Châm Ngôn 27
1 Chớ khoe khoang về ngày mai, vì con đâu biết được việc gì sẽ xảy ra trong tương lai.
BOAST not thyself of to morrow; for thou knowest not what a day may bring forth.
2 Hãy để người khác khen con, miệng con chẳng nên làm; hãy để người ngoài khen, môi con đừng làm thế.
Let another man praise thee, and not thine own mouth; a stranger, and not thine own lips.
3 Đá thì nặng và cát cũng nặng, nhưng cơn nóng giận của người dại nặng hơn cả đá và cát.
A stone is heavy, and the sand weighty; but a fool’s wrath is heavier than them both.
4 Sự phẫn nộ thật độc ác, cơn giận thật bạo tàn, nhưng sự ghen tương còn nguy hiểm bội phần.
Wrath is cruel, and anger is outrageous; but who is able to stand before envy?
5 Ra mặt quở trách tỏ tường hơn là yêu thương lặng lẽ.
Open rebuke is better than secret love.
6 Thương tổn do bạn gây ra, ấy là bởi lòng thành; còn đáng tin hơn vô số cái hôn của kẻ thù.
Faithful are the wounds of a friend; but the kisses of an enemy are deceitful.
7 Khi no, chê cả mật, lúc đói, đắng hóa ngọt.
The full soul loatheth an honeycomb; but to the hungry soul every bitter thing is sweet.
8 Người lưu lạc xa quê hương, giống như chim lạc bầy bay xa tổ.
As a bird that wandereth from her nest, so is a man that wandereth from his place.
9 Dầu và thuốc thơm làm khoan khoái tâm hồn, lời khuyên ngọt ngào của bằng hữu cũng êm dịu dường ấy.
Ointment and perfume rejoice the heart: so doth the sweetness of a man’s friend by hearty counsel.
10 Chớ từ bỏ bạn—dù bạn mình hoặc bạn của cha. Lúc hoạn nạn, đừng lo đi kiếm anh em họ hàng. Vì láng giềng gần hơn họ hàng ở xa.
Thine own friend, and thy father’s friend, forsake not; neither go into thy brother’s house in the day of thy calamity: for better is a neighbour that is near than a brother far off.
11 Con ơi, hãy khôn ngoan, và làm cho lòng cha sung sướng. Vì khi đó cha có thể đáp lại những lời chỉ trích xem thường.
My son, be wise, and make my heart glad, that I may answer him that reproacheth me.
12 Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới tai họa.
A prudent man foreseeth the evil, and hideth himself; but the simple pass on, and are punished.
13 Phải nắm lấy áo ai bảo lãnh cho người không quen. Giữ vật làm tin của hắn vì hắn bảo lãnh cho người đàn bà xa lạ.
Take his garment that is surety for a stranger, and take a pledge of him for a strange woman.
14 Lớn tiếng chúc phước người hàng xóm lúc sáng sớm, họ sẽ xem câu chúc đó như lời nguyền rủa.
He that blesseth his friend with a loud voice, rising early in the morning, it shall be counted a curse to him.
15 Nhà dột trong ngày mưa tháng gió cũng làm khổ như người đàn bà cãi cọ.
A continual dropping in a very rainy day and a contentious woman are alike.
16 Bịt miệng nàng, khác chi đưa tay cản gió hay ngửa tay đựng dầu.
Whosoever hideth her hideth the wind, and the ointment of his right hand, which bewrayeth itself.
17 Sắt mài sắt, bạn rèn bạn.
Iron sharpeneth iron; so a man sharpeneth the countenance of his friend.
18 Săn sóc cây vả sẽ được ăn quả; phục vụ hết lòng, chủ sẽ thưởng công.
Whoso keepeth the fig tree shall eat the fruit thereof: so he that waiteth on his master shall be honoured.
19 Nước phản chiếu khuôn mặt, tấm lòng biểu lộ chân tướng con người.
As in water face answereth to face, so the heart of man to man.
Hell and destruction are never full; so the eyes of man are never satisfied. (Sheol h7585)
21 Lửa dùng thử bạc, thử vàng, lời khen thử con người.
As the fining pot for silver, and the furnace for gold; so is a man to his praise.
22 Dùng chày giã người dại như giã thóc, cũng không làm tróc ngu si của nó.
Though thou shouldest bray a fool in a mortar among wheat with a pestle, yet will not his foolishness depart from him.
23 Hãy biết rõ tình trạng bầy chiên của con, và phải chịu khó chăm nom đàn súc vật,
Be thou diligent to know the state of thy flocks, and look well to thy herds.
24 vì giàu có chóng qua, và mão miện chẳng trường tồn.
For riches are not for ever: and doth the crown endure to every generation?
25 Khi cỏ khô đã cắt và cỏ non lại mọc, và cỏ xanh trên đồi núi được gom về,
The hay appeareth, and the tender grass sheweth itself, and herbs of the mountains are gathered.
26 thì chiên cung cấp cho con quần áo che thân, và dê sẽ giúp con tiền mua đất ruộng.
The lambs are for thy clothing, and the goats are the price of the field.
27 Sữa dê sẽ dồi dào để nuôi con, nuôi cả gia đình và luôn cả các tớ gái con nữa.
And thou shalt have goats’ milk enough for thy food, for the food of thy household, and for the maintenance for thy maidens.
