Châm Ngôn 20
1 Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
Wine is a mocker and strong drink is a brawler; whoever is led astray by drink is not wise.
2 Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
The fear of a king is like the fear of a young lion that is roaring; the one who makes him angry forfeits his life.
3 Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
It is an honor for anyone to avoid conflict, but every fool jumps into an argument.
4 Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
The lazy person does not plow in autumn; he seeks a crop at harvest time but will have nothing.
5 Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
The purpose in a human heart is like deep water, but someone with understanding will draw it out.
6 Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
Many a person proclaims he is loyal, but who can find one who is faithful?
7 Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
The righteous person walks in his integrity, and his sons who follow after him will be blessed.
8 Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
A king who sits on the throne performing the duties of a judge is winnowing with his eyes all the evil that is before him.
9 Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
Who can say, “I have kept my heart pure; I am clean from my sin”?
10 Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
Differing weights and unequal measures— Yahweh hates them both.
11 Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
Even a youth is known by his actions, by whether his conduct is pure and upright.
12 Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
Ears that hear and eyes that see— Yahweh made them both.
13 Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
Do not love sleep or you will come to poverty; open your eyes and you will have plenty to eat.
14 Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
“Bad! Bad!” says the buyer, but when he goes away he boasts.
15 Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
There is gold and an abundance of costly stones, but lips of knowledge are a precious jewel.
16 Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
Take a garment of one who has put up security for a stranger, and hold it in pledge when he puts up security for an immoral woman.
17 Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
Bread gained by deceit tastes sweet, but afterward his mouth will be full of gravel.
18 Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
Plans are established by advice and only with wise guidance should you wage war.
19 Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
A gossip reveals secrets and so you should not associate with people who talk too much.
20 Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
If a person curses his father or his mother, his lamp will be snuffed out in the middle of darkness.
21 Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
An inheritance gained quickly at the beginning will do less good in the end.
22 Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
Do not say, “I will pay you back for this wrong!” Wait for Yahweh and he will rescue you.
23 Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
Yahweh hates unequal weights and dishonest scales are not good.
24 Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
A person's steps are directed by Yahweh; how then can he understand his way?
25 Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
It is a snare for a person to say rashly, “This thing is holy,” and begin to think about what it means only after making his vow.
26 Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
A wise king winnows the wicked and he turns a threshing wheel over them.
27 Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
The spirit of a person is the lamp of Yahweh, searching all his inmost parts.
28 Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
Covenant faithfulness and trustworthiness preserve the king; his throne is made secure by love.
29 Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
The glory of young men is their strength and the splendor of old people is their gray hair.
30 Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
Blows that make a wound cleanse away evil and beatings make the innermost parts clean.
