Châm Ngôn 22
1 Danh thơm tiếng tốt hơn giàu có; còn ân huệ quý hơn bạc vàng.
La bonne renommée vaut mieux que de grandes richesses, et l’estime a plus de prix que l’argent et que l’or.
2 Chúa Hằng Hữu tạo nên người nghèo lẫn người giàu, dưới mắt Ngài, họ chẳng khác gì nhau.
Le riche et le pauvre se rencontrent; Yahweh est leur auteur à tous deux.
3 Người khôn tránh né nguy nan. Người dại đâm đầu hướng tới họa tai.
L’homme prudent voit le mal et se cache, mais les simples passent outre et en portent la peine.
4 Ai kính sợ Chúa Hằng Hữu và khiêm nhường được hưởng danh dự, công lý, và trường thọ.
Le fruit de l’humilité, c’est la crainte de Yahweh; c’est la richesse, la gloire et la vie.
5 Trên đường người gian tà đầy gai góc và cạm bẫy; người muốn giữ hồn mình phải tránh cho xa.
Des épines et des pièges sont sur la voie du pervers; celui qui garde son âme s’en éloigne.
6 Dạy trẻ thơ nẻo chính đường ngay, cho dù đến già, nó chẳng đổi thay.
Instruis l’enfant selon la voie qu’il doit suivre; et, même lorsqu’il sera vieux, il ne s’en détournera pas.
7 Giàu cai trị nghèo, người vay làm nô lệ cho người cho vay.
Le riche domine sur les pauvres, et celui qui emprunte est l’esclave de celui qui prête.
8 Người gieo bất công sẽ gặt tai họa, cây gậy thịnh nộ của nó chắc sẽ tiêu tan.
Celui qui sème l’injustice moissonne le malheur, et la verge de sa colère disparaît.
9 Ai rộng lòng nuôi dưỡng người cơ cực sẽ luôn hưởng được nhiều phước dồi dào.
L’homme au regard bienveillant sera béni, parce qu’il donne de son pain au pauvre.
10 Đuổi người kiêu cường đi, xung đột sẽ dứt. Cũng không còn những tiếng cãi cọ xấu xa.
Chasse le moqueur, et la querelle prendra fin; la dispute et l’outrage cesseront.
11 Lòng trong sạch, môi thanh nhã, đức tính ấy, làm bạn của vua.
Celui qui aime la pureté du cœur, et qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.
12 Chúa Hằng Hữu bảo vệ người thông sáng, người dối gian bị Chúa tảo trừ.
Les yeux de Yahweh gardent la science, mais il confond les paroles du pervers.
13 Người lười nói: “Sư tử ngoài kia! Nếu ra ngoài, ta sẽ bị giết!”
Le paresseux dit: « Il y a un lion dehors! Je serai tué au milieu des places! »
14 Miệng dâm phụ là cái hố sâu; chôn vùi người Chúa Hằng Hữu nguyền rủa.
La bouche des étrangères est une fosse profonde; celui contre qui Yahweh est irrité y tombera.
15 Nghiêm trị, răn dạy trẻ thơ, giải thoát lòng chúng khỏi điều khờ dại.
La folie est attachée au cœur de l’enfant; la verge de la discipline l’éloignera de lui.
16 Làm giàu bằng cách bóc lột người nghèo hay bằng hối lộ, đều đưa đến túng thiếu cơ hàn.
Opprimer un pauvre, c’est l’enrichir; donner à un riche, c’est l’appauvrir. PAROLES DES SAGES — 1-INTRODUCTION —
17 Con lắng tai nghe lời khôn sáng; mở lòng con đón nhận tri thức ta.
Prête l’oreille et écoute les paroles des sages, applique ton cœur à mon enseignement.
18 Con sẽ vui thích khi giữ nó trong lòng, và tập trung nó trên đôi môi con.
Car c’est une chose agréable, si tu les gardes au dedans de toi: puissent-elles toutes demeurer sur tes lèvres!
19 Ngày nay ta đã dạy cho con biết điều đó, để con đặt hết niềm tin vào Chúa Hằng Hữu.
Afin que ta confiance repose sur Yahweh, c’est toi que je veux instruire aujourd’hui.
20 Ta há chẳng viết cho con ba mươi lần, trình bày lời khuyên dạy và tri thức.
N’ai-je pas, plusieurs fois déjà, mis pour toi par écrit des conseils et des enseignements?
21 Để con tiếp nhận lời chân thật, và đem lời đó về cho người sai phái con.
Pour t’enseigner la vérité des choses certaines, afin que tu répondes par des paroles vraies à eux qui t’envoient.
22 Đừng bóc lột người nghèo vì họ túng quẫn, cũng đừng áp bức người khốn khổ nơi tòa.
Ne dépouille pas le pauvre parce qu’il est pauvre, et n’opprime pas le malheureux à la porte.
23 Vì Chúa Hằng Hữu sẽ đứng ra bênh vực. Ngài sẽ diệt trừ những ai ức hiếp họ.
Car Yahweh prendra en main leur cause, et il ôtera la vie à ceux qui les auront dépouillés.
24 Thấy ai giận, con đừng phụ họa, khi người nổi nóng, con đừng tiếp tay,
Ne lie pas société avec l’homme colère, et ne va pas avec l’homme violent,
25 để con khỏi học tính nóng nảy và làm hại cho linh hồn con.
de peur que tu n’apprennes ses voies, et que tu ne prépares un piège à ton âme.
26 Chớ như người ra tay bảo đảm hoặc bảo lãnh nợ cho ai.
Ne sois pas de ceux qui prennent des engagements, de ceux qui se portent caution pour dettes.
27 Vì nếu con không có gì để trả thì chủ nợ sẽ xiết cả đến cái giường của con.
Si tu n’as pas de quoi payer, pourquoi t’exposer à ce qu’on enlève ton lit de dessous toi?
28 Chớ dời ranh giới cũ do tổ phụ thiết lập.
Ne déplace pas la borne ancienne, que tes pères ont posée.
29 Con có thấy người nào cần mẫn trong việc mình không? Người ấy sẽ phục vụ trước các vua, chứ không phải trước người tầm thường đâu.
Vois-tu un homme habile dans son ouvrage? Il demeurera auprès des rois, il ne demeurera pas auprès des gens obscurs.
