Châm Ngôn 6
1 Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
My son, if thou be surety for thy friend, thou hast engaged fast thy hand to a stranger.
2 Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
Thou art ensnared with the words of thy mouth, and caught with thy own words.
3 hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
Do therefore, my son, what I say, and deliver thyself: because thou art fallen into the hand of thy neighbour. Run about, make haste, stir up thy friend:
4 Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
Give not sleep to thy eyes, neither let thy eyelids slumber.
5 Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
Deliver thyself as a doe from the hand, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
Go to the ant, O sluggard, and consider her ways, and learn wisdom:
7 Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
Which, although she hath no guide, nor master, nor captain,
8 nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
Provideth her meat for herself in the summer, and gathereth her food in the harvest.
9 Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
How long wilt thou sleep, O sluggard? when wilt thou rise out of thy sleep?
10 Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
Thou wilt sleep a little, thou wilt slumber a little, thou wilt fold thy hands a little to sleep:
11 cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
And want shall come upon thee, as a traveller, and poverty as a man armed. But if thou be diligent, thy harvest shall come as a fountain, and want shall flee far from thee.
12 Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
A man that is an apostate, an unprofitable man, walketh with a perverse mouth,
13 nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
He winketh with the eyes, presseth with the foot, speaketh with the finger.
14 Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
With a wicked heart he deviseth evil, and at all times he soweth discord.
15 Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
To such a one his destruction shall presently come, and he shall suddenly be destroyed, and shall no longer have any remedy.
16 Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
Six things there are, which the Lord hateth, and the seventh his soul detesteth:
17 Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
Haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
A heart that deviseth wicked plots, feet that are swift to run into mischief,
19 làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
A deceitful witness that uttereth lies, and him that soweth discord among brethren.
20 Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
My son, beep the commandments of thy father, and forsake not the law of thy mother.
21 Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
Bind them in thy heart continually, and put them about thy neck.
22 Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
When thou walkest, let them go with thee: when thou sleepest, let them keep thee; and when thou awakest, talk with them.
23 Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
Because the commandment is a lamp, and the law a light, and reproofs of instruction are the way of life:
24 Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
That they may keep thee from the evil woman, and from the flattering tongue of the stranger.
25 Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
Let not thy heart covet her beauty, be not caught with her winks:
26 Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
For the price of a harlot is scarce one loaf: but the woman catcheth the precious soul of a man.
27 Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
Can a man hide fire in his bosom, and his garments not burn?
28 Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
Or can he walk upon hot coals, and his feet not be burnt?
29 Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
So he that goeth in to his neighbour’s wife, shall not be clean when he shall touch her.
30 Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
The fault is not so great when a man hath stolen: for he stealeth to fill his hungry soul:
31 Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
And if he be taken he shall restore sevenfold, and shall give up all the substance of his house.
32 Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
But he that is an adulterer, for the folly of his heart shall destroy his own soul:
33 Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
He gathereth to himself shame and dishonour, and his reproach shall not be blotted out:
34 Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
Because the jealousy and rage of the husband will not spare in the day of revenge,
35 Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
Nor will he yield to any man’s prayers, nor will he accept for satisfaction ever so many gifts.
