Châm Ngôn 6
1 Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
My son, if you be surety for your friend, if you have stricken your hand with a stranger,
2 Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
You are snared with the words of your mouth, you are taken with the words of your mouth.
3 hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
Do this now, my son, and deliver yourself, when you are come into the hand of your friend; go, humble yourself, and make sure your friend.
4 Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
Give not sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
5 Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
Deliver yourself as a roe from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
Go to the ant, you sluggard; consider her ways, and be wise:
7 Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
Which having no guide, overseer, or ruler,
8 nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
Provides her meat in the summer, and gathers her food in the harvest.
9 Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
How long will you sleep, O sluggard? when will you arise out of your sleep?
10 Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
11 cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
So shall your poverty come as one that travels, and your want as an armed man.
12 Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
A naughty person, a wicked man, walks with a fraudulent mouth.
13 nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
He winks with his eyes, he speaks with his feet, he teaches with his fingers;
14 Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
Frowardness is in his heart, he devises mischief continually; he sows discord.
15 Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
Therefore shall his calamity come suddenly; suddenly shall he be broken without remedy.
16 Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
These six things does the LORD hate: yes, seven are an abomination to him:
17 Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
A proud look, a lying tongue, and hands that shed innocent blood,
18 lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
An heart that devises wicked imaginations, feet that be swift in running to mischief,
19 làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
A false witness that speaks lies, and he that sows discord among brothers.
20 Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
My son, keep your father’s commandment, and forsake not the law of your mother:
21 Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
Bind them continually on your heart, and tie them about your neck.
22 Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
When you go, it shall lead you; when you sleep, it shall keep you; and when you wake, it shall talk with you.
23 Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
For the commandment is a lamp; and the law is light; and reproofs of instruction are the way of life:
24 Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
To keep you from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
25 Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
Lust not after her beauty in your heart; neither let her take you with her eyelids.
26 Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
For by means of a whorish woman a man is brought to a piece of bread: and the adulteress will hunt for the precious life.
27 Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
28 Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
Can one go on hot coals, and his feet not be burned?
29 Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
So he that goes in to his neighbor’s wife; whoever touches her shall not be innocent.
30 Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
31 Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
But if he be found, he shall restore sevenfold; he shall give all the substance of his house.
32 Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
But whoever commits adultery with a woman lacks understanding: he that does it destroys his own soul.
33 Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
A wound and dishonor shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
34 Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
For jealousy is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
35 Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
He will not regard any ransom; neither will he rest content, though you give many gifts.
