< Châm Ngôn 21 >
1 Lòng vua như nước trong tay Chúa Hằng Hữu; Ngài nghiêng tay bên nào, nước chảy về bên ấy.
The king’s heart is a waterway in the hand of the LORD; He directs it where He pleases.
2 Xét việc làm, tự cho ta phải, nhưng Chúa Hằng Hữu xét lòng dạ ta.
All a man’s ways seem right to him, but the LORD weighs the heart.
3 Chúa Hằng Hữu muốn ta chính trực, công bằng, hơn là đem tế lễ hằng dâng.
To do righteousness and justice is more desirable to the LORD than sacrifice.
4 Lòng tự đại, mắt kiêu cường, cũng là tội lỗi như phường bất lương.
Haughty eyes and a proud heart— the guides of the wicked—are sin.
5 Trù liệu và chăm chỉ thì no nê thịnh vượng; bất cẩn vội vàng, thì nghèo đói đương nhiên.
The plans of the diligent bring plenty, as surely as haste leads to poverty.
6 Gia tài xây dựng bằng lưỡi dối trá, như hơi nước mau tan, như cạm bẫy tử thần.
Making a fortune by a lying tongue is a vanishing mist, a deadly pursuit.
7 Bọn bất lương chối việc công bằng, lòng gian tà cuốn đùa chúng đi.
The violence of the wicked will sweep them away because they refuse to do what is just.
8 Đường lối người phạm tội là quanh co; việc làm người chân thật là ngay thẳng.
The way of a guilty man is crooked, but the conduct of the innocent is upright.
9 Thà ở nơi góc mái nhà, còn hơn ở chung nhà với đàn bà hay sinh sự.
Better to live on a corner of the roof than to share a house with a quarrelsome wife.
10 Người dữ chuyên làm ác, dù láng giềng, nó chẳng thương xót.
The soul of the wicked man craves evil; his neighbor finds no favor in his eyes.
11 Khi người nhạo báng bị hình phạt, người dại trở thành khôn ngoan; lúc người khôn được giáo huấn, tri thức người càng tăng.
When a mocker is punished, the simple gain wisdom; and when a wise man is instructed, he acquires knowledge.
12 Đấng Công Chính quan sát nhà người ác, Ngài ném người ác vào tai họa.
The Righteous One considers the house of the wicked and brings the wicked to ruin.
13 Bịt tai khi người nghèo khổ kêu ca, lúc ta gào khóc gào, nào ai đoái hoài.
Whoever shuts his ears to the cry of the poor, he too shall cry out and receive no answer.
14 Quà biếu âm thầm làm nguôi cơn giận; hối lộ kín giấu khiến thịnh nộ tan.
A gift in secret soothes anger, and a covert bribe pacifies great wrath.
15 Công lý đem vui mừng cho người lành, nhưng gây khiếp sợ cho người ác.
Justice executed is a joy to the righteous, but a terror to the workers of iniquity.
16 Người từ bỏ lương tri, sẽ rơi vào cõi chết.
The man who strays from the path of understanding will rest in the assembly of the dead.
17 Vui chơi khiến con nghèo nàn; rượu chè xa xỉ không đưa đến giàu có.
He who loves pleasure will become poor; the one who loves wine and oil will never be rich.
18 Người ác lãnh tai nạn thay cho người lành, người bất nghĩa lãnh tai nạn thay cho người ngay thẳng.
The wicked become a ransom for the righteous, and the faithless for the upright.
19 Thà ở nơi hoang mạc, còn hơn ở chung nhà đàn bà rầy rà, nóng nảy.
Better to live in the desert than with a contentious and ill-tempered wife.
20 Trong tay người khôn, tài sản còn lại, người dại hễ có là ăn tiêu hết ngay.
Precious treasures and oil are in the dwelling of the wise, but a foolish man consumes them.
21 Hãy công bằng và nhân từ, con sẽ được trường sinh, công lý, và danh dự.
He who pursues righteousness and loving devotion finds life, righteousness, and honor.
22 Người khôn tấn công thành trì người mạnh, triệt hạ pháo đài phòng thủ đối phương.
A wise man scales the city of the mighty and pulls down the stronghold in which they trust.
23 Ai kiểm soát miệng, cầm giữ lưỡi, là người giữ mình thoát khỏi rối reng.
He who guards his mouth and tongue keeps his soul from distress.
24 Người nhạo báng luôn kiêu căng, xấc xược; thái độ lúc nào cũng hợm hĩnh khinh khi.
Mocker is the name of the proud and arrogant man— of him who acts with excessive pride.
25 Dục vọng của người lười biếng sẽ giết chết nó, vì đôi tay của nó không chịu làm việc.
The craving of the slacker kills him because his hands refuse to work.
26 Người gian tham suốt ngày thèm thuồng nhưng người công chính chia sẻ rời rộng.
All day long he covets more, but the righteous give without restraint.
27 Của lễ người ác đã là điều đáng ghét; tà tâm nó còn ghê tởm đến đâu!
The sacrifice of the wicked is detestable— how much more so when brought with ill intent!
28 Lời chứng dối tự nó triệt tiêu, ai nghe theo sẽ bị hủy diệt đời đời!
A lying witness will perish, but the man who listens to truth will speak forever.
29 Người ác làm cho mặt mày chai đá, người công chính làm cho đường lối mình vững chãi luôn.
A wicked man hardens his face, but the upright man makes his way sure.
30 Chẳng ai chống lại được Chúa Hằng Hữu, dù khôn ngoan hay thông sáng, dù thương nghị mưu kế.
There is no wisdom, no understanding, no counsel that can prevail against the LORD.
31 Người ta chuẩn bị ngựa cho ngày chinh chiến, nhưng chiến thắng thuộc về Chúa Hằng Hữu.
A horse is prepared for the day of battle, but victory is of the LORD.