Châm Ngôn 6
1 Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
My son, if thou art become surety for thy neighbour, if thou hast struck thy hands for a stranger —
2 Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
Thou art snared by the words of thy mouth, thou art caught by the words of thy mouth —
3 hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
Do this now, my son, and deliver thyself, seeing thou art come into the hand of thy neighbour; go, humble thyself, and urge thy neighbour.
4 Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids.
5 Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
Deliver thyself as a gazelle from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
Go to the ant, thou sluggard; consider her ways, and be wise;
7 Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
Which having no chief, overseer, or ruler,
8 nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
Provideth her bread in the summer, and gatherest her food in the harvest.
9 Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
How long wilt thou sleep, O sluggard? When wilt thou arise out of thy sleep?
10 Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
'Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep' —
11 cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
So shall thy poverty come as a runner, and thy want as an armed man.
12 Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
A base person, a man of iniquity, is he that walketh with a froward mouth;
13 nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
That winketh with his eyes, that scrapeth with his feet, that pointeth with his fingers;
14 Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
Frowardness is in his heart, he deviseth evil continually; he soweth discord.
15 Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
Therefore shall his calamity come suddenly; on a sudden shall he be broken, and that without remedy.
16 Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
There are six things which the LORD hateth, yea, seven which are an abomination unto Him:
17 Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
Haughty eyes, a lying tongue, and hands that shed innocent blood;
18 lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
A heart that deviseth wicked thoughts, feet that are swift in running to evil;
19 làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
A false witness that breatheth out lies, and he that soweth discord among brethren.
20 Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
My son, keep the commandment of thy father, and forsake not the teaching of thy mother;
21 Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
Bind them continually upon thy heart, tie them about thy neck.
22 Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
When thou walkest, it shall lead thee, when thou liest down, it shall watch over thee; and when thou awakest, it shall talk with thee.
23 Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
For the commandment is a lamp, and the teaching is light, and reproofs of instruction are the way of life;
24 Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
To keep thee from the evil woman, from the smoothness of the alien tongue.
25 Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
Lust not after her beauty in thy heart; neither let her captivate thee with her eyelids.
26 Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
For on account of a harlot a man is brought to a loaf of bread, but the adulteress hunteth for the precious life.
27 Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
28 Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
Or can one walk upon hot coals, and his feet not be scorched?
29 Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
So he that goeth in to his neighbour's wife; whosoever toucheth her shall not go unpunished.
30 Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
31 Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
But if he be found, he must restore sevenfold, he must give all the substance of his house.
32 Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
He that committeth adultery with a woman lacketh understanding; he doeth it that would destroy his own soul.
33 Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
Wounds and dishonour shall he get, and his reproach shall not be wiped away.
34 Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
For jealousy is the rage of a man, and he will not spare in the day of vengeance.
35 Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
He will not regard any ransom; neither will he rest content, though thou givest many gifts.
