Châm Ngôn 21
1 Lòng vua như nước trong tay Chúa Hằng Hữu; Ngài nghiêng tay bên nào, nước chảy về bên ấy.
The Lord directs the king's decisions like a stream of water that he sends whichever way he wants.
2 Xét việc làm, tự cho ta phải, nhưng Chúa Hằng Hữu xét lòng dạ ta.
People think that whatever they do is fine, but the Lord looks at their motives.
3 Chúa Hằng Hữu muốn ta chính trực, công bằng, hơn là đem tế lễ hằng dâng.
Doing what's right and fair pleases the Lord more than sacrifices.
4 Lòng tự đại, mắt kiêu cường, cũng là tội lỗi như phường bất lương.
Pride and arrogance are the sins the wicked live by.
5 Trù liệu và chăm chỉ thì no nê thịnh vượng; bất cẩn vội vàng, thì nghèo đói đương nhiên.
Those who plan ahead and work hard will have plenty, while those who act rashly end up poor.
6 Gia tài xây dựng bằng lưỡi dối trá, như hơi nước mau tan, như cạm bẫy tử thần.
Money made by lies is like smoke in the wind—a chase that ends in death.
7 Bọn bất lương chối việc công bằng, lòng gian tà cuốn đùa chúng đi.
The destruction caused by the wicked will destroy them, for they refuse to do what's right.
8 Đường lối người phạm tội là quanh co; việc làm người chân thật là ngay thẳng.
Guilty people live crooked lives, but the innocent follow straight paths.
9 Thà ở nơi góc mái nhà, còn hơn ở chung nhà với đàn bà hay sinh sự.
It's better to live in a corner of a housetop than to share a whole house with an argumentative wife.
10 Người dữ chuyên làm ác, dù láng giềng, nó chẳng thương xót.
Evil people love to do wrong, they don't care what pain they cause anyone.
11 Khi người nhạo báng bị hình phạt, người dại trở thành khôn ngoan; lúc người khôn được giáo huấn, tri thức người càng tăng.
When a mocker is punished, an immature person can learn wisdom. When the wise are educated, they gain knowledge.
12 Đấng Công Chính quan sát nhà người ác, Ngài ném người ác vào tai họa.
The God of justice sees what happens in the homes of the wicked, and brings the wicked down in disaster.
13 Bịt tai khi người nghèo khổ kêu ca, lúc ta gào khóc gào, nào ai đoái hoài.
If you refuse to hear the cries of the poor, your cries won't be heard either.
14 Quà biếu âm thầm làm nguôi cơn giận; hối lộ kín giấu khiến thịnh nộ tan.
A gift given in secret calms down anger, and a hidden bribe soothes furious rage.
15 Công lý đem vui mừng cho người lành, nhưng gây khiếp sợ cho người ác.
When justice is done, the good are happy, but it brings terror to those who do evil.
16 Người từ bỏ lương tri, sẽ rơi vào cõi chết.
Anyone who wanders away from the path of understanding ends up with the dead.
17 Vui chơi khiến con nghèo nàn; rượu chè xa xỉ không đưa đến giàu có.
If you love pleasure you'll become poor; if you love wine and olive oil you won't ever be rich.
18 Người ác lãnh tai nạn thay cho người lành, người bất nghĩa lãnh tai nạn thay cho người ngay thẳng.
The wicked pay the price and not the good; those who are deceitful and not those who live right.
19 Thà ở nơi hoang mạc, còn hơn ở chung nhà đàn bà rầy rà, nóng nảy.
It's better to live in a desert than with an argumentative and bad-tempered wife.
20 Trong tay người khôn, tài sản còn lại, người dại hễ có là ăn tiêu hết ngay.
The wise hold on to their wealth and olive oil, but stupid people use up everything they have.
21 Hãy công bằng và nhân từ, con sẽ được trường sinh, công lý, và danh dự.
If you pursue goodness and trustworthy love, you'll find life, prosperity, and honor.
22 Người khôn tấn công thành trì người mạnh, triệt hạ pháo đài phòng thủ đối phương.
The wise can overcome a city belonging to strong warriors, and tear down the fortress they trusted to protect them.
23 Ai kiểm soát miệng, cầm giữ lưỡi, là người giữ mình thoát khỏi rối reng.
If you watch what you say, you can save yourself a lot of trouble.
24 Người nhạo báng luôn kiêu căng, xấc xược; thái độ lúc nào cũng hợm hĩnh khinh khi.
A proud, conceited, mocker—that's the name of those who act with insolent arrogance.
25 Dục vọng của người lười biếng sẽ giết chết nó, vì đôi tay của nó không chịu làm việc.
Slackers die hungry because they refuse to work.
26 Người gian tham suốt ngày thèm thuồng nhưng người công chính chia sẻ rời rộng.
Some people only want more and more all the time, but the good give generously.
27 Của lễ người ác đã là điều đáng ghét; tà tâm nó còn ghê tởm đến đâu!
The sacrifices given by the wicked are obnoxious, worse still when they're offered with evil motives.
28 Lời chứng dối tự nó triệt tiêu, ai nghe theo sẽ bị hủy diệt đời đời!
The lies of a false witness vanish away, but the words of a reliable witness will stand.
29 Người ác làm cho mặt mày chai đá, người công chính làm cho đường lối mình vững chãi luôn.
The wicked act as bold as brass, but those who live right consider carefully what they're doing.
30 Chẳng ai chống lại được Chúa Hằng Hữu, dù khôn ngoan hay thông sáng, dù thương nghị mưu kế.
Whatever wisdom, understanding, or guidance you may have is nothing before the Lord.
31 Người ta chuẩn bị ngựa cho ngày chinh chiến, nhưng chiến thắng thuộc về Chúa Hằng Hữu.
You can get your horse ready for battle, but the victory is the Lord's.
