Châm Ngôn 27
1 Chớ khoe khoang về ngày mai, vì con đâu biết được việc gì sẽ xảy ra trong tương lai.
Boast not of to-morrow; for you know not what the next day shall bring forth.
2 Hãy để người khác khen con, miệng con chẳng nên làm; hãy để người ngoài khen, môi con đừng làm thế.
Let your neighbor, and not your own mouth, praise you; a stranger, and not your own lips.
3 Đá thì nặng và cát cũng nặng, nhưng cơn nóng giận của người dại nặng hơn cả đá và cát.
A stone is heavy, and sand cumbersome; but a fool's wrath is heavier than both.
4 Sự phẫn nộ thật độc ác, cơn giận thật bạo tàn, nhưng sự ghen tương còn nguy hiểm bội phần.
Wrath is merciless, and anger sharp: but envy can bear nothing.
5 Ra mặt quở trách tỏ tường hơn là yêu thương lặng lẽ.
Open reproofs are better than secret love.
6 Thương tổn do bạn gây ra, ấy là bởi lòng thành; còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù.
The wounds of a friend are more to be trusted than the spontaneous kisses of an enemy.
7 Khi no, chê cả mật, lúc đói, đắng hóa ngọt.
A full soul scorns honeycombs; but to a hungry soul even bitter things appear sweet.
8 Người lưu lạc xa quê hương, giống như chim lạc bầy bay xa tổ.
As when a bird flies down from its own nest, so a man is brought into bondage whenever he estranges himself from his own place.
9 Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái tâm hồn, lời khuyên ngọt ngào của bằng hữu cũng êm dịu dường ấy.
The heart delights in ointments and wines and perfumes: but the soul is broken by calamities.
10 Chớ từ bỏ bạn—dù bạn mình hoặc bạn của cha. Lúc hoạn nạn, đừng lo đi kiếm anh em họ hàng. Vì láng giềng gần hơn họ hàng ở xa.
Your own friend, and your father's friend, forsake not; and when you are in distress go not into your brother's house: better is a friend [that is] near than a brother living far off.
11 Con ơi, hãy khôn ngoan, và làm cho lòng cha sung sướng. Vì khi đó cha có thể đáp lại những lời chỉ trích xem thường.
Son, be wise, that your heart may rejoice; and remove you from yourself reproachful words.
12 Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới tai họa.
A wise man, when evils are approaching, hides himself; but fools pass on, and will be punished.
13 Phải nắm lấy áo ai bảo lãnh cho người không quen. Giữ vật làm tin của hắn vì hắn bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.
Take away the man's garment, (for a scorner has passed by) whoever lays waste another's goods.
14 Lớn tiếng chúc phước người hàng xóm lúc sáng sớm, họ sẽ xem câu chúc đó như lời nguyền rủa.
Whosoever shall bless a friend in the morning with a loud voice, shall seem to differ nothing from one who curses [him].
15 Nhà dột trong ngày mưa tháng gió cũng làm khổ như người đàn bà cãi cọ.
On a stormy day drops [of rain] drive a man out of his house; so also does a railing woman [drive a man] out of his own house.
16 Bịt miệng nàng, khác chi đưa tay cản gió hay ngửa tay đựng dầu.
The north wind is sharp, but it is called by name propitious.
17 Sắt mài sắt, bạn rèn bạn.
Iron sharpens iron; and a man sharpens his friend's countenance.
18 Săn sóc cây vả sẽ được ăn quả; phục vụ hết lòng, chủ sẽ thưởng công.
He that plants a fig tree shall eat the fruits of it: so he that waits on his own master shall be honored.
19 Nước phản chiếu khuôn mặt, tấm lòng biểu lộ chân tướng con người.
As faces are not like [other] faces, so neither are the thoughts of men.
Hell and destruction are not filled; so also are the eyes of men insatiable. [He that fixes his eye is an abomination to the Lord; and the uninstructed do not restrain their tongue.] (Sheol h7585)
21 Lửa dùng thử bạc, thử vàng, lời khen thử con người.
Fire is the trial for silver and gold; and a man is tried by the mouth of them that praise him. The heart of the transgressor seeks after mischiefs; but an upright heart seeks knowledge.
22 Dùng chày giã người dại như giã thóc, cũng không làm tróc ngu si của nó.
Though you scourge a fool, disgracing him in the midst of the council, you will [still] in no wise remove his folly from him.
23 Hãy biết rõ tình trạng bầy chiên của con, và phải chịu khó chăm nom đàn súc vật,
Do you thoroughly know the number of your flock, and pay attention to your herds.
24 vì giàu có chóng qua, và mão miện chẳng trường tồn.
For a man [has] not strength and power for ever; neither does he transmit it from generation to generation.
25 Khi cỏ khô đã cắt và cỏ non lại mọc, và cỏ xanh trên đồi núi được gom về,
Take care of the herbage in the field, and you shall cut grass, and gather the mountain hay;
26 thì chiên cung cấp cho con quần áo che thân, và dê sẽ giúp con tiền mua đất ruộng.
that you may have [wool of] sheep for clothing: pay attention to the land, that you may have lambs.
27 Sữa dê sẽ dồi dào để nuôi con, nuôi cả gia đình và luôn cả các tớ gái con nữa.
[My] son, you have from me words very useful for your life, and for the life of your servants.
