< Châm Ngôn 6 >
1 Con ơi, nếu con bảo lãnh bạn sơ giao, hay đưa tay cam kết với người lạ mặt.
我兒,你如果為你的朋友作保,或為外人擊掌;
2 Nếu con vướng mắc lời thề, bị miệng lưỡi con ràng buộc—
你如果為你口中說的話所連累,為你口中的言詞所束縛,
3 hãy nghe lời ta khuyên và tự cứu mình, vì con đã rơi vào tay của bạn con. Hãy hạ mình xuống; đi xin họ hủy lời cam kết.
那麼,我兒,你既然已陷在你友人的手中,你就該逃脫,該這樣做:火速前去,央求你的友人,
4 Đừng trì hoãn; con phải đi ngay! Không được nghỉ ngơi cho đến khi xong việc.
不要合上眼睛睡覺,也不要垂下眼瞼假寐,
5 Phải lo giải thoát lấy thân, như nai thoát tay thợ săn, như chim thoát bẫy.
應急速解救自己,如羚羊掙脫羅網,飛鳥逃脫獵人的圈套。
6 Này người lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến. Hãy rút tỉa bài học để khôn ngoan!
懶漢,你去看看螞蟻,觀察牠的作風,便可得些智識:
7 Tuy không có thủ lãnh, quan chức, hay người cai trị,
牠沒有領袖,沒有監督,沒有君王,
8 nhưng mùa hè, chúng biết dự trữ lương thực, mùa gặt chúng biết gom góp thóc lúa.
但在夏天卻知準備食糧,在秋收時積貯養料。
9 Nhưng người lười biếng kia, còn ngủ mãi sao? Đến bao giờ mới thức giấc?
懶漢,你要睡到幾時,你幾時纔睡醒﹖「
10 Ngủ một chút, mơ màng thêm một chút, khoanh tay nghỉ một chút nữa thôi—
再睡片刻,再假寐片刻,再抱臂躺臥片刻! 」
11 cảnh nghèo đến như kẻ trộm; bạo tàn, đột ngột như phường cướp tấn công.
這樣貧窮就要如同竊賊,困乏也要如同武士,向你侵襲。
12 Bọn vô lại độc ác thích điều gì? Họ không ngớt nói lời dối trá,
無賴與惡徒,行事滿口欺詐;
13 nháy mắt, khều chân hay tay ngầm ra dấu.
他以眼傳神,以腳示意,以手指東畫西。
14 Lòng đầy gian tà, mưu toan điều ác, xui cạnh tranh, bất hòa.
他存心不良,常蓄意惹事生非。
15 Nhưng họ sẽ bị tai họa bất ngờ, bị diệt không phương cứu thoát.
為此,他的喪亡必突然來臨,霎時間全被毀滅,無法挽救。
16 Sáu điều Chúa Hằng Hữu ghét— hay bảy điều làm Ngài gớm ghê:
上主憎恨的事,共有六件,連他心裏最厭惡的事,共有七件:
17 Mắt kiêu căng, lưỡi gian dối, bàn tay đẫm máu vô tội,
傲慢的眼睛,撒謊的舌頭,流無i辜者血的手,
18 lòng mưu toan những việc hung tàn, chân phóng nhanh đến nơi tội ác,
策劃陰謀的心,疾趨行惡的腳,
19 làm chứng gian khai mang hại người, xúi giục anh chị em tranh chấp.
說謊的假見證,和在兄弟間搬弄事非的人。
20 Con ơi, phải nghe lời cha khuyên dạy, và đừng bỏ khuôn phép mẹ con.
我兒,應堅守你父親的命令,不要放棄你母親的教訓;
21 Phải luôn luôn ghi lòng tạc dạ. Đeo những lời ấy vào cổ con.
應將二者常刻在你心中,繫在你的頸項上。
22 Nó sẽ dẫn dắt con khi đi. Gìn giữ con lúc ngủ. Trò chuyện khi con thức dậy.
她們在你行路時引領你,在你躺臥時看護你;在你醒來時與你交談。
23 Vì sự khuyên dạy là ngọn đèn, khuôn phép là ánh sáng; Quở trách khuyên dạy là vạch đường sống cho con.
因為父命是盞燈,母教是光明,嚴格的勸告是生命的道路,
24 Gìn giữ con khỏi đàn bà tội lỗi, khỏi lưỡi dụ dỗ của dâm phụ.
使你遠避惡意的女人,離開淫婦阿諛的言詞,
25 Lòng con đừng thèm muốn nhan sắc nó. Chớ để khóe mắt nó chinh phục con.
不讓你的心貪戀她的美色,不讓她的秋波迷惑你,
26 Mê kỹ nữ thì sẽ lâm cảnh vong gia bại sản, lấy vợ người thì mất cả hồn linh.
因為娼妓所求的只是一塊餅,有夫之婦卻獵取寶貴的生命。
27 Có ai mang lửa trong lòng, mà áo quần không bốc cháy?
人豈能懷中藏火,而不燒毀自己的衣服﹖
28 Có ai bước trên than hồng, mà khỏi bị phỏng chân chăng?
人豈能在火炭上行走,而不灼傷自己的腳﹖
29 Ai ngoại tình với vợ người cũng vậy. Người đụng đến nàng hẳn không tránh khỏi hình phạt.
與他人妻子通姦的人就是這樣:凡接近她的,必難免受罰。
30 Người ta có thể khoan hồng cho kẻ trộm, vì hắn phạm tội ăn cắp do đói.
盜賊若因饑餓行竊以果腹,人都不鄙視他;
31 Nhưng nếu bị bắt nó phải bồi thường gấp bảy lần, phải lấy hết tài vật trong nhà để trang trải.
但若被擒獲了,他仍須七倍償還,交出家中所有的財物。
32 Nhưng người phạm tội ngoại tình thật ngu dại, vì tự hủy diệt chính mình.
與婦人通姦的人,實屬愚眛,他這樣做,卻是毀滅自己。
33 Danh liệt, thân bại. Hổ thẹn nhục nhã suốt đời.
他必遭受可恥的打擊,並且他的恥辱,永不得拭去,
34 Người chồng sẽ ghen tuông giận dữ, báo thù chẳng chút nương tay.
因為妒火能激怒男人,使他在報復時,決不留情;
35 Anh ta không nhận tiền chuộc lỗi, dù con nộp bao nhiêu cũng không bằng lòng.
任何的賠償,他都不理睬;即便你多送禮品,他也不肯罷休。