
31 Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
If found, he must repay sevenfold, And give up all the substance of his house.
32 Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
Whoso committeth adultery with a woman lacketh understanding; He that doeth it destroyeth himself;
33 Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
Blows and dishonor shall he get, And his reproach shall not be wiped away.
34 Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
For jealousy is the fury of a man; He will not spare in the day of vengeance;
35 Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
And he will not pay regard to any ransom, Nor be content, though thou offer many gifts.
