Châm Ngôn 3
1 Con ơi, đừng quên lời ta dạy. Nhưng giữ những mệnh lệnh ta trong lòng con.
My son! Do not forget my law, And let your heart keep my commands,
2 Nếu con làm vậy, con sẽ được gia tăng tuổi thọ, và cho đời sống con thịnh vượng.
For [the] length of [your] days and years, Life and peace they add to you.
3 Đừng để nhân từ, chân thật xa lìa con! Hãy đeo vào cổ để nhắc nhớ. Hãy ghi sâu vào lòng mình.
Do not let kindness and truth forsake you, Bind them on your neck, Write them on the tablet of your heart,
4 Như thế, trước mặt Đức Chúa Trời và loài người, con được ân huệ và sự hiểu biết chính đáng.
And find grace and good understanding In the eyes of God and man.
5 Hãy hết lòng tin cậy Chúa Hằng Hữu; đừng nương vào sự hiểu biết của riêng con.
Trust to YHWH with all your heart, And do not lean to your own understanding.
6 Trong các việc làm của con, hãy cầu xin Ngài, và Ngài sẽ hướng dẫn con trong các nẻo con đi.
In all your ways know Him, And He makes your paths straight.
7 Đừng khôn ngoan theo mắt mình. Hãy kính sợ Chúa Hằng Hữu, xa lánh điều ác.
Do not be wise in your own eyes, Fear YHWH, and turn aside from evil.
8 Như thế, thân xác con sẽ mạnh khỏe và xương con được cứng cáp.
It is healing to your navel, And moistening to your bones.
9 Hãy dùng tài sản và hoa lợi đầu mùa mà tôn vinh Chúa Hằng Hữu.
Honor YHWH from your substance, And from the beginning of all your increase;
10 Như thế, kho thóc con đầy dẫy, thùng chứa rượu mới tràn đầy.
And your barns are filled [with] plenty, And your presses break forth [with] new wine.
11 Con ơi, đừng coi thường sự sửa phạt của Chúa Hằng Hữu, đừng bực mình khi Ngài trừng trị.
Discipline of YHWH, my son, do not despise, And do not be distressed with His reproof,
12 Vì Chúa Hằng Hữu sửa dạy người Ngài yêu, như cha đối với con yêu dấu.
For whom YHWH loves He reproves, Even as a father the son He is pleased with.
13 Phước cho người tìm được khôn ngoan, vì nhận được sự thông sáng.
O the blessedness of a man [who] has found wisdom, And of a man [who] brings forth understanding.
14 Vì được nó có ích hơn được bạc, và sinh lợi hơn vàng.
For better [is] her merchandise Than the merchandise of silver, And than gold—her increase.
15 Khôn ngoan quý hơn hồng ngọc; không có gì con ao ước sánh kịp.
She [is] precious above rubies, And all your pleasures are not comparable to her.
16 Tay phải của khôn ngoan có trường thọ, còn tay trái có giàu sang và vinh dự.
Length of days [is] in her right hand, In her left [are] wealth and honor.
17 Các đường của khôn ngoan đều thích thú; mọi nẻo của nó đều an vui.
Her ways [are] ways of pleasantness, And all her paths [are] peace.
18 Nó là cây vĩnh sinh cho người nắm lấy; và hạnh phúc cho ai giữ chặt.
She [is] a tree of life to those laying hold on her, And whoever is retaining her [is] blessed.
19 Chúa Hằng Hữu do khôn ngoan sáng tạo đất; và do thông sáng thiết lập trời.
YHWH founded the earth by wisdom, He prepared the heavens by understanding.
20 Do tri thức Ngài, biển sâu mở toang, và mây đọng thành sương.
By His knowledge depths have been broken, And clouds drop dew.
21 Con ơi, hãy giữ khôn ngoan thật và thận trọng. Đừng để nó xa tầm mắt con.
My son! Do not let them turn from your eyes, Keep wisdom and thoughtfulness,
22 Nó là sức sống trong tâm hồn, là trang sức duyên dáng nơi cổ con.
And they are life to your soul, and grace to your neck.
23 Nhờ đó, con tiến bước an toàn, chân con không vấp ngã.
Then you go your way confidently, And your foot does not stumble.
24 Khi nằm, con không phải lo lắng, vừa ngã lưng, con đã ngon giấc.
If you lie down, you are not afraid, Indeed, you have lain down, And your sleep has been sweet.
25 Khi thấy người ác gặp tai họa hay hủy diệt bất ngờ, con không hoang mang lo sợ,
Do not be afraid of sudden fear, And of the desolation of the wicked when it comes.
26 vì Chúa Hằng Hữu là Đấng con tin cậy. Ngài sẽ giữ chân con khỏi cạm bẫy.
For YHWH is at your side, And He has kept your foot from capture.
27 Đừng từ chối làm lành cho người xứng đáng khi con có năng lực làm việc ấy.
Do not withhold good from its owners, When your hand [is] toward God to do [it].
28 Nếu hiện tại con có thể giúp người láng giềng, thì đừng nói: “Ngày mai hãy trở lại, tôi sẽ giúp anh.”
Do not say to your friend, “Go, and return, and tomorrow I give,” When substance [is] with you.
29 Đừng mưu đồ ám hại láng giềng, vì họ vẫn có lòng tin cậy nơi con.
Do not devise evil against your neighbor, And he sitting confidently with you.
30 Đừng vô cớ cáo tội ai, khi người ấy không gây cho con thiệt hại.
Do not strive with a man without cause, If he has not done you evil.
31 Đừng thèm muốn địa vị người dữ dằn, cũng đừng bước theo con đường họ đi.
Do not be envious of a man of violence, Nor fix on any of his ways.
32 Vì Chúa Hằng Hữu ghét người hư hoại, nhưng thổ lộ tâm tình với ai ngay lành.
For the perverted [is] an abomination to YHWH, And His secret counsel [is] with the upright.
33 Chúa Hằng Hữu nguyền rủa nhà của người ác, nhưng đổ phước lành trên nhà người công chính.
The curse of YHWH [is] in the house of the wicked. And He blesses the habitation of the righteous.
34 Chúa Hằng Hữu cười chê người kiêu căng báng bổ, nhưng ban ơn phước trên người khiêm nhu.
If He scorns the scorners, Yet He gives grace to the humble.
35 Vinh dự là gia tài Chúa dành cho người khôn, còn xấu hổ nhuốc nhơ là phần của người dại dột.
The wise inherit glory, And fools are bearing away shame!
