Châm Ngôn 29
1 Người cứng lòng cứng cổ trước lời răn dạy sẽ suy sụp thình lình không phương chữa chạy.
He who is often rebuked and stiffens his neck will be destroyed suddenly, with no remedy.
2 Người liêm chính cai trị, dân chúng hân hoan. Nhưng người ác nắm quyền, dân chúng lầm than.
When the righteous thrive, the people rejoice; but when the wicked rule, the people groan.
3 Con khôn ngoan khiến cha vui lòng, người nuôi gái điếm phá hoại gia phong.
Whoever loves wisdom brings joy to his father; but a companion of prostitutes squanders his wealth.
4 Vua công minh, nước cường thịnh, vua tham nhũng, nước mạt vận.
The king by justice makes the land stable, but he who takes bribes tears it down.
5 Ai nịnh bợ hàng xóm láng giềng, là giăng lưới dưới chân.
A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.
6 Người ác bị tội mình sập bẫy, nhưng người ngay ca hát vui mừng.
An evil man is snared by his sin, but the righteous can sing and be glad.
7 Người ngay tôn trọng quyền lợi của người nghèo khó; còn người ác chẳng biết đến quyền lợi đó.
The righteous is concerned about justice for the poor. The wicked does not understand the concern.
8 Người kiêu cường khua mép làm cả thành náo động xôn xao, người khôn ngoan làm lắng dịu cơn thịnh nộ cuồng bạo.
Mockers stir up a city, but wise men turn away anger.
9 Người khôn chẳng cần tranh luận với kẻ dại dột, vì nó sẽ nổi giận, hoặc cười ngạo nghễ không thôi.
If a wise man goes to court with a foolish man, the fool rages or scoffs, and there is no peace.
10 Người trọn vẹn bị bọn khát máu ghen ghét, nhưng được người công chính quý chuộng.
The bloodthirsty hate a man of integrity; and they seek the life of the upright.
11 Người dại để cơn giận mình bùng nổ, nhưng người khôn chế ngự nó.
A fool vents all of his anger, but a wise man brings himself under control.
12 Nếu vua nghe lời giả dối, dối gạt, bầy tôi người chỉ là phường gian ác.
If a ruler listens to lies, all of his officials are wicked.
13 Người nghèo và người giàu đều giống nhau ở điểm này: Chúa Hằng Hữu cho ánh sáng để thấy.
The poor man and the oppressor have this in common: YHWH gives sight to the eyes of both.
14 Vua nào xử công minh cho người nghèo nàn, sẽ được tồn tại với năm tháng.
The king who fairly judges the poor, his throne shall be established forever.
15 Giáo huấn, đòn vọt rèn luyện trẻ thơ, đứa trẻ phóng túng làm nhục mẹ nó.
The rod of correction gives wisdom, but a child left to himself causes shame to his mother.
16 Số người ác càng nhiều, tội phạm càng gia tăng, nhưng người công chính sẽ chứng kiến cảnh chúng suy tàn.
When the wicked increase, sin increases; but the righteous will see their downfall.
17 Muốn hưởng hạnh phước và tâm hồn được an tịnh, hãy sửa phạt con mình.
Correct your son, and he will give you peace; yes, he will bring delight to your soul.
18 Nước nào không được Chúa hướng dẫn sẽ bị xáo trộn. Quốc gia nào theo luật lệ Chúa, hạnh phước trường tồn.
Where there is no revelation, the people cast off restraint; but he who keeps the law is blessed.
19 Lời nói suông không đủ điều khiển người giúp việc, vì dù hiểu biết, chưa chắc họ đã lưu tâm.
A servant can't be corrected by words. Though he understands, yet he will not respond.
20 Con có thấy người nói quá hấp tấp? Người ngu đần còn khá hơn người nói hấp tấp.
Do you see a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.
21 Nếu nuông chiều người giúp việc từ thuở bé, lớn lên nó sẽ đòi được kể như người thừa kế.
He who pampers his servant from youth will have him become a son in the end.
22 Người dễ giận suốt ngày gây gổ; người nóng tính lầm lỗi liên miên.
An angry man stirs up strife, and a wrathful man abounds in sin.
23 Tính kiêu căng đưa người xuống dốc, lòng khiêm tốn đem lại vinh dự.
A man's pride brings him low, but one of lowly spirit gains honor.
24 Người đồng lõa với kẻ trộm, là gây hại cho bản thân. Dù đã thề trước tòa, mà ngậm miệng không tố giác,
Whoever is an accomplice of a thief is an enemy of his own soul. He takes an oath, but dares not testify.
25 Lo sợ người phàm là một cạm bẫy, tin cậy Chúa sẽ được an toàn.
The fear of man proves to be a snare, but whoever puts his trust in YHWH will be set on high.
26 Muốn công lý, cầu xin Chúa Hằng Hữu, đừng mong tìm ân huệ của hoàng gia.
Many seek the ruler's favor, but a man's justice comes from YHWH.
27 Người ngay ghét việc gian tà; người gian ghen ghét việc làm của người ngay.
A dishonest man detests the righteous, and the upright in their ways detest the wicked.
