Châm Ngôn 30
1 Lời của A-gu-ra, con trai Gia-kê, nói với Y-thi-ên và U-can:
Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
2 Tôi là người ngu dốt nhất, và cũng không hiểu biết như người thường.
Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
3 Tôi chưa được học sự khôn ngoan, cũng không có sự hiểu biết về Đấng Thánh.
Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
4 Ai đã lên trời, rồi xuống đất? Ai đã góp gió trong tay, bọc biển trong áo, tạo nên vũ trụ? Đấng ấy là Ai? Và Con Trai Ngài tên gì? Xin nói giúp tôi, nếu ngươi biết!
Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
5 Mọi lời của Đức Chúa Trời đều tinh luyện; Ngài là tấm khiên bảo vệ người nương cậy Ngài.
Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
6 Đừng thêm gì vào lời của Ngài, kẻo Ngài bắt tội, vì người thêm thắt là người nói dối.
Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
7 Đức Chúa Trời ôi, trước khi con chết, xin cho con hai điều:
Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
8 Giúp con khỏi dối trá, giả hình. Đừng để con nghèo khổ, cũng đừng cho con giàu có. Xin cho con lương thực vừa đủ cần dùng.
Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
9 Nếu giàu có dư dật, con sẽ khước từ Chúa và hỏi: “Chúa Hằng Hữu là ai?” Nếu nghèo khổ, con sẽ trộm cắp, làm ô nhơ Danh Đức Chúa Trời.
Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
10 Chớ vu khống người đầy tớ với chủ, người sẽ nguyền rủa con vì lỗi con tạo lấy.
Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
11 Có người rủa cha, và không chúc phước cho mẹ.
[Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
12 Có người tự thấy mình trong trắng, nhưng chưa được rửa sạch ô uế.
[Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
13 Có người đôi mắt kiêu căng, với cái nhìn khinh người.
[Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
14 Có người răng sắc như gươm, hàm răng như dao cạo. Họ nhai ngấu nghiến người nghèo, ăn nuốt người thiếu thốn.
[Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
15 Con đỉa có hai miệng hút, chúng kêu gào “Hãy cho, Hãy cho!” Có ba vật chẳng hề thỏa mãn, và bốn loài không biết nói “Đủ rồi!”
Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
Grób, niepłodne łono, ziemia niesyta wody i ogień, [który] nie mówi: Dość. (Sheol h7585)
17 Mắt của người chế nhạo cha, khinh bỉ mẹ, sẽ bị quạ móc đi và phụng hoàng nuốt sống.
Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
18 Có ba điều quá lạ lùng— không, bốn việc dị kỳ tôi không hiểu thấu:
Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
19 Đường đại bàng bay trên không, lối rắn bò trên đá, đường tàu chạy trên biển, và đường tình ái giữa nam nữ.
Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
20 Còn thêm một điều nữa: Người đàn bà ngoại tình, phạm tội xong, chùi miệng nói: “Tôi có làm gì đâu.”
Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
21 Có ba điều làm đất rung chuyển— không, bốn việc khiến đất không chịu nổi:
Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
22 Người nô lệ làm vua, người ngu xuẩn no đầy, thịnh vượng,
Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
23 người đàn bà ghen ghét lấy được chồng, đứa tớ gái lên làm bà chủ.
Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
24 Có bốn loài vật tuy nhỏ bé nhưng lại khôn ngoan lạ đời:
Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
25 Con kiến là loài yếu ớt, dự trữ thực phẩm suốt mùa hạ.
Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
26 Con chồn ít năng lực, nhưng lại biết ẩn mình trong hốc đá.
Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
27 Con châu chấu tuy không có vua, nhưng chúng bay thành đội ngũ.
Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
28 Con thằn lằn mà người ta lấy tay bắt được, lại ở trong cung vua.
Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
29 Có ba dã thú dáng đi hùng dũng đẹp đẽ— không, bốn loài có nước bước oai phong lẫm liệt:
Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
30 Con sư tử, chúa sơn lâm, chẳng lùi bước trước loài nào cả,
Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
31 con công, con dê đực, và vị vua khi đi duyệt binh.
Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
32 Nếu con vì ngu dại mà tự kiêu hoặc mưu đồ việc ác, phải biết xấu hổ, lấy tay che miệng lại.
Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
33 Đánh sữa ra bơ và đấm mũi gây chảy máu, cũng vậy, chọc giận sinh cãi nhau.
Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
