Châm Ngôn 3
1 Con ơi, đừng quên lời ta dạy. Nhưng giữ những mệnh lệnh ta trong lòng con.
Fili mi, ne obliviscaris legis meæ, et præcepta mea cor tuum custodiat:
2 Nếu con làm vậy, con sẽ được gia tăng tuổi thọ, và cho đời sống con thịnh vượng.
longitudinem enim dierum, et annos vitæ, et pacem, apponent tibi.
3 Đừng để nhân từ, chân thật xa lìa con! Hãy đeo vào cổ để nhắc nhớ. Hãy ghi sâu vào lòng mình.
Misericordia et veritas te non deserant; circumda eas gutturi tuo, et describe in tabulis cordis tui:
4 Như thế, trước mặt Đức Chúa Trời và loài người, con được ân huệ và sự hiểu biết chính đáng.
et invenies gratiam, et disciplinam bonam, coram Deo et hominibus.
5 Hãy hết lòng tin cậy Chúa Hằng Hữu; đừng nương vào sự hiểu biết của riêng con.
Habe fiduciam in Domino ex toto corde tuo, et ne innitaris prudentiæ tuæ.
6 Trong các việc làm của con, hãy cầu xin Ngài, và Ngài sẽ hướng dẫn con trong các nẻo con đi.
In omnibus viis tuis cogita illum, et ipse diriget gressus tuos.
7 Đừng khôn ngoan theo mắt mình. Hãy kính sợ Chúa Hằng Hữu, xa lánh điều ác.
Ne sis sapiens apud temetipsum; time Deum, et recede a malo:
8 Như thế, thân xác con sẽ mạnh khỏe và xương con được cứng cáp.
sanitas quippe erit umbilico tuo, et irrigatio ossium tuorum.
9 Hãy dùng tài sản và hoa lợi đầu mùa mà tôn vinh Chúa Hằng Hữu.
Honora Dominum de tua substantia, et de primitiis omnium frugum tuarum da ei:
10 Như thế, kho thóc con đầy dẫy, thùng chứa rượu mới tràn đầy.
et implebuntur horrea tua saturitate, et vino torcularia tua redundabunt.
11 Con ơi, đừng coi thường sự sửa phạt của Chúa Hằng Hữu, đừng bực mình khi Ngài trừng trị.
Disciplinam Domini, fili mi, ne abjicias, nec deficias cum ab eo corriperis:
12 Vì Chúa Hằng Hữu sửa dạy người Ngài yêu, như cha đối với con yêu dấu.
quem enim diligit Dominus, corripit, et quasi pater in filio complacet sibi.
13 Phước cho người tìm được khôn ngoan, vì nhận được sự thông sáng.
Beatus homo qui invenit sapientiam, et qui affluit prudentia.
14 Vì được nó có ích hơn được bạc, và sinh lợi hơn vàng.
Melior est acquisitio ejus negotiatione argenti, et auri primi et purissimi fructus ejus.
15 Khôn ngoan quý hơn hồng ngọc; không có gì con ao ước sánh kịp.
Pretiosior est cunctis opibus, et omnia quæ desiderantur huic non valent comparari.
16 Tay phải của khôn ngoan có trường thọ, còn tay trái có giàu sang và vinh dự.
Longitudo dierum in dextera ejus, et in sinistra illius divitiæ et gloria.
17 Các đường của khôn ngoan đều thích thú; mọi nẻo của nó đều an vui.
Viæ ejus viæ pulchræ, et omnes semitæ illius pacificæ.
18 Nó là cây vĩnh sinh cho người nắm lấy; và hạnh phúc cho ai giữ chặt.
Lignum vitæ est his qui apprehenderint eam, et qui tenuerit eam beatus.
19 Chúa Hằng Hữu do khôn ngoan sáng tạo đất; và do thông sáng thiết lập trời.
Dominus sapientia fundavit terram; stabilivit cælos prudentia.
20 Do tri thức Ngài, biển sâu mở toang, và mây đọng thành sương.
Sapientia illius eruperunt abyssi, et nubes rore concrescunt.
21 Con ơi, hãy giữ khôn ngoan thật và thận trọng. Đừng để nó xa tầm mắt con.
Fili mi, ne effluant hæc ab oculis tuis. Custodi legem atque consilium,
22 Nó là sức sống trong tâm hồn, là trang sức duyên dáng nơi cổ con.
et erit vita animæ tuæ, et gratia faucibus tuis.
23 Nhờ đó, con tiến bước an toàn, chân con không vấp ngã.
Tunc ambulabis fiducialiter in via tua, et pes tuus non impinget.
24 Khi nằm, con không phải lo lắng, vừa ngã lưng, con đã ngon giấc.
Si dormieris, non timebis; quiesces, et suavis erit somnus tuus.
25 Khi thấy người ác gặp tai họa hay hủy diệt bất ngờ, con không hoang mang lo sợ,
Ne paveas repentino terrore, et irruentes tibi potentias impiorum.
26 vì Chúa Hằng Hữu là Đấng con tin cậy. Ngài sẽ giữ chân con khỏi cạm bẫy.
Dominus enim erit in latere tuo, et custodiet pedem tuum, ne capiaris.
27 Đừng từ chối làm lành cho người xứng đáng khi con có năng lực làm việc ấy.
Noli prohibere benefacere eum qui potest: si vales, et ipse benefac.
28 Nếu hiện tại con có thể giúp người láng giềng, thì đừng nói: “Ngày mai hãy trở lại, tôi sẽ giúp anh.”
Ne dicas amico tuo: Vade, et revertere: cras dabo tibi: cum statim possis dare.
29 Đừng mưu đồ ám hại láng giềng, vì họ vẫn có lòng tin cậy nơi con.
Ne moliaris amico tuo malum, cum ille in te habeat fiduciam.
30 Đừng vô cớ cáo tội ai, khi người ấy không gây cho con thiệt hại.
Ne contendas adversus hominem frustra, cum ipse tibi nihil mali fecerit.
31 Đừng thèm muốn địa vị người dữ dằn, cũng đừng bước theo con đường họ đi.
Ne æmuleris hominem injustum, nec imiteris vias ejus:
32 Vì Chúa Hằng Hữu ghét người hư hoại, nhưng thổ lộ tâm tình với ai ngay lành.
quia abominatio Domini est omnis illusor, et cum simplicibus sermocinatio ejus.
33 Chúa Hằng Hữu nguyền rủa nhà của người ác, nhưng đổ phước lành trên nhà người công chính.
Egestas a Domino in domo impii; habitacula autem justorum benedicentur.
34 Chúa Hằng Hữu cười chê người kiêu căng báng bổ, nhưng ban ơn phước trên người khiêm nhu.
Ipse deludet illusores, et mansuetis dabit gratiam.
35 Vinh dự là gia tài Chúa dành cho người khôn, còn xấu hổ nhuốc nhơ là phần của người dại dột.
Gloriam sapientes possidebunt; stultorum exaltatio ignominia.
